Woordenboeken

Stambomen

Trefwoordenlijst en vertaalwoordenboek - Letter C: (Terry van Erp)

Een genealogisch woordenboek, mogelijk gemaakt door: Genealogie van Erp

Door | Terry van Erp
Start project | Maart 1996
Laatste update | January 2019
Aantal pagina's | 26
Update van de oude website | Genealogie van Erp

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken

Letter C trefwoordenlijst

C	afk. 100
c	afk. compte, rekening
c	afk. canonicus, kanunnik
c	afk. Cité le, de stad
C of c,	afk. centime, 1/100
c.a.	afk. Cum annexis, met dat gene wat er aan vastgeknoopt is, wat er bij behoord
c.c.	afk. compte courante, rekening courant
c.o.	afk. compte ouvert, geopende rekening
c.s.	afk. Cum sociis, met zijn medestander
c.s.	afk. cum suis, met de zijne
ca	kade, ook een kraai
ca.	afk. ongeveer, circa
caban	korte wollen jas
cabaret	meubeltje met likeurstel spijshuis, eethuis
cabarettier	herbergier, restaurateur, café baas
cabeliau	kabeljauw
cabinet	geheimschat, juweelkamer
caboche	kopspijker
cabuiskool	kropkool
cabuus	kombuis, voorraadkamer
cacedone	topaas
cacelanus	kapelaan
cachereau	waarschijnlijk een huishoudboek dat men achter slot en grendel bewaarde
cachet	stempel, zegelstempel, lakstempel, ook gage, honorarium, zegel(afdruk), zegelmerk, lakzegel
cachet de cire,	lakzegel
cachetteren	zegelen
cachexia	groene ziekte, tering, tuberculose
cachot	(donkere) gevangeniscel
cachtel	jong veulen
cacubarius	kachelmaker, oventegelzetter
cadas	afval
cadastral	kadastraal
cadastraux	kadastraal
cadaver	lijk
cadavéreux	lijkachtig
cadavre	kadaver, (dood) lichaam, lijk, dode
caddewadden	slecht soort leer, niet te gebruiken voor schoenen
cadentie	neergang, ondergang, toeval
cadere ab	kwijtraken
cadet	jongste kind, benjamin, ook jongeman die opgeleid wordt tot officier
cadette	zie cadet
cadijc	smalle dijk
caduc	neervallig, vergankelijk, bouwvallig, vervallen
caduceator	onderhandelaar, bruggen en wegenbouwer, wegenmaker, stratenmaker
caecelator ferarius	stempelmaker, ijzersnijder,
caecelator monetarium	muntstempelmaker
caecelator typorum	lettersnijder
caech	buitendijks land
caecharinc	gekaakte haring (ingewanden etc. ontdane en daarna gezouten haring)
caeckel	kachel, fornuis
caecus	blind
caef	schoorsteen
caefbalck	draagbalk voor de schoorsteenmantel
caefcleet	rokje aan onderzijde schoorsteen draagbalk
caek	schand, schandpaal
caelator	graveur
caelebs	vrijgezel, ongehuwd, van de ongehuwde man
caelibatus	ongehuwde staat
caelibis	zie caelebs
caelum abiit	zie ecaelum abut
caelum abut,	is naar de hemel gegaan
caementarius	metselaar
caer	fuik, maar ook een kam om wol te hekelen
caerdege	kaardster, maakt de wol, katoen etc. gereed om te spinnen
caesbanc	bank op de markt om kaas te verkopen
caeshuus	kaaspakhuis
caestcker	arbeider op de kade
caesticker	ka-steker, die op de kade hand- en spandiensten verleend-
cafcoen	schoorsteen, schouw
cafcoene	stookplaats, schouw
cafcoengelt	schoorsteenbelasting
caffa	zeer dunne zijdestof, fluweel
caffamacher	fluweelwever
caffoor	fornuis
cage à poules	kippenmand
caillé, caillebotte	bij kaasbereiding de wrongel
caillebotte	zie caillé
cake	deel van het hoofd, ook schandpaal
caken	op een kaak of schandpaal te kijk zitten
calabas	gevangenis
calaber	kleed met korte mouwen
calaenge	aanroepen
calaingnie	aanspraak op iets, eis, vordering op iets
calamus	fout
calander	leeuwerik
calange	aanspraak, eis
calant	koopvrund ?, klant
calcariator	sporenmaker
calcarius	spijkersmid, nagelsmid, vermoedelijk smeder van (zware) nagels, ook kalkmaker,
calcearius	zie calciarius
calciarius,	schoenmaker
calciferrator	hoefsmid
calcoen	paardenhoef, ook ijzeren haak
calculatie	Berekening,
calculus	legpenning, rekenpenning
caldatorium	stookplaats (in klooster)
calendae	de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender)
calendier	een korte aanwijzing tot wat artikelen van de gemaakte schriftuur van de overlegde stukken
calendis	op de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender)
calendrier	almanak, dagrol, maandwijzer. Ook welke artikelen van de opgemaakte stukken overlegd dienen te worden
calenge(e)ren	beklagen, optuigen, betichten
calengier	opeisen, vernaderaar ?, verklaging (aanklacht)
calengieren	verbaliseren, in beslag nemen, arresteren, ook verkondigen
caletum	Calais
calfateren	lappen, knutselen
caliant	keisteen
calibrier	militair uitgerust met een handvuurwapen
calice	miskelk
calicot	ongebleekt katoen
calida febri	door een warme koorts
calidus	warm
califex	kelkenmaker, kannengieter, ook gezien voor schoenmaker
caligarius	soldatenknecht, kousenmaker
caligator (-is)	laarzen -, schoen – broekenmaker
calijt	praalbed
calle	afvoer voor water
calliditeit	doortraptheid, loosheid (slimheid)
callifex	laarzenfabrikant
calmijn	zinkspaath. Zikoon, galmei
calomniateur, calomniatrice	lasteraar, ster, kwaadspreken
calomniëren	belasteren
calopedarius	houten -schoenmaker
calsieder	stratenmaker
calum(p)niare	gerechtelijk protest aantekenen tegen....
calumnia	laster, kwellerij
calumnie	laster, lastring, schandvlek
calumniëren	lasteren, faamroven
calumpnia	als boven
calumpnieux	wettelijke valse zaak te intenderen (beogen) of voorstellen
calvarius	nagelsmid
camard (la)	magere Hein
cambiator	wisselaar
cambium	wissel, wisseling, ruiling
cambrousse	platteland
cambuse	voorraadkamer, ook hok, kot, hol, krot
cambusier	bottelier, hofmeester, proviandmeester
cambuys coolen	kropkool
cameelier	kamenier
camer (der scepenen)	een vertrek bij de schepenbank, waarin schepenen zich terugtrokken om zich over het te vellen vonnis te beraden en er over te besluiten ("sliten"); de plaats derhalve waar (in tegenoverstelling van de schepenbank) de buitengerechtelijke handelingen der schepenen werden verricht
camera imperialis	rijks kamergericht
camériste	kamermeisje
camerlincgelt	hetgeen de nieuwe leenhouder of leenvolger de heer verschuldigd was, wanneer een leen door overeenkomst (wandelcoop) of door overlijden (sterfcoop) in andere handen overging
camervoocht	voogd van wezen, door de schepenen aangesteld
camion	kar, (slepers)wagen
camisole	borstrok, nachtjakje, vestje
cammeraat	spitsbroer, makker
camp	stuk grond
campanarius	klokkenluider, koster
campanile	vrijstaande klokkentoren
campareren	verschijnen
camparitie	het verschijnen in rechte, ook gezien vergelijk
campen	akkers
campi custos	veldwachter
Campi pars	cijns betaald met veldvruchten
Campi(s)	(te) Kampen
camporum	veldwachter
Campoveria	Veere
campsor	wisselaar
campus	kamp, omheind veld of land
camuus	grappenmaker
canaal	waterloop, een goot
canaalje	gespuis, het grauw (gepeupel)
canant	edelsteen, ook granaatsteen
cancelier	opperschrijver, verzoekmeester
cancellare	doorhalen
cancellarius	kanselier
cancellatum candeeldach	de dag die volgt op die, waarop men een trouwfeest of huwelijksmaal heeft gegeven
cancelleren	uitschrappen, doordoen, te niet doen, doorhalen, doorschrappen
cancellery	stadsboukkamer?, briefkamer
candelarum artifex	kaarsenmaker, kaarsengieter
candidarius	bleker
canefas	grof linnen uit hennep vezels
canefassier	wever en / of verkoper van zeildoekweefsels
canevas	grof linnen uit hennep vezels
caniparius	kelner
canite tuba	4e advent
canner	de pijp uitgaan, doodgaan
canon	verzameling geschriften die tot de bijbel worden gerekend, een regel, richtsnoer, regelmaat
canonicus	kanunnik, wereldlijk, legaal
canoniseren	inwijden, heiligen
cantafusor	kannengieter
cantate	4e zondag na Pasen
cantatum	gezongen
canteel	uitgetand deel van een verdedigings- muur, toren, bolwerk
cantert	komijnenkaas, ook kanterkaas
canton	kanton, deel van een provincie
cantonnement	inkwartiering
cantonnier,	wegwerker,
cantonnière	zie cantonnier
cantoor	gesloten kast voor het opbergen van papieren en waardebrieven etc.
cantor,( -is)	zanger, voorzanger
cantrifex	tinnegieter
cantrifusor	zie cantrifex
cantsler	kanselier
canzonen	gedichten in liedvorm
capabel	vatbaar, ontvangbaar, bevattelijk, bekwaam om iets uit te voeren
capeline	breedgerande dameshoed
capellani	kapelaan(s), hulpgeestelijke (n)
capellanus,	zie capellani
capellonen	zie capellani
capentier	zie carpentarius
capillamentarius	pruikenmaker
capita	hoofdstuk, hoofd
capitaal	hoofdsom, hoofdschuld, ook daar lijf en goed aan hangt
capitael	waar rente aan vast zit
capitagium	hoofdelijke belasting, hoofdcijns
capitaneus	kapitein
capitaneus equestris	ritmeester
capittel	zie capitulum
capittel	hoofdstuk, een godshuis
capitulatie	verdragstuk, hoofdstuk deling?
