Trefwoordenlijst en vertaalwoordenboek - Letter C: (Terry van Erp)

Terry van Erp

Een genealogisch woordenboek, mogelijk gemaakt door: Genealogie van Erp

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken

A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z

Letter C trefwoordenlijst

C afk. 100
c afk. compte, rekening
c afk. canonicus, kanunnik
c afk. Cité le, de stad
C of c, afk. centime, 1/100
c.a. afk. Cum annexis, met dat gene wat er aan vastgeknoopt is, wat er bij behoord
c.c. afk. compte courante, rekening courant
c.o. afk. compte ouvert, geopende rekening
c.s. afk. Cum sociis, met zijn medestander
c.s. afk. cum suis, met de zijne
ca kade, ook een kraai
ca. afk. ongeveer, circa
caban korte wollen jas
cabaret meubeltje met likeurstel spijshuis, eethuis
cabarettier herbergier, restaurateur, café baas
cabeliau kabeljauw
cabinet geheimschat, juweelkamer
caboche kopspijker
cabuiskool kropkool
cabuus kombuis, voorraadkamer
cacedone topaas
cacelanus kapelaan
cachereau waarschijnlijk een huishoudboek dat men achter slot en grendel bewaarde
cachet stempel, zegelstempel, lakstempel, ook gage, honorarium, zegel(afdruk), zegelmerk, lakzegel
cachet de cire, lakzegel
cachetteren zegelen
cachexia groene ziekte, tering, tuberculose
cachot (donkere) gevangeniscel
cachtel jong veulen
cacubarius kachelmaker, oventegelzetter
cadas afval
cadastral kadastraal
cadastraux kadastraal
cadaver lijk
cadavéreux lijkachtig
cadavre kadaver, (dood) lichaam, lijk, dode
caddewadden slecht soort leer, niet te gebruiken voor schoenen
cadentie neergang, ondergang, toeval
cadere ab kwijtraken
cadet jongste kind, benjamin, ook jongeman die opgeleid wordt tot officier
cadette zie cadet
cadijc smalle dijk
caduc neervallig, vergankelijk, bouwvallig, vervallen
caduceator onderhandelaar, bruggen en wegenbouwer, wegenmaker, stratenmaker
caecelator ferarius stempelmaker, ijzersnijder,
caecelator monetarium muntstempelmaker
caecelator typorum lettersnijder
caech buitendijks land
caecharinc gekaakte haring (ingewanden etc. ontdane en daarna gezouten haring)
caeckel kachel, fornuis
caecus blind
caef schoorsteen
caefbalck draagbalk voor de schoorsteenmantel
caefcleet rokje aan onderzijde schoorsteen draagbalk
caek schand, schandpaal
caelator graveur
caelebs vrijgezel, ongehuwd, van de ongehuwde man
caelibatus ongehuwde staat
caelibis zie caelebs
caelum abiit zie ecaelum abut
caelum abut, is naar de hemel gegaan
caementarius metselaar
caer fuik, maar ook een kam om wol te hekelen
caerdege kaardster, maakt de wol, katoen etc. gereed om te spinnen
caesbanc bank op de markt om kaas te verkopen
caeshuus kaaspakhuis
caestcker arbeider op de kade
caesticker ka-steker, die op de kade hand- en spandiensten verleend-
cafcoen schoorsteen, schouw
cafcoene stookplaats, schouw
cafcoengelt schoorsteenbelasting
caffa zeer dunne zijdestof, fluweel
caffamacher fluweelwever
caffoor fornuis
cage à poules kippenmand
caillé, caillebotte bij kaasbereiding de wrongel
caillebotte zie caillé
cake deel van het hoofd, ook schandpaal
caken op een kaak of schandpaal te kijk zitten
calabas gevangenis
calaber kleed met korte mouwen
calaenge aanroepen
calaingnie aanspraak op iets, eis, vordering op iets
calamus fout
calander leeuwerik
calange aanspraak, eis
calant koopvrund ?, klant
calcariator sporenmaker
calcarius spijkersmid, nagelsmid, vermoedelijk smeder van (zware) nagels, ook kalkmaker,
calcearius zie calciarius
calciarius, schoenmaker
calciferrator hoefsmid
calcoen paardenhoef, ook ijzeren haak
calculatie Berekening,
calculus legpenning, rekenpenning
caldatorium stookplaats (in klooster)
calendae de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender)
calendier
een korte aanwijzing tot wat artikelen van de gemaakte schriftuur van de overlegde stukken
calendis op de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender)
calendrier almanak, dagrol, maandwijzer. Ook welke artikelen van de opgemaakte stukken overlegd dienen te worden
calenge(e)ren beklagen, optuigen, betichten
calengier opeisen, vernaderaar ?, verklaging (aanklacht)
calengieren verbaliseren, in beslag nemen, arresteren, ook verkondigen
caletum Calais
calfateren lappen, knutselen
caliant keisteen
calibrier militair uitgerust met een handvuurwapen
calice miskelk
calicot ongebleekt katoen
calida febri door een warme koorts
calidus warm
califex kelkenmaker, kannengieter, ook gezien voor schoenmaker
caligarius soldatenknecht, kousenmaker
caligator (-is) laarzen -, schoen – broekenmaker
calijt praalbed
calle afvoer voor water
calliditeit doortraptheid, loosheid (slimheid)
callifex laarzenfabrikant
calmijn zinkspaath. Zikoon, galmei
calomniateur, calomniatrice lasteraar, ster, kwaadspreken
calomniëren belasteren
calopedarius houten -schoenmaker
calsieder stratenmaker
calum(p)niare gerechtelijk protest aantekenen tegen....
calumnia laster, kwellerij
calumnie laster, lastring, schandvlek
calumniëren lasteren, faamroven
calumpnia als boven
calumpnieux wettelijke valse zaak te intenderen (beogen) of voorstellen
calvarius nagelsmid
camard (la) magere Hein
cambiator wisselaar
cambium wissel, wisseling, ruiling
cambrousse platteland
cambuse voorraadkamer, ook hok, kot, hol, krot
cambusier bottelier, hofmeester, proviandmeester
cambuys coolen kropkool
cameelier kamenier
camer (der scepenen)
een vertrek bij de schepenbank, waarin schepenen zich terugtrokken om zich over het te vellen vonnis te beraden en er over te besluiten ("sliten"); de plaats derhalve waar (in tegenoverstelling van de schepenbank) de buitengerechtelijke handelingen der schepenen werden verricht
camera imperialis rijks kamergericht
camériste kamermeisje
camerlincgelt hetgeen de nieuwe leenhouder of leenvolger de heer verschuldigd was, wanneer een leen door overeenkomst (wandelcoop) of door overlijden (sterfcoop) in andere handen overging
camervoocht voogd van wezen, door de schepenen aangesteld
camion kar, (slepers)wagen
camisole borstrok, nachtjakje, vestje
cammeraat spitsbroer, makker
camp stuk grond
campanarius klokkenluider, koster
campanile vrijstaande klokkentoren
campareren verschijnen
camparitie het verschijnen in rechte, ook gezien vergelijk
campen akkers
campi custos veldwachter
Campi pars cijns betaald met veldvruchten
Campi(s) (te) Kampen
camporum veldwachter
Campoveria Veere
campsor wisselaar
campus kamp, omheind veld of land
camuus grappenmaker
canaal waterloop, een goot
canaalje gespuis, het grauw (gepeupel)
canant edelsteen, ook granaatsteen
cancelier opperschrijver, verzoekmeester
cancellare doorhalen
cancellarius kanselier
cancellatum candeeldach de dag die volgt op die, waarop men een trouwfeest of huwelijksmaal heeft gegeven
cancelleren uitschrappen, doordoen, te niet doen, doorhalen, doorschrappen
cancellery stadsboukkamer?, briefkamer
candelarum artifex kaarsenmaker, kaarsengieter
candidarius bleker
canefas grof linnen uit hennep vezels
canefassier wever en / of verkoper van zeildoekweefsels
canevas grof linnen uit hennep vezels
caniparius kelner
canite tuba 4e advent
canner de pijp uitgaan, doodgaan
canon verzameling geschriften die tot de bijbel worden gerekend, een regel, richtsnoer, regelmaat
canonicus kanunnik, wereldlijk, legaal
canoniseren inwijden, heiligen
cantafusor kannengieter
cantate 4e zondag na Pasen
cantatum gezongen
canteel uitgetand deel van een verdedigings- muur, toren, bolwerk
cantert komijnenkaas, ook kanterkaas
canton kanton, deel van een provincie
cantonnement inkwartiering
cantonnier, wegwerker,
cantonnière zie cantonnier
cantoor gesloten kast voor het opbergen van papieren en waardebrieven etc.
cantor,( -is) zanger, voorzanger
cantrifex tinnegieter
cantrifusor zie cantrifex
cantsler kanselier
canzonen gedichten in liedvorm
capabel vatbaar, ontvangbaar, bevattelijk, bekwaam om iets uit te voeren
capeline breedgerande dameshoed
capellani kapelaan(s), hulpgeestelijke (n)
capellanus, zie capellani
capellonen zie capellani
capentier zie carpentarius
capillamentarius pruikenmaker
capita hoofdstuk, hoofd
capitaal hoofdsom, hoofdschuld, ook daar lijf en goed aan hangt
capitael waar rente aan vast zit
capitagium hoofdelijke belasting, hoofdcijns
capitaneus kapitein
capitaneus equestris ritmeester
capittel zie capitulum
capittel hoofdstuk, een godshuis
capitulatie verdragstuk, hoofdstuk deling?
