Woordenboeken

Stambomen

Wat is een poorter: (Terry van Erp)

Poorteschap: Genealogie van Erp

Door | Terry van Erp
Start project | Maart 1996
Laatste update | January 2019
Aantal pagina's | 1
Update van de oude website | Genealogie van Erp

Wat is een Poorter

Poorter - Burger van een stad die het poorter recht bezit.
Poorter boek - Inschrijvings register van poorters.
Poorter recht - Burgerrecht dat gold in de middeleeuwse steden.
Poorterschap - 1. hoedanigheid van poorter.
Poorterschap - 2. burgerrecht van een poorter.

Burger- of poorterboeken kwamen alleen voor in de steden. Hier in werden ingeschreven de van elders komende inwoners.
Zij diende hier toe de eed op de bepalingen omtrent het burgerschap af te leggen.
Het burgerrecht gaf bepaalde rechten, doch schiep tevens verplichtingen.
Bovendien kostte het geld om burger te worden. voor een geringe ambachtsman kwam dit al gauw op een half maandsalaris.
Daardoor is het begrijpelijk, dat niet iedereen trachtte het burgerrecht te verkrijgen.

Anderzijds was het burgerschap erfelijk in manlijke lijn.

Ook was men om een bepaald ambacht of beroep - b.v. Goud- of Zilversmeden, Bierbrouwen, Broodbakken, Metselen - uit te mogen oefenen verplicht om het burgerschap te verwerven.
Hetgeen door de sommige gilden in hun gildeartikelen werd verordonneerd.

Dit is in de eerste plaats om valse concurrentie van niet-ingezetenen tegen te gaan. Het belang van de burgerboeken ligt daarin, dat zeer vaak de geboorteplaats en laatste woonplaats van betrokkenen woeden vermeld.
Bedenk dat sommige namen in de lijst vaak zeer sterk zijn verbasterd, daar vele ondertekenaars de schrijfkunst slechts zeer gebrekkig beheersten.

De eed op het burgerschap

Ik belove en swere, na mijn hoogste vermogen:
de Stadt Leeuwarden en Burgemeesteren, Schepenen en Raeden van deselve in alles getrou en gehoorsaam te sijn;
bij en voor deselve op te setten lijff en goed, de eere en reverentie Godes;
den voorsschreven Steede, midtsgaders Burgemeesteren, Schepenen en Raeden van dien, voor te staan 't meeste nut, welvaeren en profijt van deselve;
sampt der Burgeren en inwoonderen van dien nae mijne beste vermogen met alle reedenen en billikheid te soecken en mij in goede gehoorsaemheid, vreede en eendragt bij en onder mijne meede Burgeren te houden en dragen;
alle twist, tweedracht, muiterije en heimlijcke aanslagen, die tegens den Eere en reverentie Godts, der Gereformeerde Christelijke religie, mitsgaders de Stad en ganse Burgerie, sampt Burgemeesteren, Schepenen ende Raeden voorsschreven, mogten gedagt ofte aangesteldt worden, 't selve tot mijne kennisse gekomen sijnde, belove ick terstond wel en getrouwelijck aen de gemelte Burgemeesteren, Schepenen en Raeden 't openbaeren.
So waerlijck moet mij helpen Godt Almachtigh.

Het Formulier

Het Gemeente Bestuur van {stadsnaam} is gebleeken dat .....(naam en toenaam)....... , geboortig van .....(plaatsnaam)........... aan het gestatueerde bij Publicatie van den 9^e November 1803 heeft voldaan, verklaard alzoo bij deezen den voornoemde ........(naam en toenaam).............. tot Burger deezer Stad; gelastende der halven een iegelijk (hem) (of haar) daar voor te erkennen en te laaten genieten het recht en de praevilegiën de Burgers alhier competeerende.
Gegeeven te {stadsnaam} onder onzen Stads zegel ad Causas en de vertekening van onze Commissariën.