capituleren	in hoofdstukken verdelen
capitulum,	college van geestelijken (kanunniken) dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent, ook hoofdstuk van een reglement
capne	afk. capiteine, kapitein
capoen	zie capoes, gesneden haan, ook arme stakker
capoes	muts, hoofddeksel
caponator	herbergier
caporal,	korporaal
caporaux	zie caporal
capote	mantel met capuchon
cappecay	officier
capproen	hoofddeksel voor een man of vrouw, ook een monnikskap en mantel met kap
caprice	grillen
capricieux	hoofdig, grillig
capsarius	puttenmaker
capt	afk. capitaine, kapitein
capteren	iemand ergens in behalen, begrijpen, verkeerdelijk opnemen
captie	bedrog, vangen met woorden, begrip
captieux	bedrieglijk, begrijpelijk
captiff	gevangen
caput	hoofdstuk
caput adventus	begin van de advent
caput jejunii	begin van de vasten, Aswoensdag
car.gld	caroli gulden
carbonarius	mijnwerker, steenkoolhouwer, kolenbrander
carbonkel	rode robijn ook rode puist
Carcan (-um )	halsijzer voor misdadiger
carcant	collier van goud
carcer	kerker, kerkerkot, gevangenenhuis,
carceren	gevangen zetten, kerkeren (in een kerker opsluiten)
cardé	kaardgaren, kaardwollen
cardewaegen,	kruiwagen
cardewanier	leerbewerker
cardoes	gedraaide houten huls voor opslaan van kruid, ook van leer gezien
care	kar met twee wielen
careel	gebakken steen
carêmede	vasten (tijd)
carere,	missen
caretarius	voerman
cargier	inner van belasting op meel
carillonneur	beiaardier
carinne	vriendin ?.
caritas dei	zaterdag na Pinksteren
carme	karmeliet, karmelieter monnik
carmel	karmelietenklooster
carmin	karmijn (rood)
carminarius	kamerheer, thesaurier, financiënbeheerder
carmosijnen bratten	karmozijnkleurige kousen
carnarius	slager
carne	rotwijf, kutwijf
carnier	scharnier
carnifex	beul, scherprechter, vilder, slager, vleeshouwer
carnificis	van de beul, van de scherprechter, -vilder, -slager, -vleeshouwer
carnisprivium	vasten avond, ook de vastentijd
carnisprivium clerico	7e zondag voor Pasen
carnisprivium vetus	6e zondag voor Pasen
caroli-guldens,	goudstuk met de beeltenis van Karel de V. vanaf 1521 betaalmiddel,later ook in zilver uitgevoerd, 20 stuiver = 1 carolis gulden
Caroloregium	Charleroi
carolusguldens	zie caroliguldens
carpentarius	timmerman, wagenmaker
carpiteel	vloerkleed
carreën	vierkante vestingtoren
carriole	(lichte) boerenwagen
carruca	kar, wagen
carrucarius	karrentrekker, voerman
carta	oorkonde
carta de hidalgia	adelbrief
cartularium	register van akten
carui ll	zie carere
carveel	vissersschip
Carvo	Grave
cas	geval
cas subject	t geval waar geschil om is
cas van (in)	in geval van
casa	huis
Casandria	Cadzand
casels	kazuifels, priestergewaad
caseneer	kaasboer
caser	uithuwelijken, trouwen
casier	kaasmaker
casjanten	glasgordijnen ?
casken	kastje
casque	helm
cassatie	afschaffing, kwijtschelding
casselrie	ambt, waardigheid of leen van de kastelein, kasteleinsvrouw
cassenaer	bedelaar, bedelmonnik
casseren	afschaffen, te niet doen, uitdoen, uitmaken
castangeboom	kastanjeboom
castelain	uitbater van andermans hofstede
castelein	kastelein, slotvoogd, burgvoogd, burggraaf
casteleine	kasteleines, vrouw van een kastelein
casteleinige	zie casteleine
castelet	klein kasteel of fort
castellanus	kastelein die een kasteel beheert voor een eigenaar
castigare	tuchtigen, corrigeren
castigatie	tuchtiging
castigeren	tuchtigen , kastijden
castiïnge	berisping
castratie	lubbing ( ontmannen)
castrator	vee besnijder, castreerder,
castrensis	kasteelheer
castreren	lubben, afsnijden, uittrekken
castroen	gesneden ram
casu necessitas	in het noodzakelijke geval, een noodzakelijk geval
casu quo	in welk geval
casualia	kerkelijk gebeuren
casueel	by geval, toevallig, gevallig ?
casute	loods, opslagruimte
cataracta Gandavensis	Sas van Gent
catarrhus	zinking , ook gezien neusverkoudheid, darmontsteking
cataste	folterwerktuig
catechismus	overzicht van de christelijke leer in vragen en antwoorden
cathaloge	naamtafel, naamceel
cathedra	stoel, gestoelte
catheijl	roerend-goed
catholicus	katholiek
catholijk	rechtzinnig
catoenen dassies	katoenen das
catologus confimatorum	naamlijst van de gevormden
catopticus	spiegelmaker
cattijf	rampzalig
Cattorum Vicus	Katwijk
cauchier	stratenmaker
caucidicus	advocaat
caue.	afk. cause, (rechts)zaak
caulcer	breeuwer, werkman die de naden in een scheepshuid dichtmaakt met pek en touw.
cauon.	afk, caution, borg(tocht), waarborg(som), garantie,
caupo	waard, herbergier, brouwmeester
caupona	herberg, kroeg, drinkhuis
causa	oorzaak, reden, bewijs
causa civilis	burgerlijke rechtszaak
causa mortis	doodsoorzaak
causa uxoris	uithoofde van het huwelijk
causelaken	zie couchelaken
causeren	voortbrengen
causeren	veroorzaken, beschuldigen
causidicus	advocaat
cautele	voorzichtigheid, voorbedachtheid
cauteleus	voorzien
cauter	zie couter
cautère	brandijzer
cautie	borgstelling, borgtocht
Cautie	borgtocht onderpand, zekerheid
cautie de judicio sisti	borg om 't allen tijden in recht te verschijnen
cautie judicatum solvi	borg om 't gewijsde te voldoen
cautie juratoir	borgtocht, de belofte bij eed van het gewijsde te voldoen, en zijn persoon, of goederen niet te versteken, of te vervreemden
cautie pro litium expensis	waarborg voor de kosten van het proces
cautio	borgtocht, waarborgsom
cautio damni insectie	verzekering van van geen schade aan te doen
cautio de demoliendo	verzekering van een timmerwerk te leveren
cautio de dolo	verzekering van niet ter kwader trouw te handelen
cautio de non offendendo	verzekering van de gedreigde niet te beschadigen
cautio desensum iri	verzekering van verantwoording te doen
cautio legatorum	verzekering van betaling van het gemaakte
cautio rem ratam haberi	verzekering van gestand doen
cautio rem salvam fore pupillo	verzekering dat een voogd zijn wezen onbeschadigd (beschermen) houden
cautio restituendo	verzekering van weer te leveren
cautio sufficiens	genoegzame verzekering
caution	zie cautie
cautionaris	borg, borgsteller
cautsiede	kassei
cauwetster	kwaadspreekster
cavalje	bouwvallig huis
caveau	grafkelder
cavelbrief	akte van boedelscheiding
caveldijck	deling- of afscheidingdijk
cavelinge	begrooting, taxatie
caven.	begroten
cavere	behoedzaam, voorzichtig zijn
cavere de rato	borgstellen voor een medestanders aandeel bij een veroordeling
caveren	een borgsom storten, borgstelling, wachten, verhoeden, borg blijven, zeker doen, verborgen
caveren de rato	borg blijven voor een ander die principaal schuldenaar is, zo lang tot dat hij de borg zelf aanneemt en van waarden houd 't gene de borg heeft gedaan, of anders blijft de borg als principaal verbonden
caverende	zorgen voor
cavillatie	kaklerije (opschepperij)?, knibbeling, haarkloverij
cavilleren	strijden
cavinge	zie; cavelinge
cede(e)ren	cederen, overgeven, afstand doen, wijken
cedele	akte, schriftelijke verklaring
cedere	overdragen
çedille	overgeven van goederen, afstand
çedio bonorum	boedelafstand
çedionant	die al zijn goed aan zijn crediteuren overgeeft
çedionaris	zie çedionant
cedul	rekening, recept
cedulen deen uten anderen ghesneden	een akte, in duplo op één vel papier geschreven, waartussen met grote letters een woord (gewoonlijk het woord "cyrographum", van daar de naam) geplaatst wordt: het papier wordt daarna bij het woord doorgesneden en iedere partij krijgt een exemplaar der akte; bij verschil over de echtheid van het afschrift moeten dan de beide stukken aan elkander gepast worden en de doorgesneden letters van het woord cyrographum een geheel vormen
cedulle	schuldbrief, handschrift
ceedule	akte, schuldbekentenis
ceel	rekening
ceêlmaker	samensteller ceêllijst en aanzegger bij sterfgevallen, ceêllijst van te waarschuwen personen
ceindre	omgorden, omwikkelen
cekreet	w.c. hokje
celebrare	vieren
célébration d'un mariage	huwelijksinzegening
celebratus	gevierd
celebravi	ik heb gevierd
celebre(e)ren	vieren, gedachtenis ergens van houden
celebreeren	akte verlijden bij de notaris, bekend maken, dienen, eren
celebs, coelebs	ongehuwd
celeriteit	haastigheid, snelheid
cellarium	kelder
cellarius	kelder -of keukenmeester
celle	kamer(tje) van een kloosterling(e)
celle	kloosterkamertje
cementarius	metselaar
cemeteric	op het kerkhof
cena domini	donderdag voor Pasen, laatste avondmaal
cénacle	avondmaalszaal
cenakel	zie cenacle
cenbum	Gennep
cendre	stoffelijk overschot
cène	laatste Avondmaal
cenmbeel	een slachting aanrichten
cenobiet	Kloosterbroeder in een leefgemeenschap van een orde
cenotaaf	monument, graftombe zonder lijk omdat het nooit terug gevonden is, gedenkteken voor onbekende soldaat.