capituleren in hoofdstukken verdelen
capitulum, college van geestelijken (kanunniken) dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent,
ook hoofdstuk van een reglement
capne afk. capiteine, kapitein
capoen zie capoes, gesneden haan, ook arme stakker
capoes muts, hoofddeksel
caponator herbergier
caporal, korporaal
caporaux zie caporal
capote mantel met capuchon
cappecay officier
capproen hoofddeksel voor een man of vrouw, ook een monnikskap en mantel met kap
caprice grillen
capricieux hoofdig, grillig
capsarius puttenmaker
capt afk. capitaine, kapitein
capteren iemand ergens in behalen, begrijpen, verkeerdelijk opnemen
captie bedrog, vangen met woorden, begrip
captieux bedrieglijk, begrijpelijk
captiff gevangen
caput hoofdstuk
caput adventus begin van de advent
caput jejunii begin van de vasten, Aswoensdag
car.gld caroli gulden
carbonarius mijnwerker, steenkoolhouwer, kolenbrander
carbonkel rode robijn ook rode puist
Carcan (-um ) halsijzer voor misdadiger
carcant collier van goud
carcer kerker, kerkerkot, gevangenenhuis,
carceren gevangen zetten, kerkeren (in een kerker opsluiten)
cardé kaardgaren, kaardwollen
cardewaegen, kruiwagen
cardewanier leerbewerker
cardoes gedraaide houten huls voor opslaan van kruid, ook van leer gezien
care kar met twee wielen
careel gebakken steen
carêmede vasten (tijd)
carere, missen
caretarius voerman
cargier inner van belasting op meel
carillonneur beiaardier
carinne vriendin ?.
caritas dei zaterdag na Pinksteren
carme karmeliet, karmelieter monnik
carmel karmelietenklooster
carmin karmijn (rood)
carminarius kamerheer, thesaurier, financiënbeheerder
carmosijnen bratten karmozijnkleurige kousen
carnarius slager
carne rotwijf, kutwijf
carnier scharnier
carnifex beul, scherprechter, vilder, slager, vleeshouwer
carnificis van de beul, van de scherprechter, -vilder, -slager, -vleeshouwer
carnisprivium vasten avond, ook de vastentijd
carnisprivium clerico 7e zondag voor Pasen
carnisprivium vetus 6e zondag voor Pasen
caroli-guldens, goudstuk met de beeltenis van Karel de V. vanaf 1521 betaalmiddel,later ook in zilver uitgevoerd, 20 stuiver = 1 carolis gulden
Caroloregium Charleroi
carolusguldens zie caroliguldens
carpentarius timmerman, wagenmaker
carpiteel vloerkleed
carreën vierkante vestingtoren
carriole (lichte) boerenwagen
carruca kar, wagen
carrucarius karrentrekker, voerman
carta oorkonde
carta de hidalgia adelbrief
cartularium register van akten
carui ll zie carere
carveel vissersschip
Carvo Grave
cas geval
cas subject t geval waar geschil om is
cas van (in) in geval van
casa huis
Casandria Cadzand
casels kazuifels, priestergewaad
caseneer kaasboer
caser uithuwelijken, trouwen
casier kaasmaker
casjanten glasgordijnen ?
casken kastje
casque helm
cassatie afschaffing, kwijtschelding
casselrie ambt, waardigheid of leen van de kastelein, kasteleinsvrouw
cassenaer bedelaar, bedelmonnik
casseren afschaffen, te niet doen, uitdoen, uitmaken
castangeboom kastanjeboom
castelain uitbater van andermans hofstede
castelein kastelein, slotvoogd, burgvoogd, burggraaf
casteleine kasteleines, vrouw van een kastelein
casteleinige zie casteleine
castelet klein kasteel of fort
castellanus kastelein die een kasteel beheert voor een eigenaar
castigare tuchtigen, corrigeren
castigatie tuchtiging
castigeren tuchtigen , kastijden
castiïnge berisping
castratie lubbing ( ontmannen)
castrator vee besnijder, castreerder,
castrensis kasteelheer
castreren lubben, afsnijden, uittrekken
castroen gesneden ram
casu necessitas in het noodzakelijke geval, een noodzakelijk geval
casu quo in welk geval
casualia kerkelijk gebeuren
casueel by geval, toevallig, gevallig ?
casute loods, opslagruimte
cataracta Gandavensis Sas van Gent
catarrhus zinking ,
ook gezien neusverkoudheid, darmontsteking
cataste folterwerktuig
catechismus overzicht van de christelijke leer in vragen en antwoorden
cathaloge naamtafel, naamceel
cathedra stoel, gestoelte
catheijl roerend-goed
catholicus katholiek
catholijk rechtzinnig
catoenen dassies katoenen das
catologus confimatorum naamlijst van de gevormden
catopticus spiegelmaker
cattijf rampzalig
Cattorum Vicus Katwijk
cauchier stratenmaker
caucidicus advocaat
caue. afk. cause, (rechts)zaak
caulcer breeuwer, werkman die de naden in een scheepshuid dichtmaakt met pek en touw.
cauon. afk, caution, borg(tocht), waarborg(som), garantie,
caupo waard, herbergier, brouwmeester
caupona herberg, kroeg, drinkhuis
causa oorzaak, reden, bewijs
causa civilis burgerlijke rechtszaak
causa mortis doodsoorzaak
causa uxoris uithoofde van het huwelijk
causelaken zie couchelaken
causeren voortbrengen
causeren veroorzaken, beschuldigen
causidicus advocaat
cautele voorzichtigheid, voorbedachtheid
cauteleus voorzien
cauter zie couter
cautère brandijzer
cautie borgstelling, borgtocht
Cautie borgtocht onderpand, zekerheid
cautie de judicio sisti borg om 't allen tijden in recht te verschijnen
cautie judicatum solvi borg om 't gewijsde te voldoen
cautie juratoir borgtocht, de belofte bij eed van het gewijsde te voldoen, en zijn persoon, of goederen niet te versteken, of te vervreemden
cautie pro litium expensis waarborg voor de kosten van het proces
cautio borgtocht, waarborgsom
cautio damni insectie verzekering van van geen schade aan te doen
cautio de demoliendo verzekering van een timmerwerk te leveren
cautio de dolo verzekering van niet ter kwader trouw te handelen
cautio de non offendendo verzekering van de gedreigde niet te beschadigen
cautio desensum iri verzekering van verantwoording te doen
cautio legatorum verzekering van betaling van het gemaakte
cautio rem ratam haberi verzekering van gestand doen
cautio rem salvam fore pupillo verzekering dat een voogd zijn wezen onbeschadigd (beschermen) houden
cautio restituendo verzekering van weer te leveren
cautio sufficiens genoegzame verzekering
caution zie cautie
cautionaris borg, borgsteller
cautsiede kassei
cauwetster kwaadspreekster
cavalje bouwvallig huis
caveau grafkelder
cavelbrief akte van boedelscheiding
caveldijck deling- of afscheidingdijk
cavelinge begrooting, taxatie
caven. begroten
cavere behoedzaam, voorzichtig zijn
cavere de rato borgstellen voor een medestanders aandeel bij een veroordeling
caveren een borgsom storten, borgstelling, wachten, verhoeden, borg blijven, zeker doen, verborgen
caveren de rato
borg blijven voor een ander die principaal schuldenaar is, zo lang tot dat hij de borg zelf aanneemt en van waarden houd 't gene de borg heeft gedaan, of anders blijft de borg als principaal verbonden
caverende zorgen voor
cavillatie kaklerije (opschepperij)?, knibbeling, haarkloverij
cavilleren strijden
cavinge zie; cavelinge
cede(e)ren cederen, overgeven, afstand doen, wijken
cedele akte, schriftelijke verklaring
cedere overdragen
çedille overgeven van goederen, afstand
çedio bonorum boedelafstand
çedionant die al zijn goed aan zijn crediteuren overgeeft
çedionaris zie çedionant
cedul rekening, recept
cedulen deen uten anderen ghesneden
een akte, in duplo op één vel papier geschreven, waartussen met grote letters een woord (gewoonlijk het woord "cyrographum", van daar de naam) geplaatst wordt: het papier wordt daarna bij het woord doorgesneden en iedere partij krijgt een exemplaar der akte; bij verschil over de echtheid van het afschrift moeten dan de beide stukken aan elkander gepast worden en de doorgesneden letters van het woord cyrographum een geheel vormen
cedulle schuldbrief, handschrift
ceedule akte, schuldbekentenis
ceel rekening
ceêlmaker samensteller ceêllijst en aanzegger bij sterfgevallen, ceêllijst van te waarschuwen personen
ceindre omgorden, omwikkelen
cekreet w.c. hokje
celebrare vieren
célébration d'un mariage huwelijksinzegening
celebratus gevierd
celebravi ik heb gevierd
celebre(e)ren vieren, gedachtenis ergens van houden
celebreeren akte verlijden bij de notaris, bekend maken, dienen, eren
celebs, coelebs ongehuwd
celeriteit haastigheid, snelheid
cellarium kelder
cellarius kelder -of keukenmeester
celle kamer(tje) van een kloosterling(e)
celle kloosterkamertje
cementarius metselaar
cemeteric op het kerkhof
cena domini donderdag voor Pasen, laatste avondmaal
cénacle avondmaalszaal
cenakel zie cenacle
cenbum Gennep
cendre stoffelijk overschot
cène laatste Avondmaal
cenmbeel een slachting aanrichten
cenobiet Kloosterbroeder in een leefgemeenschap van een orde
cenotaaf monument, graftombe zonder lijk omdat het nooit terug gevonden is,
gedenkteken voor onbekende soldaat.
cens schatting
censeur, censo censuurambtenaar
censo zie censeur
censor keurmeester, ook tuchtmeester
censuarius erfpachter
censurabel belastingplichtig
censure bestraffing, toets
censure(e)ren bestraffen, toetsen
census belasting, rente, cijns, cijnsrecht
census hereditatius erfpacht
census inclusus est de cijns is inbegrepen
census vicinorum gebuurcijns
centarius honderdjarige
centaurée bleuet korenbloem
centenaar gewicht,1 centenaar = 100 pond, ca 49,5 kg, na 2020 de niet officiële naam voor 100 kg
centenaire honderdjarig
centenarius honderdjarige
centener honderd pond
centesimus honderdste
centisimo op zijn honderdste, in het honderdste jaar
centum honderd
centuria compagnie
centurio ritmeester, kapitein, bevelhebber over honderd man
centurio equestris ritmeester, cavaleriekaptein
cep ploegboom
céramiste pottenbakker
cerarius fabrikant van was
cerchers tolbeambten, douaniers
cercueil doodkist, ook fig. lijkkist
cerdo(-nis) schoenmaker, leerlooier, handwerksman
cereficarius waskaarsenmaker
cerevisiarius brouwer, bierschenker
cerne(e)ren zien, onderscheiden, ziften, insluiten, omsingelen
certe partye een contract van bevrachting
certe(e)ren wedstrijden, wedden
certera desunt de rest ontbreekt
certificat de bonne vie et certificatie verzekerd
certificatie verklaarbrief, verzekering, getuigenis
certifice(e)ren getuige in rechte, voor de waarheid verklaren
certifieren verzekeren
certijn betrouwbaar
certroyer kartuizermonnik, lid van de orde van St. Bruno
certus zeker
cervillarius helmmaker, helmsmid
ces failliet verklaren
cesse(e)ren staken, ophouden, eindigen
cessi(e) wijken, overdragen
cession bonorum afstand doen van goederen, brieven om boedelafstand te mogen doen
cessionaris verkrijger van de rechten
cessum wijken, overdragen
cetera de rest, de overige dingen
cetere schurft
ceterus andere, overig
ceulse croegen, keulse kruiken
ceurnoten schepenen of dorpsfunctionarissen in Oost-Nederland
cg. afk. cousin germain, volle neef
chaerotjen zalfdoosje
chaînette kettinkje
chais rijtuig
chaise koets, sjees
chal. afk. cheval, paard
chalcographus graveur, plaatsnijder
chambre ardante rouwkamer, kamer waarin een door brandende waskaarsen omringde lijkkist staat
chameau rotwijf, klerewijf, kreng
chammerande lijstwerk, schilderijlijst
champ veld, weide, akker, terrein, gebied
champ de foire kermis, marktplein
change verwisseling, ruiling
changeerder toneelknecht, decorwisselaar in het theater
changeeren wisselen, verruilen
chanoine kanunnik
chap. afk. chapitre, hoofdstuk, (dom)kapittel
chapelain (huis)kapelaan
chapelier hoedenmaker, maakster
chapelière zie chapelier
chapelle kapel, ook geestelijken van een kapel, kerkkoor
chapelle ardante de door talrijke brandende kaarsen met vurige gloed verlichte kapel, waar het lichaam van de overledene opgebaard is, rouwkapel
chapitre kapittel, college van geestelijken dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent, hoofdstuk van een reglement
char funèbre lijkkoets
char. afk. charretier, voerman
character merkteken, kenteken van een gezant
charbonneux miltvuur
chargeeren aanvallen, belasten
chargement verandering
Chargeren belasten, opdragen
chargie aanval, last ambt
charitaatmeester armmeester, aalmoezenier
charletan kwakzalver, beunhaas
charmeeren betoveren, verlokken
charpentier timmerman
charretier voerman
charron wagenmaker
charta papier, blad perkament dat ter bekrachtiging is voorzien van een zegel
chartabel meedogend, goedgevend
chartarius papiermaker
charter oorkonde
chartermeester archivaris van de oorkonden die in de charterkamer waren opgeslagen
chartre elk officieel stuk, verklaring, belofte, oorkonde etc.
chartre elk officieelstuk, verklaring, overeenkomst bevattend
châsse (reliek)schrijn, relikwieënkastje
chatelaine ketting, lint of band door vrouwen om het lichaam gedragen, en waaraan sleutels e.d. gehangen werden.
zo genoemd omdat burchtvrouwen veelal een dergelijk apparaat plachten te dragen
chatellenie zie castelrie
Chattorum Vicus Katwijk
chaufour kalkoven
chcun. afk. chacun, ieder, elk
chelista vioolspeler
chemineye schoorsteen
chercer inner van belasting op meel
chercher zie cerchers
chieren schatten
chiering verkoop bij opbod aan de meest biedend
chierland ambtenaar belast met de waardebepaling van het land
chiffres romains Romeinse cijfers
chijn, belasting, schatting, pacht, rente
chijns zie chijn
chijnsboec boek waarin alle pachten, renten en belastingen zijn opgetekend
chijnsgoet belastingplichtige goederen
Chilonium Kiel (D)
chimaera heraldiekteken, heeft gezicht, en borsten van een vrouw, voor- en achterpoten van een leeuw, lichaam van een geit en staart van een slang
chimere verdichtsel, leugen, verzinsel, mythe
chirhographum een handschrift
chirographe een met zijn handschrift ondertekende oorkonde, meestal 2x geschreven voorzien van een tussenruimte, waar het woord chirographe is vermeld, beide partijen kregen een deel van de doorgesneden oorkonde.
chiromatie hand -leeskunde
chirothecarius, handschoenmaker
chirurgien dokter, wonden hersteller
chirurgijn zie chirurgien
chirurgus zie chirurgien
chn. afk. charron, wagenmaker
choefoer komfoor
choor koorgedeelte in kerk
choralis koorknaap
choren koren
chorograaf kaarten tekenaar, cartograaf
christ Christusbeeld
christiane op christelijke wijze
christianus christelijk
chronike een boer van tijde?
chronologie tijdrekening
churz keurvorst
chymiather alchimist
chyrotecarius zie chirothecarius
ciborie heraldiekteken, miskelk
cicaneur warevogel, krakeler, schrobber, haarklover, muggenzifter
cig. afk. cousin issu de germain,
cijns belasting, schatting, rente
cijnsbeurder die recht heeft op de betaling van de cijns (belasting)
cijnsboer landzaat, pachter die pacht verschuldigd is aan de eigenaar
cijnsdach betaaldag
cijnser belastingplichtige
cijnsgoed goederen of diensten waarvoor belasting betaald moest worden
cijnsmeester ontvanger van de belastingen
cijnsrente erfpacht
cimetière begraafplaats, kerkhof
cimiterium zie cimetière
cinerum Aswoensdag
cingele buitenst muur van een gebied, slot, kasteel, ook buikriem van een paard
cingler striemen, geselen, slaan
cingularius riemenmaker
cinopel, heraldiekkleur, vermiljoen
cinoper zie cinopel
cinq vijf(de)
cinqte afk. cinquante, vijftig(ste)
cinquante vijftig(ste)
cintré gebogen, gewelfd
cinxavont dag voor Pinksteren
cipier gevangenenhoeder (gevangenisbewaarder), stokbewaarder (gevangenisbewaarder), stokwachter
circa ongeveer, omstreeks
circa ……. vespertinan omstreeks ……..uur in de avond
circa cingquam matutinam omstreeks vijf uur in de nacht
circa decimam antemeridianam tien uur 's ochtends
circa decimam matutinam omstreeks 10 uur in de morgen
circa duodecimam diurnam omstreeks 12 uur in de middag
circa duodecimam nocturnam omstreeks middernacht
circa meridiem omstreeks 12 uur 's middags
circa vesperam omstreeks de avond
circiter zie circa
circoncire besnijden
circonscrire afbakenen
circonscrire une propriété afgebakend eigendom
circulator landloper, ook venter, marskramer
circumcerentie circuit, ommegang, omtrek, omloop
circumcisie besnijding
Circumcisio Besnijdenis (1 januari)
Circumcisio Domini Besnijdenis des Heren (6 januari)
Circumdederunt 9e zondag voor Pasen
circumduce(e)ren misleiden, bedriegen
circumlocutie een breedsprakige, een bewimpelde spraak, omspraak, omschrijving in woorden
circumspect voorzichtig, omziende
circumspiciëre heromzien
circumstantie omstandigheid, gelegenheid van de zaak, omstandigheden
circumveniëren bedriegen, misleiden, verstrikken
circumventie bedrog, verstrikking
cire (zegel)lak
cire à cacheter zie cire
cirea ongeveer, omstreeks
ciseleur, ciseleur, ciseleerder, graveur
cistarius kistenmaker
cisterne waterput, regen opvang put
Citadin(e) stedeling(e)
citatie oproeping, daging, dagvaarding
citatie edictaal oproeping, daging bij edict
citatie personel oproeping (daging) in persoon
citatie reëel daging bij aantasting
citatie verbaal oproeping bij monde, mondelinge oproeping
citation Zie citatie
cité afgesloten stadsdeel
citeren voor de wet dagen, dagvaarden, in rechten betrekken, dagen, aanhalen
citerne regenwaterput, regenwaterton
cito snel, spoedig
citoyen, burger
citoyenne zie citoyen
citrulle watermeloen
civetkattenhouder fokt civetkatten om de sterke geurstoffen die zij afscheiden
civiele gijzeling (in) in voorarrest, wel met bepaalde vrijheden
civijl burgerlijk
civil beleeft, heus, burgerlijk, burgerlijk
civile saake daar lijf nog bloed aan hangt, wereldlijke zaken
civile sake een zaak die bloed nog lijf raakt
civilement zie civil
civilen regter wereldlijk rechter
civilis zie civil
civiliteit burgerschap, beleefdheid
civis. afk. Civ. burger
civissa burgeres
civitas stad
civitatis zie Civitas
clabaudeur, roddelaar(ster), kwaadspreker
clabaudeuse zie clabaudeur
clackeloos geheel en al, onvoorwaardelijk
clacmerse klatergoud
claerheit duidelijkheid, helderheid
claernisse opheldering, het in orde brengen van en vonnis
claescoeke sinterklaaskoek, (peperkoek, taaitaai?)
claeuwaert heraldiekteken, klimmende leeuw
clagebaer een zeer zware verwonding waarover alleen in de hoge vierschaar macht worden geklaagd
clager eiser, de klager
clagere aanklager, verzoeker
clairon klaroenblazer, trompetter
clame(e)ren roepen, krijten, schreeuwen, huilen
clampser, de pijp uitgaan
clamser, zie clampser,
clan stam, geslacht, sibbe
clanculo in het geheim
clandestin heimelijk
claphout gekloofd stuk hout
clapspaan ratel van een melaatse
claquette scharminkel van een rijpaard
clarissimus zeer vermaard
classis vergadering van kerkelijke personen, bende, scheepsvloot
clauculo in het geheim
claudere (af)sluiten
claudus kreupel, mank, lam
clausi, (af)sluiten
clausle van arrest besluit van bezetting
claustrarius poortwachter, huisbewaker, slotenmaker
clausul approbatoir besluit, waar bij voor goed gekend word
clausulae Sluis
clausule slot, besluit, grondreden, bijvoegsel
clausule condicillaris bijvoegsel van een volkomen uiterste wil. Iets dat men in de uiterste wil doet stellen om zo ze kracht van een volkomen kan hebben, dat ze ten minste als een onvolkomen uiterste wil mag bestaan.