cens	schatting
censeur, censo	censuurambtenaar
censo	zie censeur
censor	keurmeester, ook tuchtmeester
censuarius	erfpachter
censurabel	belastingplichtig
censure	bestraffing, toets
censure(e)ren	bestraffen, toetsen
census	belasting, rente, cijns, cijnsrecht
census hereditatius	erfpacht
census inclusus est	de cijns is inbegrepen
census vicinorum	gebuurcijns
centarius	honderdjarige
centaurée bleuet	korenbloem
centenaar	gewicht,1 centenaar = 100 pond, ca 49,5 kg, na 2020 de niet officiële naam voor 100 kg
centenaire	honderdjarig
centenarius	honderdjarige
centener	honderd pond
centesimus	honderdste
centisimo	op zijn honderdste, in het honderdste jaar
centum	honderd
centuria	compagnie
centurio	ritmeester, kapitein, bevelhebber over honderd man
centurio equestris	ritmeester, cavaleriekaptein
cep	ploegboom
céramiste	pottenbakker
cerarius	fabrikant van was
cerchers	tolbeambten, douaniers
cercueil	doodkist, ook fig. lijkkist
cerdo(-nis)	schoenmaker, leerlooier, handwerksman
cereficarius	waskaarsenmaker
cerevisiarius	brouwer, bierschenker
cerne(e)ren	zien, onderscheiden, ziften, insluiten, omsingelen
certe partye	een contract van bevrachting
certe(e)ren	wedstrijden, wedden
certera desunt	de rest ontbreekt
certificat de bonne vie et certificatie	verzekerd
certificatie	verklaarbrief, verzekering, getuigenis
certifice(e)ren	getuige in rechte, voor de waarheid verklaren
certifieren	verzekeren
certijn	betrouwbaar
certroyer	kartuizermonnik, lid van de orde van St. Bruno
certus	zeker
cervillarius	helmmaker, helmsmid
ces	failliet verklaren
cesse(e)ren	staken, ophouden, eindigen
cessi(e)	wijken, overdragen
cession bonorum	afstand doen van goederen, brieven om boedelafstand te mogen doen
cessionaris	verkrijger van de rechten
cessum	wijken, overdragen
cetera	de rest, de overige dingen
cetere	schurft
ceterus	andere, overig
ceulse croegen,	keulse kruiken
ceurnoten	schepenen of dorpsfunctionarissen in Oost-Nederland
cg.	afk. cousin germain, volle neef
chaerotjen	zalfdoosje
chaînette	kettinkje
chais	rijtuig
chaise	koets, sjees
chal.	afk. cheval, paard
chalcographus	graveur, plaatsnijder
chambre ardante	rouwkamer, kamer waarin een door brandende waskaarsen omringde lijkkist staat
chameau	rotwijf, klerewijf, kreng
chammerande	lijstwerk, schilderijlijst
champ	veld, weide, akker, terrein, gebied
champ de foire	kermis, marktplein
change	verwisseling, ruiling
changeerder	toneelknecht, decorwisselaar in het theater
changeeren	wisselen, verruilen
chanoine	kanunnik
chap.	afk. chapitre, hoofdstuk, (dom)kapittel
chapelain	(huis)kapelaan
chapelier	hoedenmaker, maakster
chapelière	zie chapelier
chapelle	kapel, ook geestelijken van een kapel, kerkkoor
chapelle ardante	de door talrijke brandende kaarsen met vurige gloed verlichte kapel, waar het lichaam van de overledene opgebaard is, rouwkapel
chapitre	kapittel, college van geestelijken dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent, hoofdstuk van een reglement
char funèbre	lijkkoets
char.	afk. charretier, voerman
character	merkteken, kenteken van een gezant
charbonneux	miltvuur
chargeeren	aanvallen, belasten
chargement	verandering
Chargeren	belasten, opdragen
chargie	aanval, last ambt
charitaatmeester	armmeester, aalmoezenier
charletan	kwakzalver, beunhaas
charmeeren	betoveren, verlokken
charpentier	timmerman
charretier	voerman
charron	wagenmaker
charta	papier, blad perkament dat ter bekrachtiging is voorzien van een zegel
chartabel	meedogend, goedgevend
chartarius	papiermaker
charter	oorkonde
chartermeester	archivaris van de oorkonden die in de charterkamer waren opgeslagen
chartre	elk officieel stuk, verklaring, belofte, oorkonde etc.
chartre	elk officieelstuk, verklaring, overeenkomst bevattend
châsse	(reliek)schrijn, relikwieënkastje
chatelaine	ketting, lint of band door vrouwen om het lichaam gedragen, en waaraan sleutels e.d. gehangen werden. zo genoemd omdat burchtvrouwen veelal een dergelijk apparaat plachten te dragen
chatellenie	zie castelrie
Chattorum Vicus	Katwijk
chaufour	kalkoven
chcun.	afk. chacun, ieder, elk
chelista	vioolspeler
chemineye	schoorsteen
chercer	inner van belasting op meel
chercher	zie cerchers
chieren	schatten
chiering	verkoop bij opbod aan de meest biedend
chierland	ambtenaar belast met de waardebepaling van het land
chiffres romains	Romeinse cijfers
chijn,	belasting, schatting, pacht, rente
chijns	zie chijn
chijnsboec	boek waarin alle pachten, renten en belastingen zijn opgetekend
chijnsgoet	belastingplichtige goederen
Chilonium	Kiel (D)
chimaera	heraldiekteken, heeft gezicht, en borsten van een vrouw, voor- en achterpoten van een leeuw, lichaam van een geit en staart van een slang
chimere	verdichtsel, leugen, verzinsel, mythe
chirhographum	een handschrift
chirographe	een met zijn handschrift ondertekende oorkonde, meestal 2x geschreven voorzien van een tussenruimte, waar het woord chirographe is vermeld, beide partijen kregen een deel van de doorgesneden oorkonde.
chiromatie	hand -leeskunde
chirothecarius,	handschoenmaker
chirurgien	dokter, wonden hersteller
chirurgijn	zie chirurgien
chirurgus	zie chirurgien
chn.	afk. charron, wagenmaker
choefoer	komfoor
choor	koorgedeelte in kerk
choralis	koorknaap
choren	koren
chorograaf	kaarten tekenaar, cartograaf
christ	Christusbeeld
christiane	op christelijke wijze
christianus	christelijk
chronike	een boer van tijde?
chronologie	tijdrekening
churz	keurvorst
chymiather	alchimist
chyrotecarius	zie chirothecarius
ciborie	heraldiekteken, miskelk
cicaneur	warevogel, krakeler, schrobber, haarklover, muggenzifter
cig.	afk. cousin issu de germain,
cijns	belasting, schatting, rente
cijnsbeurder	die recht heeft op de betaling van de cijns (belasting)
cijnsboer	landzaat, pachter die pacht verschuldigd is aan de eigenaar
cijnsdach	betaaldag
cijnser	belastingplichtige
cijnsgoed	goederen of diensten waarvoor belasting betaald moest worden
cijnsmeester	ontvanger van de belastingen
cijnsrente	erfpacht
cimetière	begraafplaats, kerkhof
cimiterium	zie cimetière
cinerum	Aswoensdag
cingele	buitenst muur van een gebied, slot, kasteel, ook buikriem van een paard
cingler	striemen, geselen, slaan
cingularius	riemenmaker
cinopel,	heraldiekkleur, vermiljoen
cinoper	zie cinopel
cinq	vijf(de)
cinqte	afk. cinquante, vijftig(ste)
cinquante	vijftig(ste)
cintré	gebogen, gewelfd
cinxavont	dag voor Pinksteren
cipier	gevangenenhoeder (gevangenisbewaarder), stokbewaarder (gevangenisbewaarder), stokwachter
circa	ongeveer, omstreeks
circa ……. vespertinan	omstreeks ……..uur in de avond
circa cingquam matutinam	omstreeks vijf uur in de nacht
circa decimam antemeridianam	tien uur 's ochtends
circa decimam matutinam	omstreeks 10 uur in de morgen
circa duodecimam diurnam	omstreeks 12 uur in de middag
circa duodecimam nocturnam	omstreeks middernacht
circa meridiem	omstreeks 12 uur 's middags
circa vesperam	omstreeks de avond
circiter	zie circa
circoncire	besnijden
circonscrire	afbakenen
circonscrire une propriété	afgebakend eigendom
circulator	landloper, ook venter, marskramer
circumcerentie	circuit, ommegang, omtrek, omloop
circumcisie	besnijding
Circumcisio	Besnijdenis (1 januari)
Circumcisio Domini	Besnijdenis des Heren (6 januari)
Circumdederunt	9e zondag voor Pasen
circumduce(e)ren	misleiden, bedriegen
circumlocutie	een breedsprakige, een bewimpelde spraak, omspraak, omschrijving in woorden
circumspect	voorzichtig, omziende
circumspiciëre	heromzien
circumstantie	omstandigheid, gelegenheid van de zaak, omstandigheden
circumveniëren	bedriegen, misleiden, verstrikken
circumventie	bedrog, verstrikking
cire	(zegel)lak
cire à cacheter	zie cire
cirea	ongeveer, omstreeks
ciseleur,	ciseleur, ciseleerder, graveur
cistarius	kistenmaker
cisterne	waterput, regen opvang put
Citadin(e)	stedeling(e)
citatie	oproeping, daging, dagvaarding
citatie edictaal	oproeping, daging bij edict
citatie personel	oproeping (daging) in persoon
citatie reëel	daging bij aantasting
citatie verbaal	oproeping bij monde, mondelinge oproeping
citation	Zie citatie
cité	afgesloten stadsdeel
citeren	voor de wet dagen, dagvaarden, in rechten betrekken, dagen, aanhalen
citerne	regenwaterput, regenwaterton
cito	snel, spoedig
citoyen,	burger
citoyenne	zie citoyen
citrulle	watermeloen
civetkattenhouder	fokt civetkatten om de sterke geurstoffen die zij afscheiden
civiele gijzeling (in)	in voorarrest, wel met bepaalde vrijheden
civijl	burgerlijk
civil	beleeft, heus, burgerlijk, burgerlijk
civile saake	daar lijf nog bloed aan hangt, wereldlijke zaken
civile sake	een zaak die bloed nog lijf raakt
civilement	zie civil
civilen regter	wereldlijk rechter
civilis	zie civil
civiliteit	burgerschap, beleefdheid
civis.	afk. Civ. burger
civissa	burgeres
civitas	stad
civitatis	zie Civitas
clabaudeur,	roddelaar(ster), kwaadspreker
clabaudeuse	zie clabaudeur
clackeloos	geheel en al, onvoorwaardelijk
clacmerse	klatergoud
claerheit	duidelijkheid, helderheid
claernisse	opheldering, het in orde brengen van en vonnis
claescoeke	sinterklaaskoek, (peperkoek, taaitaai?)
claeuwaert	heraldiekteken, klimmende leeuw
clagebaer	een zeer zware verwonding waarover alleen in de hoge vierschaar macht worden geklaagd
clager	eiser, de klager
clagere	aanklager, verzoeker
clairon	klaroenblazer, trompetter
clame(e)ren	roepen, krijten, schreeuwen, huilen
clampser,	de pijp uitgaan
clamser,	zie clampser,
clan	stam, geslacht, sibbe
clanculo	in het geheim
clandestin	heimelijk
claphout	gekloofd stuk hout
clapspaan	ratel van een melaatse
claquette	scharminkel van een rijpaard
clarissimus	zeer vermaard
classis	vergadering van kerkelijke personen, bende, scheepsvloot
clauculo	in het geheim
claudere	(af)sluiten
claudus	kreupel, mank, lam
clausi,	(af)sluiten
clausle van arrest	besluit van bezetting
claustrarius	poortwachter, huisbewaker, slotenmaker
clausul approbatoir	besluit, waar bij voor goed gekend word
clausulae	Sluis
clausule	slot, besluit, grondreden, bijvoegsel
clausule condicillaris	bijvoegsel van een volkomen uiterste wil. Iets dat men in de uiterste wil doet stellen om zo ze kracht van een volkomen kan hebben, dat ze ten minste als een onvolkomen uiterste wil mag bestaan.