clausule derogatoir onherroepbaar besluit van een testament. Een betuiging in de uiterste wil, waarmee de opsteller betuigd geen andere uiterste wil bij hem naderhand te zullen verlijden, dan met de herhaling van bepaalde woorden uit het eerste gesteld
clausule edictaal besluit voor buitenlandse dagvaarding. Hierdoor kan de deurwaarder in het buitenland te dagvaarden
clausule paenaal besluit van straf
clausule reservatoir besluit, waarbij de macht wordt gehouden . waarbij de testateur de macht aan zich zelf houd om enige veranderingen in zijn testament alleen onder zijn handtekening te mogen maken
clausule salutaire een voordelig bijvoegsel
clausule suspensiva zie clausule van inhibitie
clausule van authorisatie slotreden van machtiging, waardoor een deurwaarder wordt gemachtigd de bevelen van het hof direct uit te werken
clausule van inhibitie verbod jegens de executie het welk een ordinaris clausul is in een mandament in cas d'appel, opschoning van de uitwerking van een gewijsde vonnis
clausum zie clausi
clausum paschae 1e zondag na Pasen
clausurmacher hersteller van boeksloten, kleinslotenmaker
clausus gesloten
clauwaert heraldiekteken, klimmende leeuw
clauwe deel van een dorpsgebied
clavegaerd sleutelbewaarder, rentmeester
clavere klaver
claviger zie clavegaerd
clavis sleutel
cledercasse kleerkast
cledermande kleermand
clederschaft kleerkast
cledersnider kleermaker
cledersolder droogzolder
clederworme mot
cleederen kleren
cleem klei, leem
cleenoede snuisterijen
cleerbesem klerenborstel
cleermaecker kleermaker
cleetdoek voorschoot
cleijn inportantie van geringe waarde
cleinbroot fijn brood, mogelijk een soort gebak
cleine leem. klei
cleinmolen molen om klei, leem te malen voor bouwstof
cleinoden versieringen, voor kleding
cleipoel winplaats van klei en leem
clekerbille lichtekooi, prostituee
clemen bestrijken met klei of leem, meestal wanden
clementie zachtmoedigheid
clercsijn misdienaar
clericus geestelijke, geleerde, student, klerk
clericus scabinorum schepenklerk
clerkehuis fraterhuis
clerkehuus fraterhuis
clesie de kerk
clesieschilt zilvermunt, betaalmiddel
Cleva Kleef, te Kleef
Clevæ zie Cleva
cleyachtyghe aerde kleiachtige aarde, leem
clibanarius ovengieter, bakker, ovenmetselaar
cliefbeitel beitel om hout te klieven
cliefbloc hakblok
cliëns schutgenood (beschermheer), leenman
clienteele bescherming
clientele zie clienteele
clijt zie cleine
clinkaert Bourgondische munt, betaalmiddel, ook een tichelsteen
clinket doorloopdeur in een poort, valdeur
clisse leen, kleiige aarde
clite klei
clivensis van kleef
cloacarius beerput afvoerder, privaatreiniger
cloaque drekput
clocher, parochie, gemeente, dorp
clockenreep klokkentouw, luidkoord
clockensolder vloer in de toren waar de klokken staan opgesteld
clockenvenster galmgat
clockere klokkenluider
clocqslach (wonende onder de) wonende in de nabijheid van de torenklok
cloete bol op een stok, de appel op een zwaard
clofhamer kloofhamer
cloître klooster
cloosteraer kloosterling
cloostercrune de haardracht van een kloosterling
cloostergoet eigendommen van klooster
cloostermolen molen behorend bij een klooster
cloostersede de regels behorende bij de kloosterorde
clootboge boog voor het wegschieten van de kloot (kogel)
clophamer kleine hamer
cloppen de klok luiden
cloppere koperslager
clopslach bij openbare verkoping de hamerslag van toewijzing.
cloten knotten, snoeien van bomen
cluasule justificator
clucht deel van de burgerij, onderdeel van een buurtschap
cluchtlieden gezworen die aangewezen zijn om bepaalde misdrijven aan te brengen die begaan zijn in hun clucht ( onderdeel van een buurtschap )
clueghene meerdere, andere
cluft deel van een dorpsgebied
clusa zie clausulae
Clusa Sluis
clusor smid, ook gezien juweelzetter, graveur
cm. afk.contract de mariage, huwelijkse voorwaarden
cmmr. afk. Commandeur, Commandeur, bevelvoerder
cmmt. afk. commandant, commandant, bevelvoerder
cnaepambacht het ambt van schoutdienaar of gemeente bode
cnaepschap ongehuwde jonge man, ook een leerling/gezel in een gilde
cnaepvaruwer leerling in het lakenverversgilde
cnape gewapend dienaar, ook knaap altijd van het mannelijke geslacht
cnapekint kind van het mannelijke geslacht
cnecht jongeman, leerling, jonggezel, dienstbaar persoon, hulp
cnectschole jongensschool
cneder bakker
cnic teken van toestemming
cnipbusse vuurroer,
cnipcruut buskruit voor de cnipbusse (vuurroer)
cnocke bot
cnokenhouwer slager, vleeshouwer
cnol dunnebier, bier met laag alcoholpercentage
cnollerie brouwerij van dunnebier (een soort slechtbier)
cnopen knopen
co. afk. compagnon, echtgenoot, partner
coaccusé medebeklaagde
coaccusée zie coaccusé
coactie dwang
coactie dwang
coadjutor medehelper
coche reis- , postkoets
cocher koetsier, voerman
cochuus gaarkeuken
cocke scharlaken
cocklijn luiaard, landloper
cocotte gietijzeren stoofpan
coctor bierbrouwer
cocus kok
codde knots, knuppel
coddenaar strijder, gewapend met een knots
code jong varken, ook kweepeer
code civil burgerlijk
codex handschrift
codicil een soort van uiterste wil, zonder erven, of te onterven, testament, wilsbeschikking buiten testament
codicilaire dispositie laatste wilsbeschikking, buiten testament
coe koeienkop
coeganc weiland, groot ca ½ morgen
coegelt belastinggeld om een koe op de gemeenschappelijke veeweide te mogen laten grazen
coelebs ongehuwd, vrijgezel
coelibates ongehuwde staat
coemeterium kerkhof
Coena Domini Witte Donderdag
coërceren dwingen
coere wachttoren(tje), punt waar men de omgeving kon bewaken
coere keur, handvest
coerer torenwachter, waker, wachter
coerhuus wachttoren
coerhuus wachttoren
coermoten bijzitters
coers loop, gebruik
coerwachter torenwachter, waker, wachter
coeschattinge belasting naar het aantal koeien
coesmule koeienkop
coetse legerstede, slaapplaats, bed
coetus vergadering van predikanten
coevenne weiland van een bepaalde afmeting (ca 0,5 morgen)
coever mand, korf
coeverkief hoofddoek
coeye kooi, bv eendenkooi, schaapskooi
coeyemeester dierenarts speciaal voor runderen
coffer koffer met gewelfd deksel
ook doodskist
coffijmolen koffiemolen
coge besmettelijke ziekte, vermoedelijk de pest
cogele mantel met kap, ook stok voorzien van een ronde kop uiteinde
cognaten alle afstammelingen in mannelijke en vrouwelijke lijn van bepaalde stamouders
cognati remotiores verre bloedverwanten
cognatio bloedverwantschap (van moederszijde)
cognationis zie cognatio
cognatus bloedverwant
cognatus verwant, bloedverwant uit de vrouwelijke lijn
cognitus,( -a) verwant, verwante
cognmen familienaam
cognoscement kennis, ofte getuigschrift
cognosceren bekennen, erkennen
cohabitatio bijslaap, gemeenschap hebben
cohereditas mee erven
cohéritier mede-erfgenaam, -gename
cohibe(e)ren bedwingen
cohier schatceel, blaffard, register
coiuges de echtgenotes, gehuwden
cokenallame keukenuitrusting, potten en pannen etc.
cokenboec afrekenboek voor de keukenmeester of cokenscriver
cokenmaerte keukenmeid
cokenmaget zie cokenmaerte
colationeren gelijkmaken
colde oude
cole groente, kool ook steenkool
colebs bastaard kind
Colen Keulen
colera besmettelijke infectie ziekte
colier ijzeren halskraag
coll. afk. colonel, kolonel,
collaciër lid van de schepenbank belast met het vergelijken, overlezen en collatineren (nazien op volledigheid)
collata concordat komt overeen met het origineel
collateraal zijdeling, rijdeling maagschap
collaterale erfgenamen erfgenamen in de zijlinie
collaterale successie erfenis die op een zijtak overgaat
collateralen zijdelingse bloedverwanten
collateralis in de zijlinie (bij verwantschap), in de zijlijn, echtgenote
collateur die iets geeft
collatie het recht van benoeming geestelijke, ook vergelijking van geschriften met de oorspronkelijke tekst, ook samenvatting, vergelijking, bijpassing
collatieon(e)eren gelijkmaken van geschriften met de oorspronkelijke tekst
collatierecht het recht van benoeming van een predikant
collatio benoeming toewijzing
collationeren het samen brengen, vergelijken
collationis zie collatio
collatum toewijzen
collecte kort gebed bij de aanvang en het einde van de mis
collecteur inmaner ?, verzamelaar, gaarder
collectie verzameling, verpachtig ?, vergadering
collector belastinginner, ontvanger van de belastingen
collega ambtgezel, ambtgenoot
collegiale kerk een kerk die door een kapittel van kanunniken wordt bediend
collegie bijeenkomst, gilde, geselschap
collegii seminarie
colligeeren samenvoegen, verzamelen, concluderen
colligeren verzamelen, vergaderen
colloratierecht het recht om een kandidaat voor te stellen bij de benoeming van b.v. een pastoor
colluderen het samen bedenkelijk handelen, in geheime verstandhouding staan
colluerde hosen, korte kousen
collusie heimelijke verstandhouding met iemand om een ander te benadelen, samenspannen
collusie heimelijk verstand, bedrog, geheime bedrieglijke verstandhouding
colombier duivenhuis, duivenhok
colombier ouderhuis, ouderlijk huis
colonia pachthoeve
Colonia Agrippina Keulen
Colonia Agrippinensium Keulen
coloniensis van Keulen, Keuls
colonus (kleine)boer, keuterboer, pachter
colorateur schilder
coltier tussenpersoon bij de paardenhandel
colve knots, knuppel
combat gevecht
combustie verbranden, brandwond, verbrand zijn
come. afk. comme, net als, evenals, (zo)als, als het ware
comes palatinus paltsgraaf
comes( -mitis) graaf
comitatu in het gezelschap van
comitatus hornani van het graafschap Horn
comitatus vittemiensi van het graafschap Wittem
comitatus(-us) graafschap, gezelschap
comite kapitein
comitis graaf
comitissa gravin
commater peettante, meter
commemoratie een gedachtenis
commémoratif ter nagedachtenis
commemoratio animarum herdenking van alle overleden zielen, 2 november
commemore(e)ren herdenken, herhalen, vertellen
commendatie gebed voor de stervende of overledene ter opname bij de Goddelijke voorzienigheid
commendator commandeur
commende(e)ren prijzen
commensaal disgenoot, tafelgast
commentarie verklaring, uitlegging
commente(e)ren verklaren
commerachtich met een of andere last bezwaard
commerans verblijvend, wonend
commerantis zie commerans
commercie koophandel, verhandeling
commére doopmoeder, peet, vriendin
commergelt kosten voor een gerechtelijk beslag
commerloos gratis, zonder kosten, onbelast
commerrecht recht van beslag of arrest
commidieux geriefelijk, gemakkelijk
commigre(e)ren verhuizen, zich nederzetten
commijs bevelhebber
commine(e)ren dreigen
commis zie commijs
commisceren vermengen
commiseratie erbarming, deernis, medelijden
commisereeren erbarmen, deernis hebben
commissarius belastingoplegger
commisseren zie commisceren
commissie bevel, macht, last, opdracht
commissio opdracht, toestemming
commissione pastoris in opdracht, met toestemming van de pastoor
commissioneur boodschapper
commitie landdag, rijksdag
committe(e)ren iemand te werk stellen, bevel geven, misdoen, zondigen, bevelen, macht geven, toestaan, last geven, afvaardigen, delegeren
committeerde bevelhebbers, gemachtigde
committent lastgever, bevelgever
committimus volle macht, is de last van de opperrechter, aan een lagere om kennis van een zaak te nemen
commodatie lening
commoditeit gemak, gelegenheid, gerief ?