clausule derogatoir	onherroepbaar besluit van een testament. Een betuiging in de uiterste wil, waarmee de opsteller betuigd geen andere uiterste wil bij hem naderhand te zullen verlijden, dan met de herhaling van bepaalde woorden uit het eerste gesteld
clausule edictaal	besluit voor buitenlandse dagvaarding. Hierdoor kan de deurwaarder in het buitenland te dagvaarden
clausule paenaal	besluit van straf
clausule reservatoir	besluit, waarbij de macht wordt gehouden . waarbij de testateur de macht aan zich zelf houd om enige veranderingen in zijn testament alleen onder zijn handtekening te mogen maken
clausule salutaire	een voordelig bijvoegsel
clausule suspensiva	zie clausule van inhibitie
clausule van authorisatie	slotreden van machtiging, waardoor een deurwaarder wordt gemachtigd de bevelen van het hof direct uit te werken
clausule van inhibitie	verbod jegens de executie het welk een ordinaris clausul is in een mandament in cas d'appel, opschoning van de uitwerking van een gewijsde vonnis
clausum	zie clausi
clausum paschae	1e zondag na Pasen
clausurmacher	hersteller van boeksloten, kleinslotenmaker
clausus	gesloten
clauwaert	heraldiekteken, klimmende leeuw
clauwe	deel van een dorpsgebied
clavegaerd	sleutelbewaarder, rentmeester
clavere	klaver
claviger	zie clavegaerd
clavis	sleutel
cledercasse	kleerkast
cledermande	kleermand
clederschaft	kleerkast
cledersnider	kleermaker
cledersolder	droogzolder
clederworme	mot
cleederen	kleren
cleem	klei, leem
cleenoede	snuisterijen
cleerbesem	klerenborstel
cleermaecker	kleermaker
cleetdoek	voorschoot
cleijn inportantie	van geringe waarde
cleinbroot	fijn brood, mogelijk een soort gebak
cleine	leem. klei
cleinmolen	molen om klei, leem te malen voor bouwstof
cleinoden	versieringen, voor kleding
cleipoel	winplaats van klei en leem
clekerbille	lichtekooi, prostituee
clemen	bestrijken met klei of leem, meestal wanden
clementie	zachtmoedigheid
clercsijn	misdienaar
clericus	geestelijke, geleerde, student, klerk
clericus scabinorum	schepenklerk
clerkehuis	fraterhuis
clerkehuus	fraterhuis
clesie	de kerk
clesieschilt	zilvermunt, betaalmiddel
Cleva	Kleef, te Kleef
Clevæ	zie Cleva
cleyachtyghe aerde	kleiachtige aarde, leem
clibanarius	ovengieter, bakker, ovenmetselaar
cliefbeitel	beitel om hout te klieven
cliefbloc	hakblok
cliëns	schutgenood (beschermheer), leenman
clienteele	bescherming
clientele	zie clienteele
clijt	zie cleine
clinkaert	Bourgondische munt, betaalmiddel, ook een tichelsteen
clinket	doorloopdeur in een poort, valdeur
clisse	leen, kleiige aarde
clite	klei
clivensis	van kleef
cloacarius	beerput afvoerder, privaatreiniger
cloaque	drekput
clocher,	parochie, gemeente, dorp
clockenreep	klokkentouw, luidkoord
clockensolder	vloer in de toren waar de klokken staan opgesteld
clockenvenster	galmgat
clockere	klokkenluider
clocqslach (wonende onder de)	wonende in de nabijheid van de torenklok
cloete	bol op een stok, de appel op een zwaard
clofhamer	kloofhamer
cloître	klooster
cloosteraer	kloosterling
cloostercrune	de haardracht van een kloosterling
cloostergoet	eigendommen van klooster
cloostermolen	molen behorend bij een klooster
cloostersede	de regels behorende bij de kloosterorde
clootboge	boog voor het wegschieten van de kloot (kogel)
clophamer	kleine hamer
cloppen	de klok luiden
cloppere	koperslager
clopslach	bij openbare verkoping de hamerslag van toewijzing.
cloten	knotten, snoeien van bomen
cluasule	justificator
clucht	deel van de burgerij, onderdeel van een buurtschap
cluchtlieden	gezworen die aangewezen zijn om bepaalde misdrijven aan te brengen die begaan zijn in hun clucht ( onderdeel van een buurtschap )
clueghene	meerdere, andere
cluft	deel van een dorpsgebied
clusa	zie clausulae
Clusa	Sluis
clusor	smid, ook gezien juweelzetter, graveur
cm.	afk.contract de mariage, huwelijkse voorwaarden
cmmr.	afk. Commandeur, Commandeur, bevelvoerder
cmmt.	afk. commandant, commandant, bevelvoerder
cnaepambacht	het ambt van schoutdienaar of gemeente bode
cnaepschap	ongehuwde jonge man, ook een leerling/gezel in een gilde
cnaepvaruwer	leerling in het lakenverversgilde
cnape	gewapend dienaar, ook knaap altijd van het mannelijke geslacht
cnapekint	kind van het mannelijke geslacht
cnecht	jongeman, leerling, jonggezel, dienstbaar persoon, hulp
cnectschole	jongensschool
cneder	bakker
cnic	teken van toestemming
cnipbusse	vuurroer,
cnipcruut	buskruit voor de cnipbusse (vuurroer)
cnocke	bot
cnokenhouwer	slager, vleeshouwer
cnol	dunnebier, bier met laag alcoholpercentage
cnollerie	brouwerij van dunnebier (een soort slechtbier)
cnopen	knopen
co.	afk. compagnon, echtgenoot, partner
coaccusé	medebeklaagde
coaccusée	zie coaccusé
coactie	dwang
coactie	dwang
coadjutor	medehelper
coche	reis- , postkoets
cocher	koetsier, voerman
cochuus	gaarkeuken
cocke	scharlaken
cocklijn	luiaard, landloper
cocotte	gietijzeren stoofpan
coctor	bierbrouwer
cocus	kok
codde	knots, knuppel
coddenaar	strijder, gewapend met een knots
code	jong varken, ook kweepeer
code civil	burgerlijk
codex	handschrift
codicil	een soort van uiterste wil, zonder erven, of te onterven, testament, wilsbeschikking buiten testament
codicilaire dispositie	laatste wilsbeschikking, buiten testament
coe	koeienkop
coeganc	weiland, groot ca ½ morgen
coegelt	belastinggeld om een koe op de gemeenschappelijke veeweide te mogen laten grazen
coelebs	ongehuwd, vrijgezel
coelibates	ongehuwde staat
coemeterium	kerkhof
Coena Domini	Witte Donderdag
coërceren	dwingen
coere	wachttoren(tje), punt waar men de omgeving kon bewaken
coere	keur, handvest
coerer	torenwachter, waker, wachter
coerhuus	wachttoren
coerhuus	wachttoren
coermoten	bijzitters
coers	loop, gebruik
coerwachter	torenwachter, waker, wachter
coeschattinge	belasting naar het aantal koeien
coesmule	koeienkop
coetse	legerstede, slaapplaats, bed
coetus	vergadering van predikanten
coevenne	weiland van een bepaalde afmeting (ca 0,5 morgen)
coever	mand, korf
coeverkief	hoofddoek
coeye	kooi, bv eendenkooi, schaapskooi
coeyemeester	dierenarts speciaal voor runderen
coffer	koffer met gewelfd deksel ook doodskist
coffijmolen	koffiemolen
coge	besmettelijke ziekte, vermoedelijk de pest
cogele	mantel met kap, ook stok voorzien van een ronde kop uiteinde
cognaten	alle afstammelingen in mannelijke en vrouwelijke lijn van bepaalde stamouders
cognati remotiores	verre bloedverwanten
cognatio	bloedverwantschap (van moederszijde)
cognationis	zie cognatio
cognatus	bloedverwant
cognatus	verwant, bloedverwant uit de vrouwelijke lijn
cognitus,( -a)	verwant, verwante
cognmen	familienaam
cognoscement	kennis, ofte getuigschrift
cognosceren	bekennen, erkennen
cohabitatio	bijslaap, gemeenschap hebben
cohereditas	mee erven
cohéritier	mede-erfgenaam, -gename
cohibe(e)ren	bedwingen
cohier	schatceel, blaffard, register
coiuges	de echtgenotes, gehuwden
cokenallame	keukenuitrusting, potten en pannen etc.
cokenboec	afrekenboek voor de keukenmeester of cokenscriver
cokenmaerte	keukenmeid
cokenmaget	zie cokenmaerte
colationeren	gelijkmaken
colde	oude
cole	groente, kool ook steenkool
colebs	bastaard kind
Colen	Keulen
colera	besmettelijke infectie ziekte
colier	ijzeren halskraag
coll.	afk. colonel, kolonel,
collaciër	lid van de schepenbank belast met het vergelijken, overlezen en collatineren (nazien op volledigheid)
collata concordat	komt overeen met het origineel
collateraal	zijdeling, rijdeling maagschap
collaterale erfgenamen	erfgenamen in de zijlinie
collaterale successie	erfenis die op een zijtak overgaat
collateralen	zijdelingse bloedverwanten
collateralis	in de zijlinie (bij verwantschap), in de zijlijn, echtgenote
collateur	die iets geeft
collatie	het recht van benoeming geestelijke, ook vergelijking van geschriften met de oorspronkelijke tekst, ook samenvatting, vergelijking, bijpassing
collatieon(e)eren	gelijkmaken van geschriften met de oorspronkelijke tekst
collatierecht	het recht van benoeming van een predikant
collatio	benoeming toewijzing
collationeren	het samen brengen, vergelijken
collationis	zie collatio
collatum	toewijzen
collecte	kort gebed bij de aanvang en het einde van de mis
collecteur	inmaner ?, verzamelaar, gaarder
collectie	verzameling, verpachtig ?, vergadering
collector	belastinginner, ontvanger van de belastingen
collega	ambtgezel, ambtgenoot
collegiale kerk	een kerk die door een kapittel van kanunniken wordt bediend
collegie	bijeenkomst, gilde, geselschap
collegii	seminarie
colligeeren	samenvoegen, verzamelen, concluderen
colligeren	verzamelen, vergaderen
colloratierecht	het recht om een kandidaat voor te stellen bij de benoeming van b.v. een pastoor
colluderen	het samen bedenkelijk handelen, in geheime verstandhouding staan
colluerde hosen,	korte kousen
collusie	heimelijke verstandhouding met iemand om een ander te benadelen, samenspannen
collusie	heimelijk verstand, bedrog, geheime bedrieglijke verstandhouding
colombier	duivenhuis, duivenhok
colombier	ouderhuis, ouderlijk huis
colonia	pachthoeve
Colonia Agrippina	Keulen
Colonia Agrippinensium	Keulen
coloniensis	van Keulen, Keuls
colonus	(kleine)boer, keuterboer, pachter
colorateur	schilder
coltier	tussenpersoon bij de paardenhandel
colve	knots, knuppel
combat	gevecht
combustie	verbranden, brandwond, verbrand zijn
come.	afk. comme, net als, evenals, (zo)als, als het ware
comes palatinus	paltsgraaf
comes( -mitis)	graaf
comitatu	in het gezelschap van
comitatus hornani	van het graafschap Horn
comitatus vittemiensi	van het graafschap Wittem
comitatus(-us)	graafschap, gezelschap
comite	kapitein
comitis	graaf
comitissa	gravin
commater	peettante, meter
commemoratie	een gedachtenis
commémoratif	ter nagedachtenis
commemoratio animarum	herdenking van alle overleden zielen, 2 november
commemore(e)ren	herdenken, herhalen, vertellen
commendatie	gebed voor de stervende of overledene ter opname bij de Goddelijke voorzienigheid
commendator	commandeur
commende(e)ren	prijzen
commensaal	disgenoot, tafelgast
commentarie	verklaring, uitlegging
commente(e)ren	verklaren
commerachtich	met een of andere last bezwaard
commerans	verblijvend, wonend
commerantis	zie commerans
commercie	koophandel, verhandeling
commére	doopmoeder, peet, vriendin
commergelt	kosten voor een gerechtelijk beslag
commerloos	gratis, zonder kosten, onbelast
commerrecht	recht van beslag of arrest
commidieux	geriefelijk, gemakkelijk
commigre(e)ren	verhuizen, zich nederzetten
commijs	bevelhebber
commine(e)ren	dreigen
commis	zie commijs
commisceren	vermengen
commiseratie	erbarming, deernis, medelijden
commisereeren	erbarmen, deernis hebben
commissarius	belastingoplegger
commisseren	zie commisceren
commissie	bevel, macht, last, opdracht
commissio	opdracht, toestemming
commissione pastoris	in opdracht, met toestemming van de pastoor
commissioneur	boodschapper
commitie	landdag, rijksdag
committe(e)ren	iemand te werk stellen, bevel geven, misdoen, zondigen, bevelen, macht geven, toestaan, last geven, afvaardigen, delegeren
committeerde	bevelhebbers, gemachtigde
committent	lastgever, bevelgever
committimus	volle macht, is de last van de opperrechter, aan een lagere om kennis van een zaak te nemen
commodatie	lening
commoditeit	gemak, gelegenheid, gerief ?