commonie gemeene weide, meent
commoniemeester burgemeester
commonitie vermaning, waarschuwing
commorans apud verblijven bij
commorare verblijven
commorari verblijven, wonen
commotie beroerte, beroering, opstand, oproer
commove(e)ren bewegen, roeren, verroeren, beroeren
commssre afk. Commissaire, commissaris
commune gemeente
communicanten deelnemers aan het avondmaal
Communicanten register register van communicanten (deelnemers aan het avondmaal)
communicatie Verwisseling, mededeling, berading, gemeenschap
communice(e)ren ter kennis brengen, mededelen
communie gemeenschap
communio communie
communio bonorum gemeenschap van goederen
communis gemeenschappelijk, gewoon
communis aqua gemeenschappelijk water
communis plaetsa openbare plaats, - gebied
communis platea openbare weg
communis septimana de week na St. Michaelisdag (29 september)
communitas gemeentegronden, gemeente
communitatis zie communitas
commutatie verwisseling
commutativa vergeldende
commutator wisselaar
commute(e)ren mangelen,ontbreken, wisselen, veranderen
comp. afk.compagnie, gezelschap, groep- personen, - militairen
compact verdrag, verding ?, verbond
compagnie gemeenschap, maatschap, vergadering
comparacie, gelijkenis
comparare verschijnen, kopen
comparatie vergelijking
compare(e)ren verschijnen, zich vertonen
compareerden zie compareren
compareren verschijnen voor het gerecht komen, ook gelijkenis vertonen
comparerende verschijnen voor een schepen (en), notaris of rechter
comparicij vergadering, bijeenkomst
comparitie bijeenkomst, vergadering
comparuit
als iemand een ander in een rechtszaak betrekt, en zelf niet verschijnt, dan verkrijgt den gedaagde verlof van het hof, en condensatie (veroordeling) van de kosten door hem gemaakt, ten laste van de aanlegger
comparus verschenen (voor de ambtenaar bij aangeven overlijden)
compas passer
compassi medelijden, mededogen, deernis
compassio Mariae vanaf 1727 de vrijdag voor goede vrijdag
compater peetvader, peter, peetoom
compatibel medelijden, gedoogd, ergens wel mede overeenkomend
compelle(e)ren toedrijven ?, aanklagen, aanspreken, dwingen
compendieux(s) beknopt, kort
compensatie vergelijking, vergelding, als men het een tegen het ander afweegt
compense(e)ren het een tegen het ander afwegen of weergeven, de ene schuld met de andere vergelijken
compere doopvader, vriend
compete(e)ren behoren, aangaan, schuldig zijn, toebehoren
competens in domo , area, horto ac hereditatibus toekomend in een huis, erf, tuin en de erfgoederen
competent redelijk. ook tot handelen bevoegd, behoorlijk
competente voldoende
competenten regter dagelijkse en onderhorigen rechter
competentie behoorlijkheid, onderhorigheid
competeteur dat men samen met een ander begeerd
competieren rechtens toekomen
competitum zie competivi
competivi toekomen, toebehoren
compitatio gradum bereken van de graad van verwantschap
complace(e)ren believen
complainte klacht
completorium het laatste gebed uur in een klooster aan het einde van de dag
complexie aart, gesteldheid
complice makker, medepleger van enig kwaad, mededader, medeplichtige
complimenten eerdienstigheid, dienst-reden, gedienstigheid
complotte(e)ren het samenstaan, het samenspannen
compone(e)ren maken
compornus wat men “ te samen” beloofd
comporte(e)ren gedragen
comportement handel en wandel, gedrag
compose(e)ren schikking tot afkoop van straf
compositeur ontwerper en vastleggers van de minnelijke schikking
compositie wat men gemaakt heeft, een maaksel
compositor calopodiorum leestmaker
comprehenderen in een trekken, begrijpen, bevatten
comprehensie bevatting, begrijpen
compres in een gedrongen, geperst
compromis toezegging, verblijf, belofte
compromitte(e)ren toezeggen, verblijven, overgeven
comptoir rekenkamer, schrijfkamer, bank, wissel, kantoor
comptoire secretariaat, schrijfruimte, archief
compulsie het samendrift ?, aandrijving, dwang, drang
compulsoir mandement. een bevel tegen geweigerd recht, en geleden overlast, dwangbrief
compunct tot inkeer komen, wroeging, berouw
computare rekenen
computatie gewetenswroeging, berouw
computatie rekening, toerekening, aanrekening
computeren toerekenen, aanreken, rekenen
compy kopie
comtabel aansprakelijk, schuldig, telbaar
comte graaf
comté graafschap
comtesse gravin
comtoir van den ontvanger kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastoriegoederen op het platteland van Holland
comzegelaar keurmeester
concederen verlenen, gunnen, toegeven, toestaan, bewilligen
concedo toestaan
conceptie ontvangen
conceptio Mariæ Maria Ontvangenis ( 8 december)
concere, zie concedo
concerneren betreffen, aanbehoren
concertatien strijding, het samenstrijding ?
concessie zie concedo,
Concessio(nis) afstand (doen)
concession funéraire familiegraf
conciëntie geweten
conciërge hofwachter, stadhuisbewaarder
concilie vergadering
conciliëren bevredigen, verzoenen
concilium concilie
concilium tridentinum het Concilie van Trente
conciperen begrijpen, voornemen
concipiëren concipiëren, begrijpen, ontwerpen, opnemen
concitoyen, medeburger,- es
concitoyenne medeburgeres
concludendo zie concluderen
concluderen de zaak in rechte aanleggen, besluiten
concluderen in regten de zaak op alles besluiten, zonder nadien iets meer over te leggen, en op 't overlegde recht verzoeken
concluderen, concludendo een gevolgtrekking maken, besluiten, eendrachtig maken, vaststellen
conclusie slot, besluit
conclusie in regten een korte stelling en de grond waarop het proces werd gevoerd
concordantie eendrachtigheid
concordantie overeenstemming
concordare overeenkomen (met het origineel)
concordat komt overeen (met het origineel)
concordat collata is gecollationeerd stemt woordelijk overeen met, stemt overeen met
concordat cum suo originali afschrift stemt, nadat het is gecollationeerd woordelijk overeen met het origineel
concorderen overeenkomen
concordie eenstemmigheid, eendracht
concubinage buitenechtelijke samenleving
concubinatus samenwonen buiten het huwelijk
concubine een slaaplief
concubitus anticipatus gemeenschap voor het huwelijk
concupiscentie een kwade begeerte
concurrentie samendeling, mededinging, samenloop, gelijkgerechtigheid van schuldeisers
condamné veroordeeld
condamner à mort ter dood veroordelen
conde bekende, kennis, getuige
condemnatie verwittigen, ook veroordeling, vonnissen tot iemands nadeel
condemneren veroordelen, verwijzen, doemen,
condemnieren veroordelen
condempneren veroordelen
condenscederen gezamenlijk overkomen
condependentie de samenhanging, aanbehoring
condependere het samenhangen
condescenderen, aftreden, inwilligen, toestaan
condicta bruid, verloofde
condictie terugeisen van het geen ten onrechte of te veel betaalt, of gegeven is
condictus bruidegom
condimentarius specerijenhandelaar
condiscipel schoolgezel, medeleerling
conditicio(nis) voorwaarde, toestand, beroep
conditiën voorwaarden
conditio zie conditicio
conditioneel op voorwaarde
conditioneren bespreken, voorbedingen
conditus eerbaar, fatsoenlijk
condoneren vergeven, toegeven
condsman gids
conducticius dagloner, huurling
conductie verhuring
conductus paschae 1e zondag na Pasen
Conductus(us) geleide
conduut onderaardse vluchtweg, geheime gang
cone gehuwde vrouw, wijf
coneil afk. conseil, raad(geving), advies
conestabularis politieagent
confector hersteller
confedereren te samen verbinden
conferre toewijzen
confesseren bekennen
confesseur biechtvader
confessie bekentenis, belijdenis
Confessio(nis) biecht
confessionael biechtbrief
confessione et extrema unctione praemuntius voorzien van de biecht en het heilig oliesel
confesso waarover beide partijen het eens zijn
confessoor biechtvader
confessus (na te hebben) gebiecht, gebiecht
conficere, confeci, confectum (op)maken
conficiëren voleinden, ten einde brengen
confidentie vertrouwen, vrijmoedigheid
confideren toevertrouwen
confinatie hechtenis
confinis aangrenzend
confinium aangrenzend gebied
confinnande, nieuw aangenomen kerklidmaat
confinnatie, bevestiging van kerk lidmaatschap
confirmandus zie confinnande
confirmare zie confirmo
confirmata zie confirmatus
confirmatae, gevormden
confirmatie bekrachtiging, ratificatie, versterking, bevestiging
confirmatio vormsel, verklaring
confirmatorum van de gevormden
confirmatorum registrum register van de gevormden
confirmatus, gevormd, persoon die het vormsel heeft ontvangen
confirmeren bekrachtigen, bevestigen, versterken
confirmo bevestigen
confiscacie verbeuren
confisco in de kas bewaren, iemands vermogen verbeurd verklaren
confisqueren verbeurd verklaren, aanslaan
confiteren zie confiteri
confiteri bekennen, biechten
conflator ijzergieterijarbeider
Confluentia Koblenz
confluëren het samenvloeien, het samenlopen, samenvloeien
confonderen verwarren, beschaamt maken
conform gelijk
conformati zie confirmatae
conformati, zie confirmatae
conformeren gelijkmaken
conformiteijt overeenkomst
confortatie versterking
confrater spitsbroeder, medebroeder
confrère collega, ambtgenoot, vakgenoot
confringeren verbreken
confronteren de een bij den ander vergelijken, en is eigenlijk als partijen, of getuigen tegen elkander werden gehoord
confugeren toevlucht nemen
confunderen kleineren
confutatie wederlegging
confuteren weerleggen
confuys verwart, ontstelt, over hoop, hol over bol
congeneralis verwant, familielid
congregatie vergadering
congregatione (in) in de vergadering
congregeren verzamelen
congruentie gevoeglijkheid, overeenstemming
congruëren gevoegen ?, overeenkomen, gelijkvormig zijn
coniecturael gegeven advies
coniecture advies
coniectureren adviseren
conijn konijn
conincfeeste Driekoningenfeest, 6 januari
coninck koning
conincklijcke Majesteyt koninklijke Hoogheid
conincsevel huiduitslag, melaatsheid
conincsilver benaming voor gewoon zilver, (minder zuiver)
conincskint prins, gerechtsdienaar
conincsschilt betaalmiddel, muntsoort
conincxdalers betaalmiddel, muntsoort
coninenwaranda omheind terrein voor konijnen te houden
coniu(n)x echtgenoot, echtgenote
coniucti sunt zij zijn getrouwd
coniuctus getrouwd
coniuga de echtgenote
coniugae van de echtgenote
coniugalis getrouwd
coniugare in het huwelijk verbinden
coniugatio huwelijk
coniugatis zie coniugatio
coniugatores echtelieden
coniugatus (vr. conjugata) gehuwd
coniugere uithuwelijken, ten huwelijk geven
coniuges echtpaar, van de echtgeno(o)t(e)
coniugialis huwelijks
coniugis van de echtgenoot, echtgenote
coniugium huwelijk
coniugum van de echtgenoten
coniuncti gehuwden, echtgenoten
coniunctio verbintenis, huwelijk, verwantschap
coniungere verbinden
coniunxi matrimonio heb ik in het huwelijk verbonden
coniurgatus getrouwd
coniux echtgenoot, echtgenote
conj. afk.conjugalis, wettig, echtelijk
conjoint echtgenoot, echtgenote
conjointe zie conjoint
conjuctie het samenvoegen
conjug. afk.conjugalis, wettig, echtelijk
conjugalis wettig, echtelijk
conjugatis getrouwd
conjuges echtpaar
conjugium huwelijk
conjuncte bevoegde, nagelnaast ?
conjuncti fuerunt (sunt) zijn getrouwd
conjunctus gehuwd
conjungeren het samenvoegen
conjuratie de samenzwering
conjureren het samenzweren, bezweren
conjux echtgeno(o)t(e), man, vrouw
conleute echtlieden, echtgenoten
connaître charnellement vleselijke gemeenschap hebben met ...
conne geslacht, afkomst, de leden van een geslacht
Conniueren door de vingers zien, vergeven
conniventie oogluiking, oogluikend
conniveren oogluiken, door de vingers zien, gedogen
connubium huwelijk
conqueest dat verkregen is
conquest overwinst, verovering
conquesteren veroveren, verkrijgen, winnen
conreider leerbewerker
conrooier lakenwasser, die het laken wast in water
consanguin van vaderszijde verwant
consanguineus bloedverwant, meer dan vijf graden afstand
consanguinitas bloedverwantschap
consanguinitatis van de bloedverwantschap
consanguinité verwantschap via de vader, bloedverwantschap
consanguiniteit bloedvruntschap ?, maagschap, bloedverwantschap
conscabinus medeschepen
conscenderen klimmen
conscientie gemoed, geweten, gewisse
conscientieus vroom, oprecht, rechtvaardig
conscinderen doorsnijden, doorhouwen, doorhakken
conscriberen schrijven, beschrijven
conscrit loteling, dienstplichtige
consecutie vervolg
conseil de fabrique kerkfabriek
conseilleur adviseur, raadgever, geefster
consensu meo met mijn toestemming
consensu parentum met toestemming van de ouders
consensu pastoris met toestemming van de pastoor
consensu quorum interest met toestemming der belanghebbenden
Consensus(us) toestemmen
consent bewilliging, verlof, toestand toestemming
consenteert toestemmen, vergunnen, veroorloven, toestaan
consenteren bewilligen, toestemmen, verwillekeuren ?
Consentio(nis) toestemming
consequent een kwade gewoonte te laten gebruiken
consequentiamtrecken (in) daaraan gevolgen verbinden
consequentie gevolg van
consequeren vervolgen
conserneeren omvatten. samenvattend inhoudend ?
conservaon. afk. conservation, behoud, bewaring, conservering
conservatie bewaring, onderhouding
consessions d ‘armes wapenbrieven
considerabel aanmerkelijk, nadenkelijk
consideratie inzicht, nadenking, overweging
consideratie van (in) in aanmerking genomen van
considereren inzien, bedenken, aanmerken, beschouwen, overwegen
consignatie onder rechtlegging; zie oblatie
consigneren onder- rechtleggen, verzegelen, in bewaring geven van geld bij het gerecht
consiliarius raadsheer, burgemeester
consilie raadslag, berading
consiliëren raadslaan ?, raadplegen
consilium raad
consisteren bestaan
consistoriale vergadering vergadering van de kerkenraad
consistorie vergadering, raadkamer, kerkenraad
consistoriekamer vergaderkamer van de kerkenraad, ruimte waar de priester of predikant zich kleed voor de dienst
consistorio (in) in de kerkenraad
consistorium kerkenraad (s)(vergadering)
consistoryregel huishoudelijk reglement voor de kerkenraad
consobrina nicht, kind van zuster
consobrinus neef, kind van zuster
consocer schoonvader
consoceri schoonouders
consoleren vertroosten, bemoedigen
consolide(e)ren helen, het samen hechten, verharden
consomme(e)rn voleinden, voltrekken
consonant overeenstemmende, gelijkluidende
consors echtgenoot, man
consortis van de echtgenoot, van de man
conspect aanschouw, aanzien
conspiciëren aanschouwen, aanzen
conspicue klaar blijkende, duidelijk blijkend
conspiratie het samenspannen, samenzwering, muiterij
conspireren samenzweren, samenspannen, aanspannen om enig kwaad te doen, of uit te voeren, muiterij
constabularis politieagent, bewaker
constat het staat vast
consteren blijken, in waarheid bestaan, bekend zijn
constituant een rent-verschrijven ?
constituëren machtig maken, in plaatse stellen
constitutie neerleggen op machtigen
constitutiebrief brief (van de overheid ) waarin een verordening/toezegging is beschreven
constreincte, zie constrictie
constrictie bedwang
constringeren dwingen, prangen, pramen
constumeerlijck van oudst gebruikelijk
consuetis ecclesiae met de gebruikelijke sacramenten van de Kerk
consuetus gebruikelijk
consul raadsheer, burgemeester, schout
consule(e)ren beraden
consulent predikant van een andere gemeente die bij een vacature het ambtswerk waarneemt
consummatie voleinding, volvoering
consummeren volvoeren, voleinden
cont afk. contre, tegen, contra , anti
contagie besmetting
contagieus besmettelijk
contagieux zie contagieus
contamineren besmetten, bevlekken
contamnatie besmetting
contant gereed
conté het vrouwelijke geslachtsdeel
contectalis echtgenoot
contempleeren overdenken, beschouwen, aanzien
contende(e)ren invaren, twisten, krakelen, pleit aanleggen, eis maken, pleiten, eisen
contendieren betwisten
content (in) aanstonds, dadelijk, straks, staande voet
contente(e)ren te vrede stellen
contentement tevredenheid
contentie twist, krakeel
contentieus vijandelijk, kijfachtig
conterbrief een akte die onmiddellijk in verband met een andere behoord, meestal was deze zigzaggend doorgesneden.
beide partijen hadden een deel van de akte
conterfeitsel portret
conterfetter portretschilder
conterfeyten namalen ?, namaken, afbeelden
contersegel kleine zegel gedrukt op de achterzijde van het grote zegel
contest(e)eren beroepen, betuigen
contestatie betuiging
conthora(a)len bruid en bruidegom, echtgenoten, bedgenoten, huwelijks partners
conthoralis echtgenote
continentie inhouding, ingetogenheid, onthouding
continere omvatten
contineren bevatten, begrijpen
continerende verdagende ??
contingentie geval, gebeurlijkheid
continuatie aanhouding, volharding, vervolg, Voortzetting, voortduring
continueerde voortduurde
continuele achtereenvolgende
continui zie continere
contoor kist voor het opbergen van de kasboeken akten etc.
contra tegen
contra-rol tegen-boek (grootboek)
contrabanderen tegen aanspannen
contract-antenuptiaal huwelijkse voorwaarden
contractsluiter notaris
contractum (iets) sluiten, b.v. huwelijk
contradicat hij spreekt tegen
contradice(e)ren tegenspreken, tegenzeggen
contradictie tegenstrijdigheid, tegenspraak, tegenwerping, tegenspraak
contrafaitinge geschilderd portret
contrahenden zie contrahenten
contrahenten , contractanten
contrahere (iets) sluiten, b.v. huwelijk
contraheren overeenkomen, samen handelen, verkorten, intrekken
contrahunt trouwen, huwen, zij sluiten een huwelijk
contramanderen afzeggen, tegen bieden
contramineeren tegenmijnen
contrapignus(noris) onderpand
contrarie tegenstrijdig, in tegenstelling tot…, in tegenspraak, weerstrijdig ?