commonie	gemeene weide, meent
commoniemeester	burgemeester
commonitie	vermaning, waarschuwing
commorans apud	verblijven bij
commorare	verblijven
commorari	verblijven, wonen
commotie	beroerte, beroering, opstand, oproer
commove(e)ren	bewegen, roeren, verroeren, beroeren
commssre	afk. Commissaire, commissaris
commune	gemeente
communicanten	deelnemers aan het avondmaal
Communicanten register	register van communicanten (deelnemers aan het avondmaal)
communicatie	Verwisseling, mededeling, berading, gemeenschap
communice(e)ren	ter kennis brengen, mededelen
communie	gemeenschap
communio	communie
communio bonorum	gemeenschap van goederen
communis	gemeenschappelijk, gewoon
communis aqua	gemeenschappelijk water
communis plaetsa	openbare plaats, - gebied
communis platea	openbare weg
communis septimana	de week na St. Michaelisdag (29 september)
communitas	gemeentegronden, gemeente
communitatis	zie communitas
commutatie	verwisseling
commutativa	vergeldende
commutator	wisselaar
commute(e)ren	mangelen,ontbreken, wisselen, veranderen
comp.	afk.compagnie, gezelschap, groep- personen, - militairen
compact	verdrag, verding ?, verbond
compagnie	gemeenschap, maatschap, vergadering
comparacie,	gelijkenis
comparare	verschijnen, kopen
comparatie	vergelijking
compare(e)ren	verschijnen, zich vertonen
compareerden	zie compareren
compareren	verschijnen voor het gerecht komen, ook gelijkenis vertonen
comparerende	verschijnen voor een schepen (en), notaris of rechter
comparicij	vergadering, bijeenkomst
comparitie	bijeenkomst, vergadering
comparuit	als iemand een ander in een rechtszaak betrekt, en zelf niet verschijnt, dan verkrijgt den gedaagde verlof van het hof, en condensatie (veroordeling) van de kosten door hem gemaakt, ten laste van de aanlegger
comparus	verschenen (voor de ambtenaar bij aangeven overlijden)
compas	passer
compassi	medelijden, mededogen, deernis
compassio Mariae	vanaf 1727 de vrijdag voor goede vrijdag
compater	peetvader, peter, peetoom
compatibel	medelijden, gedoogd, ergens wel mede overeenkomend
compelle(e)ren	toedrijven ?, aanklagen, aanspreken, dwingen
compendieux(s)	beknopt, kort
compensatie	vergelijking, vergelding, als men het een tegen het ander afweegt
compense(e)ren	het een tegen het ander afwegen of weergeven, de ene schuld met de andere vergelijken
compere	doopvader, vriend
compete(e)ren	behoren, aangaan, schuldig zijn, toebehoren
competens in domo , area, horto ac hereditatibus	toekomend in een huis, erf, tuin en de erfgoederen
competent	redelijk. ook tot handelen bevoegd, behoorlijk
competente	voldoende
competenten regter	dagelijkse en onderhorigen rechter
competentie	behoorlijkheid, onderhorigheid
competeteur	dat men samen met een ander begeerd
competieren	rechtens toekomen
competitum	zie competivi
competivi	toekomen, toebehoren
compitatio gradum	bereken van de graad van verwantschap
complace(e)ren	believen
complainte	klacht
completorium	het laatste gebed uur in een klooster aan het einde van de dag
complexie	aart, gesteldheid
complice	makker, medepleger van enig kwaad, mededader, medeplichtige
complimenten	eerdienstigheid, dienst-reden, gedienstigheid
complotte(e)ren	het samenstaan, het samenspannen
compone(e)ren	maken
compornus	wat men “ te samen” beloofd
comporte(e)ren	gedragen
comportement	handel en wandel, gedrag
compose(e)ren	schikking tot afkoop van straf
compositeur	ontwerper en vastleggers van de minnelijke schikking
compositie	wat men gemaakt heeft, een maaksel
compositor calopodiorum	leestmaker
comprehenderen	in een trekken, begrijpen, bevatten
comprehensie	bevatting, begrijpen
compres	in een gedrongen, geperst
compromis	toezegging, verblijf, belofte
compromitte(e)ren	toezeggen, verblijven, overgeven
comptoir	rekenkamer, schrijfkamer, bank, wissel, kantoor
comptoire	secretariaat, schrijfruimte, archief
compulsie	het samendrift ?, aandrijving, dwang, drang
compulsoir	mandement. een bevel tegen geweigerd recht, en geleden overlast, dwangbrief
compunct	tot inkeer komen, wroeging, berouw
computare	rekenen
computatie	gewetenswroeging, berouw
computatie	rekening, toerekening, aanrekening
computeren	toerekenen, aanreken, rekenen
compy	kopie
comtabel	aansprakelijk, schuldig, telbaar
comte	graaf
comté	graafschap
comtesse	gravin
comtoir van den ontvanger	kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastoriegoederen op het platteland van Holland
comzegelaar	keurmeester
concederen	verlenen, gunnen, toegeven, toestaan, bewilligen
concedo	toestaan
conceptie	ontvangen
conceptio Mariæ	Maria Ontvangenis ( 8 december)
concere,	zie concedo
concerneren	betreffen, aanbehoren
concertatien	strijding, het samenstrijding ?
concessie	zie concedo,
Concessio(nis)	afstand (doen)
concession funéraire	familiegraf
conciëntie	geweten
conciërge	hofwachter, stadhuisbewaarder
concilie	vergadering
conciliëren	bevredigen, verzoenen
concilium	concilie
concilium tridentinum	het Concilie van Trente
conciperen	begrijpen, voornemen
concipiëren	concipiëren, begrijpen, ontwerpen, opnemen
concitoyen,	medeburger,- es
concitoyenne	medeburgeres
concludendo	zie concluderen
concluderen	de zaak in rechte aanleggen, besluiten
concluderen in regten	de zaak op alles besluiten, zonder nadien iets meer over te leggen, en op 't overlegde recht verzoeken
concluderen, concludendo	een gevolgtrekking maken, besluiten, eendrachtig maken, vaststellen
conclusie	slot, besluit
conclusie in regten	een korte stelling en de grond waarop het proces werd gevoerd
concordantie	eendrachtigheid
concordantie	overeenstemming
concordare	overeenkomen (met het origineel)
concordat	komt overeen (met het origineel)
concordat collata	is gecollationeerd stemt woordelijk overeen met, stemt overeen met
concordat cum suo originali	afschrift stemt, nadat het is gecollationeerd woordelijk overeen met het origineel
concorderen	overeenkomen
concordie	eenstemmigheid, eendracht
concubinage	buitenechtelijke samenleving
concubinatus	samenwonen buiten het huwelijk
concubine	een slaaplief
concubitus anticipatus	gemeenschap voor het huwelijk
concupiscentie	een kwade begeerte
concurrentie	samendeling, mededinging, samenloop, gelijkgerechtigheid van schuldeisers
condamné	veroordeeld
condamner à mort	ter dood veroordelen
conde	bekende, kennis, getuige
condemnatie	verwittigen, ook veroordeling, vonnissen tot iemands nadeel
condemneren	veroordelen, verwijzen, doemen,
condemnieren	veroordelen
condempneren	veroordelen
condenscederen	gezamenlijk overkomen
condependentie	de samenhanging, aanbehoring
condependere	het samenhangen
condescenderen,	aftreden, inwilligen, toestaan
condicta	bruid, verloofde
condictie	terugeisen van het geen ten onrechte of te veel betaalt, of gegeven is
condictus	bruidegom
condimentarius	specerijenhandelaar
condiscipel	schoolgezel, medeleerling
conditicio(nis)	voorwaarde, toestand, beroep
conditiën	voorwaarden
conditio	zie conditicio
conditioneel	op voorwaarde
conditioneren	bespreken, voorbedingen
conditus	eerbaar, fatsoenlijk
condoneren	vergeven, toegeven
condsman	gids
conducticius	dagloner, huurling
conductie	verhuring
conductus paschae	1e zondag na Pasen
Conductus(us)	geleide
conduut	onderaardse vluchtweg, geheime gang
cone	gehuwde vrouw, wijf
coneil	afk. conseil, raad(geving), advies
conestabularis	politieagent
confector	hersteller
confedereren	te samen verbinden
conferre	toewijzen
confesseren	bekennen
confesseur	biechtvader
confessie	bekentenis, belijdenis
Confessio(nis)	biecht
confessionael	biechtbrief
confessione et extrema unctione praemuntius	voorzien van de biecht en het heilig oliesel
confesso	waarover beide partijen het eens zijn
confessoor	biechtvader
confessus	(na te hebben) gebiecht, gebiecht
conficere, confeci, confectum	(op)maken
conficiëren	voleinden, ten einde brengen
confidentie	vertrouwen, vrijmoedigheid
confideren	toevertrouwen
confinatie	hechtenis
confinis	aangrenzend
confinium	aangrenzend gebied
confinnande,	nieuw aangenomen kerklidmaat
confinnatie,	bevestiging van kerk lidmaatschap
confirmandus	zie confinnande
confirmare	zie confirmo
confirmata	zie confirmatus
confirmatae,	gevormden
confirmatie	bekrachtiging, ratificatie, versterking, bevestiging
confirmatio	vormsel, verklaring
confirmatorum	van de gevormden
confirmatorum registrum	register van de gevormden
confirmatus,	gevormd, persoon die het vormsel heeft ontvangen
confirmeren	bekrachtigen, bevestigen, versterken
confirmo	bevestigen
confiscacie	verbeuren
confisco	in de kas bewaren, iemands vermogen verbeurd verklaren
confisqueren	verbeurd verklaren, aanslaan
confiteren	zie confiteri
confiteri	bekennen, biechten
conflator	ijzergieterijarbeider
Confluentia	Koblenz