contrariëren tegenstrijden, tegenstreven
contrarieteit strijdigheid
contrarolleren tegen-boekhouden
contrarolleur hij die de boekhouding controleert
contraveniëren tegengaan, overtreden
contravente overtreding
contraventeur overtreder
contraventie overtreding
contraxerunt matrimonium zij sloten een huwelijk
contraxi (iets) sluiten, b.v. huwelijk
contraxit sponsalia hij heeft een trouwbelofte gegeven, hij is verloofd
contre-borg tegenborg ?
contremanderen afzeggen, afbestellen ook het tegenovergestelde laten weten. intrekken van een gebod.
contrescherpen buitenmuur
contribulis verwant
contristeren bedroeven
controvers strijdig tussen partijen, oneens
controverteren twisten, tegenkanten in geschil trekken
contschap becomen bericht ontvangen
contubeeren beroeren, verwarren
contuli toewijzen
contumac(h)eren bij verstek veroordelen
contumace is gewonnen hebben als gedaagde en niet is verschenen.
contumaceren iemand straffen omdat hij als wederspannig (zich verzetten) in rechten niet verschijnt
contumacia verstek, aantekening door de rechter bij weerspannigheid om b.v geen eed af te leggen bij de rechtbank
contumaciam verstek
contumacie weerspannig tegen de wet,
contumacie wederspannigheid, hardnekkigheid, verstek laten gaan bij een rechtszaak
contumax wederspannig, die gedaagd zijnde voor den rechter niet en verschijnt
conubium huwelijk
convalesceren gezond worden
convenabile behoorlijk
conveniënt gevoeglijk
conveniëntie overkomst, aanspraak, overeenkomst, verding, voorwaarde
conveniëren overkomen, voor recht dagen, passen, voegen
convent klooster
conventualen kloosterling
Conventualis(is) zie conventualen
Conventus(us) klooster, convent
converci bekeren
converci Pauli bekering van Paulus
conversatie ommegang, hantering, gemeenzaamheid, omgang, gedrag
conversatie (vleeschelijke) geslachtsgemeenschap
conversum zie converci
conversus bekeerd, bekeerling
convertere, bekeren
converteren omkeren, verkeren
convicie schelding, toenaam, schamperheid, verwijt
convicinus buur
convince(e)ren overwinnen
convoi lijkstoet, rouwstoet, begrafenisstoet
convooien en licenten betaling voor vrijgeleide van koopvaardijschepen, belasting op in - en uitgaande goederen
convoy geleiding, vrijgeleiding
convoyeren geleiden
coolhout hout voor het houtskool branden
coolpanne vuurpan
Coolwijck het kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastorie goederen op het platteland van Holland
coop de koop, de te leveren ......
coopbrieven koopakte
coopgoet door aankoop verworven goederen
cooppenningen kooppenningen, koopsom
coopsconditie koop voorwaarden
coopslach met de vlakke hand, de handslag waarmede een koop wordt bekrachtigd is
coopssceddulen koopaktes
coor
besluit van het stedelijk bestuur, waarbij in het belang van de publieke orde iets geboden of verboden wordt onder bedreiging van een daarbij aangegeven sanctie.
coorboec
het register van de wegens koeren veroordeelden, dienende om de recidivisten te kennen
coorde koord, meestal de strop van de galg
coorhere kanunnik
coorlaken fijn geweven laken
coormicke brood van fijn roggemeel, gebakken volgens de verordening
coormiede zie cuermede
coormiedgeliede, zie coormietsliede
coormietsliede, personen die verplicht zijn tot de coormiede, daaraan onderworpen
coorvorst gouden munt,
coost kost (van eten)
cooyer die loslopend vee vangt en op stal zet, ook kooiker
cop vaatwerk, vaak van metaal of steen o.a. nap, beker,schaal
ook taartvorm en voor pasteien
cop Met haar begroeide schedel
cop. afk. copulatus, (wettig) getrouwd
copaster kapalaan
cope koopovereenkomst, voor het mogen ontginnen van een stuk land
copergout messing
copetere, toekomen, toebehoren
copia afschrift
copia copiae afschrift van een afschrift
copiae legers
copie afschrift, uitschrift, naschrift, dubbel
copiëren uitschrijven, verdubbelen
copieux ruim, rijkelijk, overvloedig
copiist uitschrijver,overschrijver
copjen kopje
coppe zie cop
coppenole zilveren munt in Vlaanderen
copperen snijden
copstuc kleine munt
copula band
copula conjugalis echtvereniging, echtverbintenis
copulandus hij die wil trouwen
copulare trouwen, in de echt verbinden
copulata zie copulatus
copulati fuere zij zijn getrouwd
copulati fuerunt zie copulati fuere
copulati sunt zie copulati fuere
Copulatio(nis) huwelijk, huwelijksvoltrekking
copulatus getrouwd
copuleren vergaderen, het samenvoegen, koppelen
coqua kokkin, keukenmeid
coquus kok
coraet karaat, gewicht van edele metalen en stenen
coram ten overstaan van, in het bijzijn van
coram et aliquibus in tegenwoordigheid van …… en enige anderen
coram consule (et scabinis) ten overstaan van de schout (en schepenen)
coram dominis scabinis in aanwezigheid van de heren schepenen
coram iudice ten overstaan van de rechter
coram me ten overstaan van mij, in mijn tegenwoordigheid
coram me et testibus ten overstaan van mij met en getuigen
coram me infrascripto pastore ten overstaan van mij, ondergetekende pastoor
coram omni plebe ten overstaan van het gehele volk
coram populo in het openbaar
coram praedicante acatholica voor de niet-katholieke predikant
coram testibus ten overstaan van de getuigen
coram testibus tide dignis ten overstaan van geloofwaardige getuigen
coram tota ecclesia ten overstaan van de gehele kerk
coram tota presbyterio ten overstaan van de gehele kerkenraad
coramquibusdam aliis in tegenwoordigheid van enige anderen
corbeel steunbalk ter ondersteuning van een schoorbalk
corbifex mandenmaker
corbo korfvlechter, korvenmaker
cordarius touwslager, koordmaker
corde strop, galg
cordeel dik of dun touw
cordelier Franciscaan, Franciscanes, minderbroeder
cordelière zie cordelier
cordewaghen kruiwagen
cordiaal openhartig, gulhartig
cordificis, zie cordiflex
cordiflex touwslager
cordonnerie schoenmakerij
cordonnier schoenmaker, schoenlapper, hersteller
coreator leerbewerker, leerlooier, schoenmaker
coreel tichel, vloer- of wandtegel
corellen koralen
corem bij
coriarius leerbewerker, leerlooier, schoenmaker
Coriovallum Heerlen
corn korrel, b.v. Graankorrel
corncorle graankorrel
corne kornoelje
cornel kolonel
cornet vaandrig van de ruiterij
cornhuus korenschuur
cornlant bouwland
cornmaten korenmaat, de geijkte graanmaat
cornpip graanhalm
cornsolre korenzolder
cornvelt korenveld
cornwevel korenworm, rups van de korenmot, kalander
corp afk. corporaal, korperaal
corporaal rotmeester, (aanvoerder van een legeronderdeel)
corpore gezamenlijk
corporeel lichamelijk, daadwerkelijk
corporele lichamelijke, persoonlijke
corporis lichaam, lijk
corpulent lijvig, dik, grof, onvermogen
corpus lichaam, rechtspersoon, lijk
corpus Christi sacramentsdag, 2e donderdag na Pinksteren
Corpus Christi Sacramentsdag, Lichaam van Christus
corpusculum lichaampje
correptus overvallen, weggerukt
correspondentie contacten, relaties, heimelijke overeenkomst
corresponderen overeenkomen, op elkander passen
corrigator gordelmaker
corrigeren bestraffen
corrigiarius riemenmaker, zadelmaker
corriperen verkorten, korter maken
corrival medevrijer
corrobore(e)ren Bevestigen, versterken
corroderen eten, knagen
corroprobatie versterking
corrosijf wat eet, wat bijt
corruëren instorten, vervallen, neerstorten
corrumpeerlijc bederfelijk
corrumperen bederven, iemand met giften omkopen, verblinden
corseyen grove keperstof, vaak voor ondergoed
corte kleine koperen munt
cortouwe stuk geschut
Cortracum Kortrijk
cortwilich kort geleden
corvee vroondienst, arbeid ten dienste van de heer
corweide vroondienst, arbeid ten dienste van de heer
cossate armelijke woning
costa vrouw, rib
coste wilde majoraan
costellier ruiter gewapend met een ponjaard (korte degen) of dolk
costen contumaciel kosten wegens niet verschijnen, wegens tegenspraak
costen ende misen van de justitie de kosten van het geding, het strafproces en de tenuitvoerlegging van het vonnis
coster koster
costerie kostershuis
costjoncvrouwe jonge vrouw die iemand in de kost heeft
costume gewoonterecht, gewoonte
costumen gewoonten, oude herkomen
costuymen zie costume
cot bewoner van een cossate (armelijke woning, stal, schuur)
cot. afk. court, krap, onvoldoende, weinig
cotarius boerenarbeider, slijper, huisbediende,
cote zweer
coté paternel vaderskant
coten met kooten (schapenbotjes) spelen, bikkelen, kinderspel
coter zie cot
cotiarius slijper
couche bed, sponde, bedstede
couchelaken een stof, speciaal voor broeken
coudée lengtemaat, el, ca.50 cm
coufin neef
coufinage neefschap
coulang onderdeel van een halssnoer
coulant zie coulang
couleeren wateren, plassen, stromen
coulpabel schuldig bevinden
coulte zie culcte
coupe feu brandgang, brandmuur
couperet valbijl, guillotine
coupure open doorgang in vestingwal
courier lopende bode, loper
courrage makelaardij
courtier makelaar
courtisaan hoveling
courtisane hofdame, ook een dure prostituee
courtois hoofs, heus, beleeft
courtosie beleefdheid
courtsen koortsen
cousien lederen of ijzeren beenbekleding
cousin, neef, zoon van oom of tante
cousine nicht, dochter van oom of tante
cousins par aliliance aangetrouwde neven en nichten
couster bouwgrond, akker
coutelas korte sabel
couter akker, veld, maar ook ploegschaar
coutergat landweg, weg uitsluitend bestemd voor toegang tot het bouwland
couturière naaister, modinette
couvent klooster
couvert deksel, overdek, omslag, bedekt,
couverture deksel
couvre feu avondklok
couvreur leidekker, dakdekker
Covordia Coevorden
coyeren wandelen, keuvelen
crabeil korbeel, kromstuk hout, vaak in spanten gebruikt
crabelaer betaalmiddel, ook de vierstuivers penning genoemd
crachoir kwispedoor, spuwbakje
crachte (uyt) als blijkt uit
craem kraam. bevalling
craemkerse kaars opgestoken voor goed herstel kraamvrouw
craemschenner hij die de huisvrede verstoort bij een kraamvrouw
craemvrouwe kraamvrouw
craenkint werkman die hand en spandienst verricht
cragen wurgen, vermoorden
cragge drijvend stuk laagveen
craghte....... (in) in gevolge ......