confluëren	het samenvloeien, het samenlopen, samenvloeien
confonderen	verwarren, beschaamt maken
conform	gelijk
conformati	zie confirmatae
conformati,	zie confirmatae
conformeren	gelijkmaken
conformiteijt	overeenkomst
confortatie	versterking
confrater	spitsbroeder, medebroeder
confrère	collega, ambtgenoot, vakgenoot
confringeren	verbreken
confronteren	de een bij den ander vergelijken, en is eigenlijk als partijen, of getuigen tegen elkander werden gehoord
confugeren	toevlucht nemen
confunderen	kleineren
confutatie	wederlegging
confuteren	weerleggen
confuys	verwart, ontstelt, over hoop, hol over bol
congeneralis	verwant, familielid
congregatie	vergadering
congregatione (in)	in de vergadering
congregeren	verzamelen
congruentie	gevoeglijkheid, overeenstemming
congruëren	gevoegen ?, overeenkomen, gelijkvormig zijn
coniecturael	gegeven advies
coniecture	advies
coniectureren	adviseren
conijn	konijn
conincfeeste	Driekoningenfeest, 6 januari
coninck	koning
conincklijcke Majesteyt	koninklijke Hoogheid
conincsevel	huiduitslag, melaatsheid
conincsilver	benaming voor gewoon zilver, (minder zuiver)
conincskint	prins, gerechtsdienaar
conincsschilt	betaalmiddel, muntsoort
conincxdalers	betaalmiddel, muntsoort
coninenwaranda	omheind terrein voor konijnen te houden
coniu(n)x	echtgenoot, echtgenote
coniucti sunt	zij zijn getrouwd
coniuctus	getrouwd
coniuga	de echtgenote
coniugae	van de echtgenote
coniugalis	getrouwd
coniugare	in het huwelijk verbinden
coniugatio	huwelijk
coniugatis	zie coniugatio
coniugatores	echtelieden
coniugatus (vr. conjugata)	gehuwd
coniugere	uithuwelijken, ten huwelijk geven
coniuges	echtpaar, van de echtgeno(o)t(e)
coniugialis	huwelijks
coniugis	van de echtgenoot, echtgenote
coniugium	huwelijk
coniugum	van de echtgenoten
coniuncti	gehuwden, echtgenoten
coniunctio	verbintenis, huwelijk, verwantschap
coniungere	verbinden
coniunxi matrimonio	heb ik in het huwelijk verbonden
coniurgatus	getrouwd
coniux	echtgenoot, echtgenote
conj.	afk.conjugalis, wettig, echtelijk
conjoint	echtgenoot, echtgenote
conjointe	zie conjoint
conjuctie	het samenvoegen
conjug.	afk.conjugalis, wettig, echtelijk
conjugalis	wettig, echtelijk
conjugatis	getrouwd
conjuges	echtpaar
conjugium	huwelijk
conjuncte	bevoegde, nagelnaast ?
conjuncti fuerunt (sunt)	zijn getrouwd
conjunctus	gehuwd
conjungeren	het samenvoegen
conjuratie	de samenzwering
conjureren	het samenzweren, bezweren
conjux	echtgeno(o)t(e), man, vrouw
conleute	echtlieden, echtgenoten
connaître charnellement	vleselijke gemeenschap hebben met ...
conne	geslacht, afkomst, de leden van een geslacht
Conniueren	door de vingers zien, vergeven
conniventie	oogluiking, oogluikend
conniveren	oogluiken, door de vingers zien, gedogen
connubium	huwelijk
conqueest	dat verkregen is
conquest	overwinst, verovering
conquesteren	veroveren, verkrijgen, winnen
conreider	leerbewerker
conrooier	lakenwasser, die het laken wast in water
consanguin	van vaderszijde verwant
consanguineus	bloedverwant, meer dan vijf graden afstand
consanguinitas	bloedverwantschap
consanguinitatis	van de bloedverwantschap
consanguinité	verwantschap via de vader, bloedverwantschap
consanguiniteit	bloedvruntschap ?, maagschap, bloedverwantschap
conscabinus	medeschepen
conscenderen	klimmen
conscientie	gemoed, geweten, gewisse
conscientieus	vroom, oprecht, rechtvaardig
conscinderen	doorsnijden, doorhouwen, doorhakken
conscriberen	schrijven, beschrijven
conscrit	loteling, dienstplichtige
consecutie	vervolg
conseil de fabrique	kerkfabriek
conseilleur	adviseur, raadgever, geefster
consensu meo	met mijn toestemming
consensu parentum	met toestemming van de ouders
consensu pastoris	met toestemming van de pastoor
consensu quorum interest	met toestemming der belanghebbenden
Consensus(us)	toestemmen
consent	bewilliging, verlof, toestand toestemming
consenteert	toestemmen, vergunnen, veroorloven, toestaan
consenteren	bewilligen, toestemmen, verwillekeuren ?
Consentio(nis)	toestemming
consequent	een kwade gewoonte te laten gebruiken
consequentiamtrecken (in)	daaraan gevolgen verbinden
consequentie	gevolg van
consequeren	vervolgen
conserneeren	omvatten. samenvattend inhoudend ?
conservaon.	afk. conservation, behoud, bewaring, conservering
conservatie	bewaring, onderhouding
consessions d ‘armes	wapenbrieven
considerabel	aanmerkelijk, nadenkelijk
consideratie	inzicht, nadenking, overweging
consideratie van (in)	in aanmerking genomen van
considereren	inzien, bedenken, aanmerken, beschouwen, overwegen
consignatie	onder rechtlegging; zie oblatie
consigneren	onder- rechtleggen, verzegelen, in bewaring geven van geld bij het gerecht
consiliarius	raadsheer, burgemeester
consilie	raadslag, berading
consiliëren	raadslaan ?, raadplegen
consilium	raad
consisteren	bestaan
consistoriale vergadering	vergadering van de kerkenraad
consistorie	vergadering, raadkamer, kerkenraad
consistoriekamer	vergaderkamer van de kerkenraad, ruimte waar de priester of predikant zich kleed voor de dienst
consistorio (in)	in de kerkenraad
consistorium	kerkenraad (s)(vergadering)
consistoryregel	huishoudelijk reglement voor de kerkenraad
consobrina	nicht, kind van zuster
consobrinus	neef, kind van zuster
consocer	schoonvader
consoceri	schoonouders
consoleren	vertroosten, bemoedigen
consolide(e)ren	helen, het samen hechten, verharden
consomme(e)rn	voleinden, voltrekken
consonant	overeenstemmende, gelijkluidende
consors	echtgenoot, man
consortis	van de echtgenoot, van de man
conspect	aanschouw, aanzien
conspiciëren	aanschouwen, aanzen
conspicue	klaar blijkende, duidelijk blijkend
conspiratie	het samenspannen, samenzwering, muiterij
conspireren	samenzweren, samenspannen, aanspannen om enig kwaad te doen, of uit te voeren, muiterij
constabularis	politieagent, bewaker
constat	het staat vast
consteren	blijken, in waarheid bestaan, bekend zijn
constituant	een rent-verschrijven ?
constituëren	machtig maken, in plaatse stellen
constitutie neerleggen op	machtigen
constitutiebrief	brief (van de overheid ) waarin een verordening/toezegging is beschreven
constreincte,	zie constrictie
constrictie	bedwang
constringeren	dwingen, prangen, pramen
constumeerlijck	van oudst gebruikelijk
consuetis ecclesiae	met de gebruikelijke sacramenten van de Kerk
consuetus	gebruikelijk
consul	raadsheer, burgemeester, schout
consule(e)ren	beraden
consulent	predikant van een andere gemeente die bij een vacature het ambtswerk waarneemt
consummatie	voleinding, volvoering
consummeren	volvoeren, voleinden
cont	afk. contre, tegen, contra , anti
contagie	besmetting
contagieus	besmettelijk
contagieux	zie contagieus
contamineren	besmetten, bevlekken
contamnatie	besmetting
contant	gereed
conté	het vrouwelijke geslachtsdeel
contectalis	echtgenoot
contempleeren	overdenken, beschouwen, aanzien
contende(e)ren	invaren, twisten, krakelen, pleit aanleggen, eis maken, pleiten, eisen
contendieren	betwisten
content (in)	aanstonds, dadelijk, straks, staande voet
contente(e)ren	te vrede stellen
contentement	tevredenheid
contentie	twist, krakeel
contentieus	vijandelijk, kijfachtig
conterbrief	een akte die onmiddellijk in verband met een andere behoord, meestal was deze zigzaggend doorgesneden. beide partijen hadden een deel van de akte
conterfeitsel	portret
conterfetter	portretschilder
conterfeyten	namalen ?, namaken, afbeelden
contersegel	kleine zegel gedrukt op de achterzijde van het grote zegel
contest(e)eren	beroepen, betuigen
contestatie	betuiging
conthora(a)len	bruid en bruidegom, echtgenoten, bedgenoten, huwelijks partners
conthoralis	echtgenote
continentie	inhouding, ingetogenheid, onthouding
continere	omvatten
contineren	bevatten, begrijpen
continerende	verdagende ??
contingentie	geval, gebeurlijkheid
continuatie	aanhouding, volharding, vervolg, Voortzetting, voortduring
continueerde	voortduurde
continuele	achtereenvolgende
continui	zie continere
contoor	kist voor het opbergen van de kasboeken akten etc.
contra	tegen
contra-rol	tegen-boek (grootboek)
contrabanderen	tegen aanspannen
contract-antenuptiaal	huwelijkse voorwaarden
contractsluiter	notaris
contractum	(iets) sluiten, b.v. huwelijk
contradicat	hij spreekt tegen
contradice(e)ren	tegenspreken, tegenzeggen
contradictie	tegenstrijdigheid, tegenspraak, tegenwerping, tegenspraak
contrafaitinge	geschilderd portret
contrahenden	zie contrahenten
contrahenten ,	contractanten
contrahere	(iets) sluiten, b.v. huwelijk
contraheren	overeenkomen, samen handelen, verkorten, intrekken
contrahunt	trouwen, huwen, zij sluiten een huwelijk
contramanderen	afzeggen, tegen bieden
contramineeren	tegenmijnen
contrapignus(noris)	onderpand
contrarie	tegenstrijdig, in tegenstelling tot…, in tegenspraak, weerstrijdig ?