crakebesie bosbes
cramer kleinhandelaar, marskramer
cramickbroot tarwebrood
crampon ijzeren punt
crancachtich sukkelen
crancbedde ziekbed
cranchuus leprozenhuis, ziekenhuis
cranck ziek
crancsienich bijna geheel blind
crappaudeel geschut
crappaudine edelsteen,paddesteen, versteende maaltand van de zeewolf
crastinus de volgende dag
crauwel vleeshaak, drietandige haak
creantie geloofbaarheid, geloofsbrief
creator(is) schepper, de Schepper
crécelle ratel, klepper
credensen kleine tafels of planken bij het altaar in een kerk, waarop het brood en de wijn voor de eucharistie worden geplaatst, ook dressoirs of wandtafels.
credentie geloofwaardig
credenzer kelner
credit neemt men voor waar aan (in een proces), geloof, inschuld (te innen vordering)
crediteren geloven, borgen, vertrouwen
crediteur schuldeiser, die aan een ander uitleent
creditum het verschuldigde, vordering
credo geloofsbelijdenis
crémaillère haal, hangijzer, heugel
cremiterium kerkhof, begraafplaats
crenge dood dier
crengen omkeren
creseme diocees
crevé dood, gecrepeerd
crève zie crevé
crevetse een in boogvorm gemetselde onderbouw, ook kreeft
cribrarius zevenmaker
crichoudere schout,
crieke pruim
criem zwaar misdrijf
crieme jonge zeug
crieren een publicatie doen afkondigen door de omroeper
crigieren zie; crieren
crijeren zie; crieren
crijt kreet, gil, schreeuw
crime capital halsmisdaad
crimen schuld, misdaad
crimen læsæ majestatis hoogste machtschending, gekwetste hoogheid
criminalis (causa) straf -(zaak)
crimineel dat den hals aangaat, waar de doodstraf opstaat
crimineel-proces zie hals-regt
crimineellijc lijfstraffelijk
crimineil die een zwaar misdrijf heeft begaan
criminele justicie zie bloedrecht, halsgerecht, recht van den hoogste straf
criminele sake een zaak die lijf en leden betreft
criminele-saak zie halszaak
crinoline hoepelrok
cripte verborgen ruimte, kelder gewelven
crisolijt edelsteen,
critice nauwkeurig
croche lange ijzeren tang, smidstang
crocque-mort lijkbezorger, aanspreker, lijkbidder, lijkdrager
crodewagen kruiwagen
croen zie crone
croix fléchée pijlkruis
crone klacht, aanklacht
croner hij die een klacht in rechte indient, klager
cronijk tijdboek, historie
cropelinc spekpannekoek
croque mort zie crocque-mort
croywagen kruiwagen
crucermarct jaarmarkt
crucis exaltatio kruis verheffing, 14 september
crudebroec met veel groene kruiden begroeid (ruw) terrein
crudeliteit wreedheid
crudenare handelaar in kruiden
crudenede kruidenvrouwtje
cruël wreed, hard
cruël wreed, hard
cruin kruin
crumenarius buidel - tassenmaker, zakkenmaker
crusoren wenteltrappen
cruutbedde groentenbed in een groentetuin
crux kruis
cry geschreeuw
crypte grafkelder
ctione praemunitus voorzien van de biecht en het Heilig Oliesel
cubbinge rietgedekte dak van boerderij en schuren
cubiculier kamerdienaar
cubiculum slaapkamer, soms ook slaapkamer
cucurbite pompoen
cuerbroeder gildebroeder
cuermede opbrengst van het bestehooft of cateil, het beste stuk uit de nalatenschap van een horige, keurmedige, door de heer krachtens zijn recht te kiezen
cuermietsliede personen die verplicht zijn tot coormiede, daaraan onderworpen
cui aan wie, waaraan
cuipery omkoperij
cuius van wie
cuius anima requiescat in pace zijn ziel ruste in vrede
cuius filia van wie een dochter is, wiens dochter
cuius loco y in wiens plaats
cuius loco tenuit wiens plaats werd ingenomen door
cuius locum tenuit wiens plaats werd ingenomen door
cuius vicem supplevit, cuius vices egit in wiens plaats optrad
cujus van wie
cul de basse fosse onderaardse kerker
culcitarius mantelmaker
culcitrarius stoffeerder, mantelmaker
culcte opgevulde matras, kussen etc.
culcte matras
cule achterwerk, kont, aars
culloos ontmand
culpabel schuldig, strafbaar
culpe(e)ren beschuldigen, betichten
cult afk. cultivateur, landbouwer
cultellarius messenmaker
cultellifex zie cultellarius
cultivateur landbouwer
cultivatrice landbouwster
cultiveeren bebouwen
cultor student, intellectueel
cum met, als, ofschoon, omdat
cum ab ill ustrissimo ac reverendissimo domino episcopo obtenta dispensatione in banis Met dispensatie in de roepen verkregen van de illustere en zeer eerwaarde heer bisschop
cum amicis met vrienden
cum annexis met bijbehoren, met wat er bij hoort
cum appartinentiis met toebehoren
cum approbatione met goedkeuring
cum consensu pastoris met toestemming van de pastoor
cum dispensatione met dispensatie, met vrijstelling
cum dispensatione impedimenti consanguinitatis Met vrijstelling van de huwelijksbeletsel door verwantschap
cum dispensatione in bannis met vrijstelling van de (drie) afroepen
cum dispensatione in banno met vrijstelling van één huwelijks -afkondiging
cum dispensatione in bannis met dispensatie in de roepen
cum dispensatione in uno banno met dispensatie in een roep
cum exore met zijn echtgenote
cum expensis met kosten
cum fundo et omnibus pertinentibus Met de grond en alles wat er toe behoord
cum liberis met zijn / haar kinderen
cum litteris et juribus met de brieven en rechten
cum matre met zijn / haar moeder, (bij vaderloze minderjarige)
cum mea licentia met mijn vergunning
cum missa met een mis
cum omnibus annexis met alle toebehoren
cum patre met zijn / haar vader (bij minderjarige)
cum pertinentiis met toebehoren
cum sociis met de zijnen
cum socio met zijn medestanders
cum suis met de zijnen
cum total(i) relaxatione met volledige vrijstelling
cum uxore met echtgeno(o)t(e), met zijn vrouw
cum vigiliius et exequiis met nachtwaken en uitvaart
cumulare ophopen
cumulatie van ambten, het gelijktijdig waarnemen van verscheidene betrekkingen en opstapeling van wedden voor één persoon
cumuleren samenvoegen van verschillende percelen of kavels bij een verkoop
cuochette klein rustbed, soms ook een kamerjas
cuparius kuiper, tonnenmaker
cupedinarius, koek -, banketbakker, kramer, winkelier
cupen kuip, ton, vat
cupendinarius zie cupedinarius
cupiditeit begeerlijkheid
cupifex koperslager, koperbewerker
cuprifex zie cupifex
curaillon zwartrok, paap
curanda pleegdochter, pupil
curandus pleegzoon, pupil
curare zorgen voor
curatele (in) onder de toezicht van een ander gesteld worden, als men in verloop van schulden geraakt
curateur toezichthouder, regeerder
curateur au mort aangesteld curator om de belangen van een zelfmoordenaar te verdedigen destijds was zelfmoord strafbaar
curateur au ventre curator door een familieraad benoemd om te waken over de belangen van het kind waarvan een vrouw groot gaat, bij het afsterven van haar echtgenoot
curateur van geabandonneerden sterfhuysen beheerder van de verlaten goederen
Curator proces -voogd, zaakgelastigde, degene die voor iemand met een wettige voogd of curator diens belang behartigt in een proces tegen die voogd of curator b.v. voor een getrouwde vrouw tegen haar man, verzorger, voogd,
curator ad actum divisionis beheerder van een te verdelen boedel, waarin minderjarige of handelingsonbekwame gerechtigd zijn
curator ventris curator over een ongeboren vrucht
curatus pastoor, hij die met de zielzorg is belast
cure pastoorsambt, ook pastorie, parochie
curé pastoor, paap
cureit zie curatus
curia zielzorg, hof
curicus zorgvuldig
curieus net, nauwkeurig
curriculum vitae levensloop
currus wagen, kar, bespannen wagen
cursor bode
curtius de korte
curuisilyk zorgvuldig, nauwkeurig
cuse knots
cussenblat kussenovertrek, meestal rijk versierd met borduursel
cussineel breukverband, opgevuld gaas voor op wond meestal gevuld met helende kruiden
custebod betalingsbod bij veiling
custeet eed van de hoofdpersoon en zijn eedhelpers om te bewijzen dat de aanklacht ongegrond is
custingbrief schuldbekentenis bij onroerend goed aankoop
custinge rente op een onroerend goed, betaling van een termijn van de koopsom, ook volgeed, boedeleed
custodie een kas, een koker, een gevangenis
custos een koster, toezichthouder, waker
custos camporum veldwachter
custos mercenarius gehuurde koster
custos ovium schapenhoeder, herder
custos porcorum varkenshoeder
custus zie custos
cut. zie cult.
Cutracum Cortracum Kortrijk
cuupsetel kakstoel, stoel met een verborgen gemak
cyfer getalteken, getal merk
cyrograaph zie:cedulen
cyrothecarius handschoenmaker

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken

A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
 
css template ad