contrariëren	tegenstrijden, tegenstreven
contrarieteit	strijdigheid
contrarolleren	tegen-boekhouden
contrarolleur	hij die de boekhouding controleert
contraveniëren	tegengaan, overtreden
contravente	overtreding
contraventeur	overtreder
contraventie	overtreding
contraxerunt matrimonium	zij sloten een huwelijk
contraxi	(iets) sluiten, b.v. huwelijk
contraxit sponsalia	hij heeft een trouwbelofte gegeven, hij is verloofd
contre-borg	tegenborg ?
contremanderen	afzeggen, afbestellen ook het tegenovergestelde laten weten. intrekken van een gebod.
contrescherpen	buitenmuur
contribulis	verwant
contristeren	bedroeven
controvers	strijdig tussen partijen, oneens
controverteren	twisten, tegenkanten in geschil trekken
contschap becomen	bericht ontvangen
contubeeren	beroeren, verwarren
contuli	toewijzen
contumac(h)eren	bij verstek veroordelen
contumace	is gewonnen hebben als gedaagde en niet is verschenen.
contumaceren	iemand straffen omdat hij als wederspannig (zich verzetten) in rechten niet verschijnt
contumacia	verstek, aantekening door de rechter bij weerspannigheid om b.v geen eed af te leggen bij de rechtbank
contumaciam	verstek
contumacie	weerspannig tegen de wet,
contumacie	wederspannigheid, hardnekkigheid, verstek laten gaan bij een rechtszaak
contumax	wederspannig, die gedaagd zijnde voor den rechter niet en verschijnt
conubium	huwelijk
convalesceren	gezond worden
convenabile	behoorlijk
conveniënt	gevoeglijk
conveniëntie	overkomst, aanspraak, overeenkomst, verding, voorwaarde
conveniëren	overkomen, voor recht dagen, passen, voegen
convent	klooster
conventualen	kloosterling
Conventualis(is)	zie conventualen
Conventus(us)	klooster, convent
converci	bekeren
converci Pauli	bekering van Paulus
conversatie	ommegang, hantering, gemeenzaamheid, omgang, gedrag
conversatie (vleeschelijke)	geslachtsgemeenschap
conversum	zie converci
conversus	bekeerd, bekeerling
convertere,	bekeren
converteren	omkeren, verkeren
convicie	schelding, toenaam, schamperheid, verwijt
convicinus	buur
convince(e)ren	overwinnen
convoi	lijkstoet, rouwstoet, begrafenisstoet
convooien en licenten	betaling voor vrijgeleide van koopvaardijschepen, belasting op in - en uitgaande goederen
convoy	geleiding, vrijgeleiding
convoyeren	geleiden
coolhout	hout voor het houtskool branden
coolpanne	vuurpan
Coolwijck	het kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastorie goederen op het platteland van Holland
coop	de koop, de te leveren ......
coopbrieven	koopakte
coopgoet	door aankoop verworven goederen
cooppenningen	kooppenningen, koopsom
coopsconditie	koop voorwaarden
coopslach	met de vlakke hand, de handslag waarmede een koop wordt bekrachtigd is
coopssceddulen	koopaktes
coor	besluit van het stedelijk bestuur, waarbij in het belang van de publieke orde iets geboden of verboden wordt onder bedreiging van een daarbij aangegeven sanctie.
coorboec	het register van de wegens koeren veroordeelden, dienende om de recidivisten te kennen
coorde	koord, meestal de strop van de galg
coorhere	kanunnik
coorlaken	fijn geweven laken
coormicke	brood van fijn roggemeel, gebakken volgens de verordening
coormiede	zie cuermede
coormiedgeliede,	zie coormietsliede
coormietsliede,	personen die verplicht zijn tot de coormiede, daaraan onderworpen
coorvorst	gouden munt,
coost	kost (van eten)
cooyer	die loslopend vee vangt en op stal zet, ook kooiker
cop	vaatwerk, vaak van metaal of steen o.a. nap, beker,schaal ook taartvorm en voor pasteien
cop	Met haar begroeide schedel
cop.	afk. copulatus, (wettig) getrouwd
copaster	kapalaan
cope	koopovereenkomst, voor het mogen ontginnen van een stuk land
copergout	messing
copetere,	toekomen, toebehoren
copia	afschrift
copia copiae	afschrift van een afschrift
copiae	legers
copie	afschrift, uitschrift, naschrift, dubbel
copiëren	uitschrijven, verdubbelen
copieux	ruim, rijkelijk, overvloedig
copiist	uitschrijver,overschrijver
copjen	kopje
coppe	zie cop
coppenole	zilveren munt in Vlaanderen
copperen	snijden
copstuc	kleine munt
copula	band
copula conjugalis	echtvereniging, echtverbintenis
copulandus	hij die wil trouwen
copulare	trouwen, in de echt verbinden
copulata	zie copulatus
copulati fuere	zij zijn getrouwd
copulati fuerunt	zie copulati fuere
copulati sunt	zie copulati fuere
Copulatio(nis)	huwelijk, huwelijksvoltrekking
copulatus	getrouwd
copuleren	vergaderen, het samenvoegen, koppelen
coqua	kokkin, keukenmeid
coquus	kok
coraet	karaat, gewicht van edele metalen en stenen
coram	ten overstaan van, in het bijzijn van
coram et aliquibus	in tegenwoordigheid van …… en enige anderen
coram consule (et scabinis)	ten overstaan van de schout (en schepenen)
coram dominis scabinis	in aanwezigheid van de heren schepenen
coram iudice	ten overstaan van de rechter
coram me	ten overstaan van mij, in mijn tegenwoordigheid
coram me et testibus	ten overstaan van mij met en getuigen
coram me infrascripto pastore	ten overstaan van mij, ondergetekende pastoor
coram omni plebe	ten overstaan van het gehele volk
coram populo	in het openbaar
coram praedicante acatholica	voor de niet-katholieke predikant
coram testibus	ten overstaan van de getuigen
coram testibus tide dignis	ten overstaan van geloofwaardige getuigen
coram tota ecclesia	ten overstaan van de gehele kerk
coram tota presbyterio	ten overstaan van de gehele kerkenraad
coramquibusdam aliis	in tegenwoordigheid van enige anderen
corbeel	steunbalk ter ondersteuning van een schoorbalk
corbifex	mandenmaker
corbo	korfvlechter, korvenmaker
cordarius	touwslager, koordmaker
corde	strop, galg
cordeel	dik of dun touw
cordelier	Franciscaan, Franciscanes, minderbroeder
cordelière	zie cordelier
cordewaghen	kruiwagen
cordiaal	openhartig, gulhartig
cordificis,	zie cordiflex
cordiflex	touwslager
cordonnerie	schoenmakerij
cordonnier	schoenmaker, schoenlapper, hersteller
coreator	leerbewerker, leerlooier, schoenmaker
coreel	tichel, vloer- of wandtegel
corellen	koralen
corem	bij
coriarius	leerbewerker, leerlooier, schoenmaker
Coriovallum	Heerlen
corn	korrel, b.v. Graankorrel
corncorle	graankorrel
corne	kornoelje
cornel	kolonel
cornet	vaandrig van de ruiterij
cornhuus	korenschuur
cornlant	bouwland
cornmaten	korenmaat, de geijkte graanmaat
cornpip	graanhalm
cornsolre	korenzolder
cornvelt	korenveld
cornwevel	korenworm, rups van de korenmot, kalander
corp	afk. corporaal, korperaal
corporaal	rotmeester, (aanvoerder van een legeronderdeel)
corpore	gezamenlijk
corporeel	lichamelijk, daadwerkelijk
corporele	lichamelijke, persoonlijke
corporis	lichaam, lijk
corpulent	lijvig, dik, grof, onvermogen
corpus	lichaam, rechtspersoon, lijk
corpus Christi	sacramentsdag, 2e donderdag na Pinksteren
Corpus Christi	Sacramentsdag, Lichaam van Christus
corpusculum	lichaampje
correptus	overvallen, weggerukt
correspondentie	contacten, relaties, heimelijke overeenkomst
corresponderen	overeenkomen, op elkander passen
corrigator	gordelmaker
corrigeren	bestraffen
corrigiarius	riemenmaker, zadelmaker
corriperen	verkorten, korter maken
corrival	medevrijer
corrobore(e)ren	Bevestigen, versterken
corroderen	eten, knagen
corroprobatie	versterking
corrosijf	wat eet, wat bijt
corruëren	instorten, vervallen, neerstorten
corrumpeerlijc	bederfelijk
corrumperen	bederven, iemand met giften omkopen, verblinden
corseyen	grove keperstof, vaak voor ondergoed
corte	kleine koperen munt
cortouwe	stuk geschut
Cortracum	Kortrijk
cortwilich	kort geleden
corvee	vroondienst, arbeid ten dienste van de heer
corweide	vroondienst, arbeid ten dienste van de heer
cossate	armelijke woning
costa	vrouw, rib
coste	wilde majoraan
costellier	ruiter gewapend met een ponjaard (korte degen) of dolk
costen contumaciel	kosten wegens niet verschijnen, wegens tegenspraak
costen ende misen van de justitie	de kosten van het geding, het strafproces en de tenuitvoerlegging van het vonnis
coster	koster
costerie	kostershuis
costjoncvrouwe	jonge vrouw die iemand in de kost heeft
costume	gewoonterecht, gewoonte
costumen	gewoonten, oude herkomen
costuymen	zie costume
cot	bewoner van een cossate (armelijke woning, stal, schuur)
cot.	afk. court, krap, onvoldoende, weinig
cotarius	boerenarbeider, slijper, huisbediende,
cote	zweer
coté paternel	vaderskant
coten	met kooten (schapenbotjes) spelen, bikkelen, kinderspel
coter	zie cot
cotiarius	slijper
couche	bed, sponde, bedstede
couchelaken	een stof, speciaal voor broeken
coudée	lengtemaat, el, ca.50 cm
coufin	neef
coufinage	neefschap
coulang	onderdeel van een halssnoer
coulant	zie coulang
couleeren	wateren, plassen, stromen
coulpabel	schuldig bevinden
coulte	zie culcte
coupe feu	brandgang, brandmuur
couperet	valbijl, guillotine
coupure	open doorgang in vestingwal
courier	lopende bode, loper
courrage	makelaardij
courtier	makelaar
courtisaan	hoveling
courtisane	hofdame, ook een dure prostituee
courtois	hoofs, heus, beleeft
courtosie	beleefdheid
courtsen	koortsen
cousien	lederen of ijzeren beenbekleding
cousin,	neef, zoon van oom of tante
cousine	nicht, dochter van oom of tante
cousins par aliliance	aangetrouwde neven en nichten
couster	bouwgrond, akker
coutelas	korte sabel
couter	akker, veld, maar ook ploegschaar
coutergat	landweg, weg uitsluitend bestemd voor toegang tot het bouwland
couturière	naaister, modinette
couvent	klooster
couvert	deksel, overdek, omslag, bedekt,
couverture	deksel
couvre feu	avondklok
couvreur	leidekker, dakdekker
Covordia	Coevorden
coyeren	wandelen, keuvelen
crabeil	korbeel, kromstuk hout, vaak in spanten gebruikt
crabelaer	betaalmiddel, ook de vierstuivers penning genoemd
crachoir	kwispedoor, spuwbakje
crachte (uyt)	als blijkt uit
craem	kraam. bevalling
craemkerse	kaars opgestoken voor goed herstel kraamvrouw
craemschenner	hij die de huisvrede verstoort bij een kraamvrouw
craemvrouwe	kraamvrouw
craenkint	werkman die hand en spandienst verricht
cragen	wurgen, vermoorden
cragge	drijvend stuk laagveen
craghte....... (in)	in gevolge ......
crakebesie	bosbes
cramer	kleinhandelaar, marskramer
cramickbroot	tarwebrood
crampon	ijzeren punt
crancachtich	sukkelen
crancbedde	ziekbed
cranchuus	leprozenhuis, ziekenhuis
cranck	ziek
crancsienich	bijna geheel blind
crappaudeel	geschut
crappaudine	edelsteen,paddesteen, versteende maaltand van de zeewolf
crastinus	de volgende dag
crauwel	vleeshaak, drietandige haak
creantie	geloofbaarheid, geloofsbrief
creator(is)	schepper, de Schepper
crécelle	ratel, klepper
credensen	kleine tafels of planken bij het altaar in een kerk, waarop het brood en de wijn voor de eucharistie worden geplaatst, ook dressoirs of wandtafels.
credentie	geloofwaardig
credenzer	kelner
credit	neemt men voor waar aan (in een proces), geloof, inschuld (te innen vordering)
crediteren	geloven, borgen, vertrouwen
crediteur	schuldeiser, die aan een ander uitleent
creditum	het verschuldigde, vordering
credo	geloofsbelijdenis
crémaillère	haal, hangijzer, heugel
cremiterium	kerkhof, begraafplaats
crenge	dood dier
crengen	omkeren
creseme	diocees
crevé	dood, gecrepeerd
crève	zie crevé
crevetse	een in boogvorm gemetselde onderbouw, ook kreeft
cribrarius	zevenmaker
crichoudere	schout,
crieke	pruim
criem	zwaar misdrijf
crieme	jonge zeug
crieren	een publicatie doen afkondigen door de omroeper
crigieren	zie; crieren
crijeren	zie; crieren
crijt	kreet, gil, schreeuw
crime capital	halsmisdaad
crimen	schuld, misdaad
crimen læsæ majestatis	hoogste machtschending, gekwetste hoogheid
criminalis (causa)	straf -(zaak)
crimineel	dat den hals aangaat, waar de doodstraf opstaat
crimineel-proces	zie hals-regt
crimineellijc	lijfstraffelijk
crimineil	die een zwaar misdrijf heeft begaan
criminele justicie	zie bloedrecht, halsgerecht, recht van den hoogste straf
criminele sake	een zaak die lijf en leden betreft
criminele-saak	zie halszaak
crinoline	hoepelrok
cripte	verborgen ruimte, kelder gewelven
crisolijt	edelsteen,
critice	nauwkeurig
croche	lange ijzeren tang, smidstang
crocque-mort	lijkbezorger, aanspreker, lijkbidder, lijkdrager
crodewagen	kruiwagen
croen	zie crone
croix fléchée	pijlkruis
crone	klacht, aanklacht
croner	hij die een klacht in rechte indient, klager
cronijk	tijdboek, historie
cropelinc	spekpannekoek
croque mort	zie crocque-mort
croywagen	kruiwagen
crucermarct	jaarmarkt
crucis exaltatio	kruis verheffing, 14 september
crudebroec	met veel groene kruiden begroeid (ruw) terrein
crudeliteit	wreedheid
crudenare	handelaar in kruiden
crudenede	kruidenvrouwtje
cruël	wreed, hard
cruël	wreed, hard
cruin	kruin
crumenarius	buidel - tassenmaker, zakkenmaker
crusoren	wenteltrappen
cruutbedde	groentenbed in een groentetuin
crux	kruis
cry	geschreeuw
crypte	grafkelder
ctione praemunitus	voorzien van de biecht en het Heilig Oliesel
cubbinge	rietgedekte dak van boerderij en schuren
cubiculier	kamerdienaar
cubiculum	slaapkamer, soms ook slaapkamer
cucurbite	pompoen
cuerbroeder	gildebroeder
cuermede	opbrengst van het bestehooft of cateil, het beste stuk uit de nalatenschap van een horige, keurmedige, door de heer krachtens zijn recht te kiezen
cuermietsliede	personen die verplicht zijn tot coormiede, daaraan onderworpen
cui	aan wie, waaraan
cuipery	omkoperij
cuius	van wie
cuius anima requiescat in pace	zijn ziel ruste in vrede
cuius filia	van wie een dochter is, wiens dochter
cuius loco y	in wiens plaats
cuius loco tenuit	wiens plaats werd ingenomen door
cuius locum tenuit	wiens plaats werd ingenomen door
cuius vicem supplevit, cuius vices egit	in wiens plaats optrad
cujus	van wie
cul de basse fosse	onderaardse kerker
culcitarius	mantelmaker
culcitrarius	stoffeerder, mantelmaker
culcte	opgevulde matras, kussen etc.
culcte	matras
cule	achterwerk, kont, aars
culloos	ontmand
culpabel	schuldig, strafbaar
culpe(e)ren	beschuldigen, betichten
cult	afk. cultivateur, landbouwer
cultellarius	messenmaker
cultellifex	zie cultellarius
cultivateur	landbouwer
cultivatrice	landbouwster
cultiveeren	bebouwen
cultor	student, intellectueel
cum	met, als, ofschoon, omdat
cum ab ill ustrissimo ac reverendissimo domino episcopo obtenta dispensatione in banis	Met dispensatie in de roepen verkregen van de illustere en zeer eerwaarde heer bisschop
cum amicis	met vrienden
cum annexis	met bijbehoren, met wat er bij hoort
cum appartinentiis	met toebehoren
cum approbatione	met goedkeuring
cum consensu pastoris	met toestemming van de pastoor
cum dispensatione	met dispensatie, met vrijstelling
cum dispensatione impedimenti consanguinitatis	Met vrijstelling van de huwelijksbeletsel door verwantschap
cum dispensatione in bannis	met vrijstelling van de (drie) afroepen
cum dispensatione in banno	met vrijstelling van één huwelijks -afkondiging
cum dispensatione in bannis	met dispensatie in de roepen
cum dispensatione in uno banno	met dispensatie in een roep
cum exore	met zijn echtgenote
cum expensis	met kosten
cum fundo et omnibus pertinentibus	Met de grond en alles wat er toe behoord
cum liberis	met zijn / haar kinderen
cum litteris et juribus	met de brieven en rechten
cum matre	met zijn / haar moeder, (bij vaderloze minderjarige)
cum mea licentia	met mijn vergunning
cum missa	met een mis
cum omnibus annexis	met alle toebehoren
cum patre	met zijn / haar vader (bij minderjarige)
cum pertinentiis	met toebehoren
cum sociis	met de zijnen
cum socio	met zijn medestanders
cum suis	met de zijnen
cum total(i) relaxatione	met volledige vrijstelling
cum uxore	met echtgeno(o)t(e), met zijn vrouw
cum vigiliius et exequiis	met nachtwaken en uitvaart
cumulare	ophopen
cumulatie van ambten,	het gelijktijdig waarnemen van verscheidene betrekkingen en opstapeling van wedden voor één persoon
cumuleren	samenvoegen van verschillende percelen of kavels bij een verkoop
cuochette	klein rustbed, soms ook een kamerjas
cuparius	kuiper, tonnenmaker
cupedinarius,	koek -, banketbakker, kramer, winkelier
cupen	kuip, ton, vat
cupendinarius	zie cupedinarius
cupiditeit	begeerlijkheid
cupifex	koperslager, koperbewerker
cuprifex	zie cupifex
curaillon	zwartrok, paap
curanda	pleegdochter, pupil
curandus	pleegzoon, pupil
curare	zorgen voor
curatele (in)	onder de toezicht van een ander gesteld worden, als men in verloop van schulden geraakt
curateur	toezichthouder, regeerder
curateur au mort	aangesteld curator om de belangen van een zelfmoordenaar te verdedigen destijds was zelfmoord strafbaar
curateur au ventre	curator door een familieraad benoemd om te waken over de belangen van het kind waarvan een vrouw groot gaat, bij het afsterven van haar echtgenoot
curateur van geabandonneerden sterfhuysen	beheerder van de verlaten goederen
Curator	proces -voogd, zaakgelastigde, degene die voor iemand met een wettige voogd of curator diens belang behartigt in een proces tegen die voogd of curator b.v. voor een getrouwde vrouw tegen haar man, verzorger, voogd,
curator ad actum divisionis	beheerder van een te verdelen boedel, waarin minderjarige of handelingsonbekwame gerechtigd zijn
curator ventris	curator over een ongeboren vrucht
curatus	pastoor, hij die met de zielzorg is belast
cure	pastoorsambt, ook pastorie, parochie
curé	pastoor, paap
cureit	zie curatus
curia	zielzorg, hof
curicus	zorgvuldig
curieus	net, nauwkeurig
curriculum vitae	levensloop
currus	wagen, kar, bespannen wagen
cursor	bode
curtius	de korte
curuisilyk	zorgvuldig, nauwkeurig
cuse	knots
cussenblat	kussenovertrek, meestal rijk versierd met borduursel
cussineel	breukverband, opgevuld gaas voor op wond meestal gevuld met helende kruiden
custebod	betalingsbod bij veiling
custeet	eed van de hoofdpersoon en zijn eedhelpers om te bewijzen dat de aanklacht ongegrond is
custingbrief	schuldbekentenis bij onroerend goed aankoop
custinge	rente op een onroerend goed, betaling van een termijn van de koopsom, ook volgeed, boedeleed
custodie	een kas, een koker, een gevangenis
custos	een koster, toezichthouder, waker
custos camporum	veldwachter
custos mercenarius	gehuurde koster
custos ovium	schapenhoeder, herder
custos porcorum	varkenshoeder
custus	zie custos
cut.	zie cult.
Cutracum Cortracum	Kortrijk
cuupsetel	kakstoel, stoel met een verborgen gemak
cyfer	getalteken, getal merk
cyrograaph	zie:cedulen
cyrothecarius	handschoenmaker

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken