Woordenboeken

Stambomen

Trefwoordenlijst en vertaalwoordenboek - Letter B: (Terry van Erp)

Een genealogisch woordenboek, mogelijk gemaakt door: Genealogie van Erp

Door | Terry van Erp
Start project | Maart 1996
Laatste update | January 2019
Aantal pagina's | 26
Update van de oude website | Genealogie van Erp

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken

Letter B trefwoordenlijst

B	afk. begraafregister
b.	afk. boisseau, geheimhouden
B.	afk. bandboekdeel
b.	afk. baptisatus, gedoopt, gedoopte
B.L.	afk. benevole lector, welwillende lezer
B.M.	afk. Beatae Memoiae, zaliger gedachtenis
B.M.V.	afk. Beatae Mariae Virginis
b.p.	afk. baptizatus parocho, gedoopt door de pastoor
b.s.	afk. baptizatus sacellano, gedoopt door de kapelaan
ba.roen	baron, is een “ghenooten of banreheren”.
baa neus	snotneus, druipneus
baad	bode
baai	stof voor onderkleding, grofwollen of katoenstof
baaierd	herberg, ook passantenhuis voor vreemdelingen die behoeftig waren
baaierdboef	landloper, zwerver
baak	vuurtoren, ook spekslager, varkenskoper
baakmeeter	lantaren aansteker
baakmolen	watermolen door de wind aangedreven
baakmolenaar	molenaar op een baakmolen
baander	baanspinner lijnslager in een touwslagerij
baanderheer	ridder met het recht om onder eigen banier (vaandel) vazallen aan te voeren
baandraaier	arbeider in lijnbaan, lijnbaanwiel draaier
baanrots	zie baanderheer
baanrover(s)	struikrover(s)
baanwever	touwslager, arbeider op een lijnbaan
baar	teken in heraldiek, linker schuinbalk
baarkind	kind ten graven gedragen op een baar, ca. 1-12 jaar oud
baarlyk	in eigen persoon
baarsgewijs	teken in de heraldiek, in de richting van een linker schuinbalk geplaatst
baas	meester
baay	grof wollen stof
babijn	garenklos
baccaert	bakker
baccalaureus	geleerde, academici, (de laagste graad)
baccorf	broodmand
baccorf	broodmand
bacexcijns	cijns geheven over het bakmeel voor brood
bachten	achter, aan de achterzijde
bachtenbliven	achterblijven
bachwaerdich	zie bacwaerdich
baciser	wafelijzer, braadpan
back	kuil onder watermolenrad, voorste afdeling van een diligences
backe	baksel
backenslaen	oorvijg geven
backerheghe	zie backerige
backerige,	bakkersvrouw
backerscool	houtskool, hout in een bakoven
backershuus	bakkerij
backijser	ijzeren bak - en/of braadpan
backiser	zie backijser
backousen	soort broek
bacovens	bakoven
bacschip	vrachtschip voor goederen vervoer op rivieren
bactoereye	bakkerij
bactoereye	bakhuis
bacvonnis	vonnis gewezen zonder aanwezigheid van de partijen
bacwaerdich	hij die in gebreke blijft, hij die niet aan zijn verplichtingen in rechte voldoet, die niet op de dag verschijnt. ook die aan zijn verplichtingen niet voldoet , juridisch gezien
bacwarich	zie bacwaerdich
bacwoordich	onwaar, niet ter zaken doende.
badden	baden
badehuus	badhuis
bademoeder	baker, vroedvrouw
badenkemken	weiland voor de paarden van de bodedienst
baderie	zie badestove
badestove	badhuis
badigeonneur	witkalker
baduhennae lucus	Veluwe
baduit	inhoudsmaat, 1 baduit = 1/4 kan en ca 0,4 ltr voornamelijk in Noord. Brabant
baduit	zie beduit
baecvleesch	varkensvlees
baeicamer	badkamer
baeicupe	badkuip
baelge	slagboom, hek, paalwerk. ook een als plein afgezette plaats
baelgie	voogdij, rechtsgebied van een landsheer
baemesse	feestdag van St. Baafs, 1 oktober
baenroodse	zie banreheer:
baer	bloot, naakt, ook baring, verlossing, heraldiekteken, linkerschuinbalk in een wapen, (geeft meestal bastaard aan), (lijk)baar
baerachtich	zwanger, vruchtbaar
baercleet	lijkkleed
baerdbecken	scheerbekken
baerde	bijl
baerdike	haver
baerdmakere	barbier, baard scheerder
baerhuus	huisje waar de lijkbaar in werd opgeborgen
baerschuldich	kennelijk schuldig, volkomen als schuldig erkend
baersen	ter wereld brengen
baersinge	baring, hetbaren
baert	het baren, ook gezichtsbeharing
baertmaker	zie baertmakere
baertmakere	barbier, aderlater, heelmeester
baertsccheerder	babier
baertscherer	zie baertmakere
baertse	bijl
baerweder	storm, zeer slecht weer
baes	patroon van een werkman
baevenverhaelde	bovenvermelde
baeykijn	baaien kledingstuk
baffen	blaffen, ook kwaadspreken over mensen
baffuus	bijl
bagage	reistuig, koffers voor een reis
Bagalosum	Bakel
bage	kostbare ring, ook kostbaarheden
baggaerden	baggeren, uitbaggeren
baggaertsvat	emmer om bagger te scheppen
bagge	gouden sieraad
baggele	biggetje
bagijn	zie beghina, ook kindermuts
bagine	bagijn, lekenzuster van een vrije ‘geestelijke’ orde
bagne	strafkolonie, inrichting voor dwangarbeid, deportatieoord
bague	(vinger)ring
baguette de sourcier divinatoire	wichelroede
bagynmeester	zie bagynmeister
bagynmeister	begijnmeester, opzichter/ ambtenaar belast met toezicht over een begijnhof
baharren	kind baren
bahut	boerenkast,
bahuut	grote koffer, meestal met leer overtrokken
bail	wijze van beheer van de ‘heerlijkheid’ (gebied)
baill	afk. bailliage, baljuw-, drossaardzaken
baille	zie balie,
bailli	baljuw, drost, drossaard
bailliu ende schout	baljuw en schout
baiulus	besteller, drager, bode
bajulus	zie balie
bak	graanmaat, 1 bak = 1/4 mud, = 4 spint, ook soms 1/4 hl. ook gevonden 1/8 deimt. turfmaat, 1 bak = 3000 ltr.
bakaker.	koperen, ijzeren of blikken emmer bij de regenton
bake	(levend) varken, ook gezien, geslacht varken, zij varkensvlees
bake(n)vlees	varkensvlees
bakelaar,	laurier
bakelaarkruut,	laurierbladeren
bakelaerbloem	Zie bakelaar
baken	bakken, ook sein
bakenier	spekslager
bakenspec	varkenspek
baker	bakker, ook hulp bij bevallingen
bakermand	langwerpige mand of houten bak
bakermat	zie bakermand
bakersfooi	3 stuivers
bakkersstoof	steenbakkers oven
bakmolenaar	molenaar op een graanmolen
baksjen	oorveeg
balade	gedicht waarvan de laatste strofe begint met een opdracht aan de prins
baladeuse	kar
balance	wegen, vergelijken
balancemeester	waagmeester
balanceren	balans, weegschaal, evenaar
balanskinderen	kinderen van de waagmeester ( zij mochten de waag ook bedienen)
balays	(bleekrode) robijn
balc	houten balk, zoldering, dakbalk
balch	balg
balchhont	wachthond, waakhond
balchont	waakhond
balcknoot	draagsteen onder een balk
balcsteen	oplegsteen voor een draagbalk
bald	spoedig
baldekijn	van zijde en gouddraad geweven stof
bale	dansen
balfaert	gedwongen werk aan de kasteelgracht, vestingwerken, wallen en torens
balgen	ruzie hebben, vechten
balger	vechtersbaas
balie	inhoudsmaat, 1 balie = 2 ton, ook tobbe, kuip, mand
baliekluiver	sjouwerman
baliemand	grote platte vierkante mand, voor linnengoed en kleren.
balistarius	handboogmaker, boogschutter
baliu	zie baljuw, komt ook voor als, baeliu, baelju, balgu,
baliusbode	bode van de baljuw
baliuwinne	baljuwsvrouw
baljuw	landvoogd, landdrost, ambtenaar, door de landsheer met de rechtspraak in een zekere streek belast rechter in het algemeen. In heerlijkheden met hoger, middelbaar en lager gerecht was een baljuw de rechtstreekse vertegenwoordiger van de heer . ook die over het halsrecht en de straffen van de misdaden aangesteld is
baljuwschap	ambt van een baljuw, rechtsgebied van een baljuw verdeeld in schoutambten, bevolking in het rechtsgebied van de baljuw
balk	heraldiek teken, dwarsbalk
balle	kaf
ballenbinder	inpakker, emballeur
ballerigghe	danseres
ballijncbouc	boek waarin aantekeningen van veroordeelde misdadigers en hun straf
ballinc	gerechtelijke brief met volmacht voor executie van de straf of vonnis
ballinchuus	huis voor het opsluiten van de “bannelingen”
ballist	wapen in de middeleeuwen
ballius	opperrechter, landvoogd, grafelijk ambtenaar, hofmeester, baljuw, regent
ballivus	zie ballius
ballot	verpakking
balmont	slechte voog, meestal verloor hij het recht op een nieuwe benoeming
balnetator	badmeester, houder van een badinrichting, scheerder, barbier, kapper
balsane	windvaan, windwijzer
balt	(de balt legghen te terne ) een gerechtelijke handeling
Bamestra	Beemster
ban	rechtsgebied, rechtsdistrict, ambacht, ook veroordeling, verbanning als straf, afkondiging van gerechtelijke handeling
banboec	register of boek met de optekening van de namen en begane misdaden
banbrief	schriftelijke bevestiging tot verbanning
bancgelt	pachtgeld voor een marktkraam
bancgenote	lid van de schepenbank
banchouder	bank van lening houder
banck	zie bank
banckrechten	rechten zoals zij in het ‘bankgebied‘ gelden
banclock(e )	de klok, waarmee het stedelijk bestuur de burgerij samenriep, om haar hun bevelen kenbaar te maken, ook noodklok
bancstede	een plaats op de …….banken, door een burger gepacht om zijn waren te koop te stellen ook een plaats in een kerkbank, waarop het recht eveneens gekocht werd
band	boekdeel, Ook; omvangmaat van gebundeld riet, dikke bos = 33 cm, dunne bos = 24 cm
bandach	rechtsdag
bandage	ijzeren wielband
bandeaumaker	Voorhoofdsbanden maker (vaak door joodse vrouwen gedragen)
bandelier	draagriem voor geweer
banderic	gordel, riem
banderol	vlag of wimpel aan een lans, vaak met opschrift
banderolle	vlag, wimpel
bandijc	een belangrijke dijk, welke gerechtelijk geschouwd werd, waarop een dwang voor onderhoud rust
bandinc	de formele rechtszitting, terechtzitting waarvoor alle ‘ dingplichtigen’ worden opgeroepen
banditen	ballingen
bandsgewijs	heraldiekteken, geplaatst in de richting van de rechter schuinbalk
bandyt	uitgebannen, balling
baneken	gemeenschap hebben met een vrouw
banen	doodslag ten laste leggen
banent	beemd, weiland
banerhere	bezitter van een geheel van de landsheer onafhankelijke heerlijkheid, mag eigen leen- en dienstmannen hebben
bangenoot	medelid van een schepenbank
banier	soort vlag aan een stok
banierdregher	banierdrager
baniken	copuleren, neuken
baninge	beschuldigd van moord
banistiek	vlaggenkunde
bank	pijnbank
bankerot	failliet
bankert	onecht kind
banmeester	naam van de libelmeesters, een raadslid, bevoegd tot het uitbrengen van een rapport / besluit over een rechtszaak door het geestelijke gerecht bij de raad aanhangig gemaakt
banmolen	dwangmolen, verplicht te gebruiken molen
bannaliteit	verplicht gebruik van de banmolen, oven, brouwerij etc. meestal verpacht door de heerser
banne	het gedwongen gebruiken van de molen, ook begrensd rechtsgebied
bannen	vonnissen, verbannen als straf. ook plechtig bijeenroepen
bannen (enen)	in de (kerk)ban doen.
bannerheer	ridder met het recht om onder eigen banier (vaandel) vazallen aan te voeren
bannerschout	hoogste schout in een rechtsgebied (dingspel)
banni	verbannen
bannich	zie bannen en ook kerkelijk in de ban gedaan, vervloekt
bannir	zie banni
bannissement	verbanning, ballingschap
bannum	behorend tot de ‘banne’ , gedwongen gebruik van bv de molen, bakoven
bannus	(huwelijks -) afkondiging
bannus actis	na de (drie) afkondigingen
banoven	bakoven, waar verplicht gebakken moest worden
banoven	dwangoven, verplicht te gebruiken oven
banpanhuus	brouwhuis, verplicht te gebruiken brouwerij
banqueroetier	bankbreker, achteruit vaarder
banquet	banket
banquier	bankier
banregister	register van gecensureerde lidmaten
banreheren	bezitter van een geheel van de landsheer onafhankelijke heerlijkheid
banst	ronde korf van biezen of stro
bantdoec	zwachtel
banthont	kettinghond voor bewaking van het erf
banues	snotneus
banvorst	waranda, een heerlijkheid voor een elite gezelschap
banwerc	verplicht werk voor de gemeenschap waar men voor werd opgeroepen
bap	afk. baptisatus, de gedoopte
bapirifex	papiermaker
bapt	afk. baptizatus gedoopt
baptême	doop, het dopen, doopsel
baptisabatur	hij is gedoopt
baptisare	zie baptisata est
baptisata est	zij is gedoopt
baptisati sunt	zij zijn gedoopt
baptisatus	de gedoopte, gedoopt
baptisatus a ministro haeretico	gedoopt door een ketterse bedienaar
baptisatus est	hij is gedoopt
baptisavi	ik heb gedoopt
baptise(e)ren	naam geven, dopen, schyngeven ?
baptisma	doopsel
baptismate necessitatis	door de nooddoop
baptismatis	zie baptisma ook van de doop
baptismum	doopsel
baptismum necessitatis	nooddoop
baptismus	zie baptisma
baptista	zie baptizator
baptista (johandes de doper)	Johannes de doper, 24 mei
baptiste	doopsgezind
baptizare,	zie baptisata est ook dopen
baptizatio	dopen, wassen
baptizator	de doper
baptizatorum	van de gedoopten
baptizatus.	afk. bapt . gedoopt
baptizavi	ik heb gedoopt
bar	arm, naakt
baraetheit	bedriegerij
baraquen	barakken
barb	afk. barbie, kapper, soms heelmeester
barbacane	schietgat
barbaren	die kwaad spreken
barbaricarius	zijdebewerker, zijdewever
barbaricius	zie barbaricarius
barbaricus	zijde -naaister
barbarius	dorpsbarbier, heelmeester
barberot	chirugijnsleerling
barbitonsor	kapper
barch	speenvarken, besneden varken (beer)
bard	zanger, minstreel
barde	brede bijl, aan twee zijde snijdende strijdbijl. Ook paarden harnas
bardeel	bordeel
bardesche	bordes, luifel ook een duiker
bardezaan	kleine hellebaard, wapen op lange stok
bare	kistje
bare	hoogwater, stormvloed ook slagboom
bare (in)	opgebaard
barech	hooiberg
baren	kind krijgen ook lijk op lijkbaar leggen
bargsnijder	varkens castreerder
baril	vat, ton
baril de poudre	kruitvat
barillier	keldermeester
barkan	effen stof geweven van geitenwol
barlebaen	benaming voor de duivel
barm	berm, rand langs een weiland, trekpad
barmhertich	lief, best
barnen	branden
baro	vrijheer, ook vaak baron
baroen	vazal van de koning, die in zijn baronie het gezag namens de koning uitoefende
baron	zie baroen
baronet	Engelse adellijke titel
baronia	het gezagsgebied van de baron
baronie	zie baronia,
Baronis	zie baro
barre	staaf, stang, balk
barre du tribunal	balie
barreau	tralie, spijl, vensterstang
barreau de fer	ijzeren staaf
barrière	hek, spoor, slagboom, versperring, poort
barrique	okshoofd (200 à 250 liter) vat, fust
bartenhauer	hellebaardmaker
barteren	ruilen, iemand die ruilhandeld
barvoet	blootsvoets
bas côté	zijbeuk bij kerk
base	nicht, dochter van oom of tante
baselaer	lang scherp mes, dolk
Basilea	Basel
basse cour	hoenderhof
bassen	blaffen
bastaardbalk	heraldiekteken, schuinstaak, gebruikt als teken van een bastaardkind
bastaerdinne	vrouwelijke bastaard.
bastaert	zie bastard
bastaertbroeder	buiten de echt geboren broeder
bastaertkint	buitenechtelijk kind
bastard	onechteling, speelkind, aterling, illegitiem, onwettig, niet uit een wettig huwelijk geboren kind, onechtkind, kind van niet gehuwd paar, in onecht geboren
bastardengoet	bezittingen door bastaarden nagelaten
bastoen	heraldiekteken, schuinstaak, ook wandelstok
Bastonia / Bastonacum	Bastenaken, Bastogne
basune	trompet
basure	prostituee, hoer, lichtekooi
bat	verklaarde, er op wijzen, ook beter
bataelge	veldtocht, slagorde, strijd, gevecht
bâtard	bastaard, onecht
batave	in het Nederlands
Batavoburgium / Batavorum	Batenburg
Batavorum insula, Bat(h)ua	Betuwe
batavus	Nederlands
batement	vermaak, toneelvoorstelling
baterleinmacher	rozenkransmaker
batist	zie batiste
batiste,	kamerdoek
batl	afk, bataljon, groot aantal, troep soldaten
batten	werpspel
baude	kledingsstuk van de vrouw, een overrok van kostbare stof
baudekijn	lijkwade, lijkkleed
bavomisse	1e oktober
baxster	bakkersvrouw die ook bakt
bay	roodbruin
bayen	baden, zwemmen
bazuin	heraldiekteken, hoorn
bbdr	afk. bombardier, stenenkogel gooier
Bd	afk. op huw. akte, bruid
be.	afk. beklaagde
beampteschriver	notaris
bearvet	zie beerft
beatae memoriae	afk. b.m. zaliger gedachtenis, overledenen
beatus	heilig
beau fils	stiefzoon, schoonzoon
beau frère	zwager
beau père	schoonvader, stiefvader,
beaux parents	schoonouders
beaux-enfants	aangetrouwde kinderen
beboeseminge	leveren van bewijs van verwantschap
becalengeren	een eis in rechte tegen iemand instellen
beced(e)elen	een akte van iets opmaken
becharius	emmermaker,
beckeneel	helm
beckenele	helm bestaande uit ijzeren of stalen kapje en een beweegbaar vizier
beckengeslagh	bekkenslag, meestal bij aankondiging van een verkoping
beckenschlager	ketelsmid
beclach	eis in rechte, aanklacht iemand wegens een misdrijf aanklagen
beclaechde	aangeklaagde
beclaechelijc	die in rechte aangesproken mag worden
beclaecht	reden van beklag, ook punt van beschuldiging
beclagen	iets in rechte aanspreken, een recht op een zaak beweren
beclijf	voorspoed
becnager	die aan iemands goede naam afbreuk doet, kwaadspreken
becommeren	lastig vallen, aanhouden
becopen	omkopen, voor zich trachten te winnen, in verzoeking gaan
becoren (enen van iet).	het constateren van de overtreding van een keur door de daartoe aangestelde personen
becupen	in de val laten lopen
bedaagd	bejaard
bedagen	dagvaarden
bedankelijc	erkentelijk zijn
bedauwers	franse troepen, tirailleurs, van oorsprong een lichtgewapende infanterist
bedde	bed
beddeboom	Plank aan de voorzijde van een bed
beddebuur	matras
beddecamer	slaapkamer
beddecleet	sprei
beddegenoot	echtgenoot
beddegescheit	scheiden, ontbinden van het huwelijk
beddegewant	beddengoed
beddekwast	tot in het bed afhangend koord om zich op te richten.
beddepanne	ondersteek, kan ook een pan zijn voor gloeiende as
beddepotte	pispot, waterpot
bedder	bedelaar
beddescheyde	beddenplank
beddescult	vervullen van de huwelijksplicht
beddestat	bedstee
beddetol	belasting op beddengoed
beddetric	echtgenoot van, man van
bedding	bed met wat er bij hoort
beddinge	beddengoed
bede	zie bidden
bedebrief	poortersbrief
bedeel	pedel, bode aan de universiteit, ook aan het gerecht
bedel	zie bedeel
bedellus	gerechtsdienaar, beulsknecht,
bedelofte	gelofte
bedelster	bedelares
bedelvoogden	opsporingsambtenaar voor bedelaars, zwervers en landlopers
bederman	man van eer, eerlijk iemand
bedied	verklaring, uitleggen
bedieden	zie bedied
bediepen	in een getuigenis aanduiden
bediet	verklaring, uitleggen
bedingen	voor het gerecht brengen, eisen bij het gerecht
bedonkert	licht in het oog verliezen
bedorven	gestorven, verloren, gedood, maar ook diep ongelukkig
bedorven	verlamd, kan zijn ledematen niet gebruiken
bedrach	bewijs van iemands schuld
bedrachte.	zie bedrach.
bedragen (enen of iet)	het bewijs van iemands schuld leveren.
bedragenisse	uitkomst van gerechtelijk onderzoek
bedrif	bedrijf, zaak
bedriven	verrichten
bedteeck	bedovertrek
bedtgescheyd	ontbinding van een huwelijk
bedtsplancken	zijkanten van een bed of bedstee
bedtyk	bedovertrek
beduir	zie baduit
beduit	Inhoudsmaat, 1 beduit = 1/4 kan en ca 0,4 ltr. voornamelijk in Noord-Brabant
bedwaen	wassen, schoonmaken
bedwingen	dwingen, noodzaken
bedwingenisse	dwang
beeldevaruwer	schilder voor het vergulden van beelden en houtsnijwerk
beeldgraver	graveur
beeldsnijder	beeldhouwer in steen, hout, ivoor
beenhouwer	slager
beenstukken	ijzeren beenbekleding
beer	heraldiekteken, in de vorm van een beer, zowel zittend, gaande of staand afgebeeld
beer	drek, mest, aalt, fecaliën
beerft	een kind hebben van de persoon met wie men getrouwd is
beermoeder	buikloop, diarree
beerruimer	sekreetruimer, beerput opruimer, strontton ophaler
beersteker	zie beerruimer
beestelijc	beestachtig, dierlijk
beesten op iet slaen	beesten op een perceel grond doen grazen
beestenstouwer	veedrijver
beestschutter	die het vee van anderen opsluit om schade aan zijn land te voorkomen
beestsijs	de accijns, betaald door de koper van een stuk vee binnen de stad
beestsys	een buitengewone belasting op het vee
beffe	kraag, muts
begängnis	rouwplechtigheid met lijkrede en het voorlezen van de personalia in de kerk
begaven	stoffelijke giften schenken
begavet	aangetast door de pest,
begeeren	verlangen, verzoeken, vragen
begeerende	wil hebben
begeert	willen
begenken	voor de gek houden
begerende	verlangende
begever	persoon die het recht had een pastoor of predikant te benoemen
begeving	het schenken van een ambt
begevingsrecht	zie begeving
beghina	begijntje, weduwe, ongehuwde vrouw
begien	bekennen, verklaren,
begijne	zie beghina
begina	zie beghina
begine	zie beghina
beginlijck	aanvankelijk
begorden	zwanger gemaakt, bevruchten
begrafenisbidder	begrafenis verzorger
begrafenislepels	geschenk aan dragers en nabestaanden, meestal voorzien van naam en datum van geboren en overlijden, bij Friese begrafenis
begraven	ter aarde bestellen, een gracht graven
begroten	zie begrotinge
begrotinge	vergoeding, schadeloosstellen
béguine	begijntje, weduwe, ongehuwde vrouw
behalden	behouden
behandtekenen	door een handtekening bekrachtigen
beheimen	ommuren, van een omheining voorzien
behelen	geheim houden
behemen	bewonen
behenden (iet)	omheinen
behiliken	door het huwelijk verwerven
behoevichen	behoeftige
behoudelijck	met uitzondering van
beiaard	klokkenspel in meestal een toren
beidje	hemdsrok, gedragen tussen hemd en bovenkleding
beierman	klokkenluider
beilager	huwelijk
beisasse	Inwoner van een stad zonder de volle burgerrechten
beiwoner	Inwoner van een stad zonder burgerrechten
bejaech	broodwinning
bejuken	door schreeuwen verstoren van een rechtszaak
bekaid	stervende
bekalengiren	eis in rechte tegen iemand instellen
beke	beek
bekemacher	kuiper
bekennen (iet)	erkennen, een schuld of een verplichting in rechte erkennen
bekennen en de betughen	verklaren en bevestigen
bekenninge	onderzoek, gewoonlijk het gerechtelijk onderzoek in een zaak
bekeuren	een wettelijke verordening opleggen
bekkeneel	ijzeren hoofdkap, helm
bekkenslager	stadsomroeper die voor het omroepen op een bekken slaat
beklappen	kwaadspreken, iets verklappen
beklemakte	akte van de beklemde pacht d.w.z. het land waarop het beklemrecht rust. Het beklemrecht is het altijd durend erfelijk recht op het gebruik van iemands anders toebehorende grond of landerijen met daarop het huis c.a. van de gebruiker onder de verplichting van betaling van een vaste jaarlijkse som van lasten en belastingen
bekoeren	zie becoren
bekomen	verkregen
bekommen kennisse	te berichten, bericht ontvangen
bekwelen	zie bekwinen
bekwinen	betreuren
beladen	heraldiekuitdrukking, een schild is beladen met b.v. lelies, rozen, dieren, etc.
belaet	sluis, waterlozing
belangende	vanwege
belasert	melaats
belasten	(iets met iets) bezwaren
belegen hebben	als belendingen hebben
belegger	vloerbedekking legger, stoffeerder
belegherthede	ligging
beleidinge	bezichtiging, schouwing (van beken, waterwegen) ook bewijs.
belendinge	aangrenzend pand of land
belenen (enen iet)	iets in belening geven
belengen (iet)	achterhalen, bereiken
beleth off inspraecke	verzet tegen het huwelijk hebben
beleven	nakomen, naleven
beleynen	(walvis)baleinen
belfort	wachttoren
belfroot	afkoop belasting om geen balfaert (herendienst) te moeten doen
belfroot	toren, belangrijk gebouw met toren
belgen	zie balgen, ook boos worden
belgice	in het Nederlands
belgicus	Nederlands, Belgisch
Belgium	Nederland, België
Belgium Novum	Nieuw Holland, New York
belidinge	zie: beliïnge.
belief	wil, bevel, goedkeuring.
beliefnisse	verlof.
beliefte	verlangen
beliën	erkennen. (bepaaldelijk in rechte.) van daar ook beloven. ook (iet). een geldschuld in rechte erkennen. een vroeger onderhands gesloten contract voor de rechter erkennen, ten einde het bewijs daarvan later te vergemakkelijken, ook bekennen
believinge	goedkeuring
belijden	dulden
beliterije	bedelarij, schooieren
belle fille	schoondochter, stiefdochter
belle mère	schoonmoeder, stiefmoeder
belle soeur	schoonzuster
beller	bedelaar
bellisier	drinkgeld
beloofnisse	betalingsbelofte.
beltmulder	onderste (ingegraven) deel van een beltmolen
beluden	een klok laten luiden b.v. Bij de begrafenis
beluken	begraven, sluiten
beluuc	verblijfplaats
belven	zie beliën
bem.	afk. belle-mère, schoonmoeder
bemanen	vonnis eisen, in zijn recht staan en dat opeisen
bemd	beemd, veld
bemerkt	van een handmerkteken voorzien
bemeten	afmeten opmeten
ben	viskorf
bend	gilde
bendebaas	voorman van een groep landarbeiders
bendeeren	samen spannen, een bende vormen
benedicere	zegenen
benedicta	zondag na Pinksteren
benedictio	(huwelijks) inzegening
bénédiction nuptiale	kerkelijke inzegening van een huwelijk, huwelijkszegen, het zegenen
benedictionis	zie benedictio
benedictum	zegenen
benedixi	zie benedictum
benefacere	schenken
beneffen	evenals, eveneens
beneffens	evenals
beneficatus,	priester die de inkomsten van een beneficie / beneficiant geniet
beneficentie	mildheid, weldaad
beneficiarius	zie beneficatus
beneficie	een weldaad, voordeel, een proeve voorrecht, ook inkomsten uit kerkelijke goederen
beneficie van inventaris	voorrecht van boedelbeschrijving waardoor de erfgenaam niet verder aan de schulden van de boedel gehouden is dan dat de goederen van de overleden mogen toereiken
beneficie(e)ren	weldoen, verbeteren, goed doen
beneficien (van recht)	gunsten, voorrechten
beneficium abstinendi	het recht van de kinderen om de erfenis van hun vader te weigeren
beneficium cerendarum actionum	het recht om voor betaling van de schuldeiser verly (opmaken ?) van het recht te vorderen, dat de schuldeiser op de mede borgen heeft
beneficium discussionis	voorrecht de vordering te mogen betwisten
beneficium divisionis	het recht om de schuldsplitsing onder de borgen te verzoeken
beneficium excussionis	goed-verkoping, uit schulding,
beneficium inventarii	voorrecht van boedelbeschrijving, hij, die een erfenis onder voorrecht van boedelbeschrijving aanvaardt, is voor de schulden slechts aansprakelijk, voor zover zij uit de baten betaald kunnen worden
beneficium ordinis	voordeel van aanspreekorde
beneficium ordinis & excussisonis	het recht van een borg om een schuldeiser af te keren (houden), zolang tot dat hij de saeckweldige ( zaak beslaglegging) heeft uitgewonnen
beneficium,	inkomen van een geestelijke, weldaad, voorrecht
benevole lector	welwillende lezer
benevolentie	zie benevolus ook goedwilligheid
benevolus,	welwillend
benigniteit	goedertierenheid, gulhartig
bénitier	wijwatervat, spaesvat
benne	ruif, mand
bennenmacher	kinderwagenmaker
benoemt	opgesomd, gespecificeerd.
benooteeden	iemand een eed opleggen
benoten	bebouwen
beper	gevangen, in de gevangenis zitten
beperelt	versierd met parel
bepijnen	zorgvuldig
bepinen	handenarbeid
bepokpet	pokdalig
beputten	de grenzen aangeven met putten, kuilen of palen
bequamich	geschikt,
ber	afk. december = 10e maand van het Romeinse jaar, (dat begon op 1 maart), vaak aangeduid met een “ X “, ook afk. baron, ook voor de maanden september, oktober en november maar dan met de vermelding resp. 7, 8, en 9 voor de ber
beraaien	beraden
beraden (iet)	overwegen.
berader	raadsman, bestuurder
beraet	het beraad van het overwegen van de rechtsvraag door schepenen in de schepenkamer na afloop van de behandeling der zaak in de vierschaar en vóór het vellen van het vonnis. ook overlegging,
beraper	stucadoor
bercarius	schaapherder
berch	spits toelopende zijde van een dakvenster, ook mannelijk zwijn of hooiberg
berchaen	patrijs, veldhoen, korhoen
berchhynne	patrijs, korhoen
berckier	schaapherder
Bercomum	zie Berzizoma
berd	plank
berdiel	bordeel, huis van lichte zeden
bere	stormram, ook mannelijk varken, beer
berecht	geborgen,
berechtcamer	rechtszaal
berechter	rechter, bewindvoerder, ook leraar
bereen	besprongen en daardoor zwanger geraakt
bereklauw	heraldiekteken, poot van een beer
beren	baren
berenstecher	varkens castreerder
Bergae	Bergen (B), Mons (B)
Bergae ad Zomam	Bergen op Zoom
Bergae Divae	Geertruidenberg
bergarius	schaapherder
berghuus	schuur, opslagplaats
berghuus	schuur, bergplaats
berglant	hoog gelegen land
berichtschrift	lastbrief, bevelschrift
beridinge	opsporen van misdadigers en verbannelingen
berie	draagbaar, mestkar
berijden	beroeren, kwellen
berijnswel	varkensvlees, varkenszwoerd
berispen	aanspreken op iets, straffen, onder handen nemen
berle	wijnvat, ton
bernecamer	smeltkamer
bernegelt	belasting voor het brandmerken van koeien voor op de gemeenschappelijke veeweide
bernmaai	glimworm
bernschneider	barnsteenbewerker
beroepen	van een vonnis in appel gaan bij een hogere rechtbank
beroepinge	appèl.
beroit	beroofd
Berolium	Berlijn
berrie	draagbaar, lijkbaar
berrieleggersmate	inhoudsmaat voor granen 1 berrieleggers-mate voor graan = 2,572 ltr. voor haver = 3,648 ltr.
berschiere	soort van wol
bersten in	naar binnen stormen
beruchten	het aanwijzen van een verdachte, slechte naam bezorgen, verdachtmaken
beruchten (enen	iemand verdacht maken, in verdenking
beruften	zie beruchten
beruit	schurftig
Berzizoma,	Bergen op Zoom
besabberen	bevuilen
besace	bedeltas van de geuzen
besaedde	oogst op het veld
besaen	gelooide schapenhuid
besaluwen	bezoedelen, bevuilen, onteren
besanier	schapenvellen looier
besate	arrest, beslaglegging
besatinge	arrest, beslaglegging
bescatten (enen)	iemand geld afnemen, te veel geld afnemen, overvragen.
besceemt	beschaamd gemaakt, beledigt.
besceiden	scheiden, wellicht ook beslissen.
besceidenheit	beslissing, oordeel.
bescerm	bescherming,
bescermenesse	zie bescerm
beschaemt	te schande maken,in verlegenheid brengen
beschaetheit	geldelijk nadeel
beschampcopen	bij een koop of verkoop bedriegen of benadelen
beschatter	inner van de schattingen, ook bedrieger
beschickinge	beschikking, verordening
beschinen	in rechte bewijzen, in rechte overtuigen
beschininge	het leveren van het gerechtelijk bewijs
beschirmer	bestuurder, regent, verpleger
beschiter	bedrieger
beschooijer	bezorger
beschoten	in slaap
beschouwer	opzichter, persoon die de schouw verricht
beschreven	schriftelijk bevel
beschrijf	schildering
beschrijvinge	convocatie, beschrijvingsbrief
beschud	recht van naasting. de (naaste) familie had bij nieuwe of doorverkoop het recht om het terug te kopen tegen de oorspronkelijke koopsom
beschudder	recht van naasting, verdediging
beschulden	beschuldigen, aanklagen
beschuldigen	met schulden bezwaren
beschutbrief	brief die de toets van het gerecht niet doorstaat
beschutten	het burgerschap behouden zonder schade te lijden
bescouweren	opzichters
bescudden	beschermen, beveiligen. de schade voorkomen.
beseert	bedroefd
besegelde koffer	afgesloten koffer
besegelinge	verzegeling
besegelt hebben	op schrift hebben
besegelte	bevestiging voorzien van zegel, bezegelde akte
besendinge	vergadering van afgevaardigden
besepen	bedruppeld
beserich	bedroefd
besete	bezitting
besette	beslaglegging, verpanding
besetten	bepleisteren
besetten (iet)	iemands goed arresteren, gerechtelijk beslag daarop leggen
besetter	beslaglegger op iemands goed
besettinge	gijzeling, arrestatie van iemand, vestigen van een schuld of rente op iemands eigendommen
besieckheit	melaatsheid
besiegelen	van een zegel voorzien
besien, besje	oude vrouw
besienre	een stadsambtenaar, belast met het keuren
besje	zie besien
beslaeghen	in gebruik, bezet
beslaen	beslaglegging, ook door handslag bekrachtigen
beslaen (iet)	iets inpakken
beslager	hoefsmid
beslapen	bij elkaar slapen als man en vrouw, ook er nog een nacht over slapen
beslapen en trouw	voltrokken en van het bijslapen gevolgd huwelijk
beslet	belemmering
beslooten bank	zie herenbank. ook kerkbank voorzien van een deurtje
besluit	bijzonder, afgesloten kamer of zaal
besluter	slotenmaker, smid
besmetten	onteren, schofferen, verkrachten
besneden tijd	een nauwkeurig bepaalde tijd.
besnijden	een vordering in rechten, inkorten
besnoeren	beteugelen
besnollen	bedriegen
besnuwd	besneeuwd
besoign(e)eren	arbeiden, werken, bezig zijn
besoigne	een werk, bezigheid
besoigne	zie besoigneren
besoigneren	beraadslagen, vergaderen over iets
bespanget	met een gesp versierd
besperren	iemand iets beletten, opsluiten
besperren (iet)	aanspraak in rechte op iets maken, met het gevolg, dat dan de zaak tot de uitspraak in haar geheel blijven moet
bespieringe (sonder)	onbelemmerd, zonder belemmering
bespringen	aanvallen, attaqueren
besproken	beloofd
bestaden	uithuwelijken, in het huwelijk treden
bestadet	zelfstandig
bestadingen	uithuwelijken, plaatsing
bestallen	bezetten
bestayet	in handen gesteld
besteden	in het huwelijk treden
bestedynge	aanbesteding
besteent	ring waarin een steen is gezet
bestellen	verzorgen, uitbesteden, maken
bestelling	lastbrief
bestellinge	inbeslagneming, gevangen nemen
bestemoeder	grootmoeder
bestemoer	zie bestemoeder
bestendicht	voortdurend, blijvend
bestenen	jammeren
besterfnisse	erfrecht, erfenis ook het recht dat geheven wordt van erfenissen in de stad welke toevalt aan iemand buiten de stad.
besterfte	overlijden, dood
besterven	verstijven, verbleken maar, ook door vererving ten deel vallen
bestetter	vervoerder, expediteur
bestevaar	stamvader, grijsaard, grootvader
bestevader	grootvader
bestey	pastei
bestiaal	het vee, beestenlijk (dierlijk)
bestiael	beestachtig
bestiael geldt	belasting op vee
bestiaelen	vee
bestiaelgelt	zie beestsys
bestoor	predikant, pastoor
bestorven	lijkbleek wees geworden
bestorven siin van enen	door de dood van iemand beroofd (benadeeld) zijn
bestricken	in een valstrik of hinderlaag lokken
besuchung Maria	Maria ontvangenis, 2 juli
beswarenissen	belasten met iets
besweeren	onder een eed bevestigen
bet an der tijt	tot aan de tijd dat
betaelt den lesten penninck metten eersten	volledig betaald, kwijtingformule bij o.a. akte van eigendomsoverdracht
bete	biet, ook het water waarin de leerlooiers hun vellen bereiden
beteeckeningen	kentekens, kenmerken, bewijzen.
beterscap	de meerdere waarde, die een zaak heeft dan de daarop rustende verbanden
beteult	bewerkt
betide	‘s morgens vroeg
betiën (enen van iet)	(iemand van iets) beschuldigen
betochtinge	zie betuchtinge
betogen na	bewijzen
betoghe vinden	iemand bij vonnis in het gelijk stellen
betonen (iet)	(iets) bewijzen, schriftelijk bewijs brengen
betooch	bewijs.
betoon	bewijsstuk, schriftelijk bewijs
betoonen ter waerheit	met getuigen bewijzen
betpan	beddenpan
betreckbaer	die voor de rechter geroepen kan worden
betrecken (enen)	iemand terecht doen staan
bettage	biddagen, maandag tot woensdag na de 5e zondag na Pasen
betten	met (warm) water besprenkelen
bettiecte	beddentijk, bedovertrek
betuchtinge	huwelijksgoed
betugen.	door getuigen het bewijs van iemands schuld leveren. ook een getuigenis tegen iemand afleggen
Betuwa	Betuwe
beu	verzadigd
beudel	beul
beuk	boek
beuker	hamer om vlas te beuken, ook vlasvlegel
beukhamer	wapen in middeleeuwen, strijdhamer
beuling	worst
beunhaas	onbevoegd een beroep uitoefenen
beuren	in ontvangst nemen, heffen van rente
beuren	zie boeren
beurs	geldbuidel, als heraldiekteken vaak voorgesteld met twee koorden
beurse	beurs, geldbuidel
beutelaar	iemand die kunsten vertoond op kermissen
beutelmacher	leren buidelmaker
beuter	imker
bevallen	zijn zaak verliezen
bevallen (in iet)	vervallen
bevanck	deelgebied van een polder, rechtsgebied
bevanck (sonder)	ongedwongen, vrij, zonder arglist
bevechten	aanranden, aantasten, attaqueren, bespringen
beveler	bevelhebber
bevelijc	verschrikkelijk
bevelinge hebben ( iet in )	iets in bewaring hebben
bevellen	ten val brengen
Beverovicum	Beverwijk
bevert	bedevaart
bevogeden	een voogd aanstellen over iemand
bevolkingsregister	register waarin de bewoners van een gemeente, met naam en adres, etc. opgetekend zijn
bevonnissen	een schuldbrief voorzien van een vonnis om de uitwinning ten uitvoer te leggen
bevordring	bevordering
bevreyssemt	puisterig, opgezwollen
bevrijden	behoeden
bevrijen	vrijwaren
bevrucht	heraldiekteken, op schild weergegeven vruchten
bevrund	verwant
bewaarde	veilig
bewaarder	bewaker
bewaarster	verpleegster, vroedvrouw, baker
bewapenen (enen iet)	verduisteren, aan iemands aanspraken zich door bedrog onttrekken
beweerd	verdedigd
bewerp	schets, ontwerp, patroon
bewerpe	ontwerp van een akte welke goed gekeurd moet worden
bewijsen	rente of hypotheek vestigen op een bepaalt stuk land
bewijskonst	beargumenteren
bewimpelen	verbergen
bewint	omvang van een landbezit, rechtsgebied, bevoegdheid
bewisen (enen iet)	iemand iets aanwijzen.
bewisselijc	bewijsbaar, ook in rechte bewijsbaar
bewossen	begroeid
bewroegen	beschuldigen, aanklagen
bey	beide
beyaerden	de klokken luiden.
beyaert	ziekenzaal, eetzaal in gasthuis
beyerman	klokkenluider, klokkenspeler
bez.	afk. bezirk, rayon, gebied, district
bezaaid	heraldiekteken, een schild waarop meerdere gelijke tekens
beze	bes
bezent	hooggeschat
bezind	bemind
bezirk	rayon, gebied, district
bezucht	vervloekt, ook door erge ziekte gekweld
Bg	afk. op huw. akte, bruidegom
biais	biaisband, schuine strook
biblia	bijbel
biblia sacra	heilige schrift
bibliopega	zie bibliopegus
bibliopegus	boekbinder
bibliopola	boekverkoper, boekhandelaar
bibliotheeq	boekenkamer, boekenkast
bibliven. "mit den live daerby blyven	beloven het bewijs van een gedane aanklacht te leveren op straffe van verbeuren van het leven
bibrengen (enen iet)	iets aanbrengen, aangifte doen van iets
bibrenginge	mededeling, betoog
bickelaer	steenhouwer
bicolore	tweekleurig
bicquetteren	op zwaarte sorteren (van penningen)
bidasse	soldaat
biddelerse	bedelares
bidden,	verzoeken, verzoek
biddinge	bedelarij
bidellus	gerechtsdienaar, beulsknecht, pedel
biden	slaan
bidsnoer	rozenkrans
bidster	uitnodigster voor de begrafenis
biduo	op de tweede dag
biduum	twee dagen
bie provicie	bij voorlopige voorziening
biebuich	bijenkorf
biebuuc	bijenkorf
biechthere	biechtvader
biedegelt	het loon van den bode voor het doen een dagvaarding
bieden (enen)	gebieden, voorschrijven
bieden mitten boeke	iemand dagvaarden met het register, waarin de eisen worden opgetekend (als bewijs, dat de dagvaarding terecht geschiedt).
biekaar	imker, bijenhouder
bieman	zie biekaar
bien fonds	vastgoed, onroerend goed
bienn(al)is	tweejarig
biennalis	twee jaar oud
biennis	zie biennalis
biennium	periode van 2 jaar
bierbeschoyer	bierbezorger
bierbuse	bierkan met twee handvatten
bierclocke	tijdstip waarop de kroegen dicht moesten
bière	doodkist
bierhaan	drinkebroer
bierkerke	de kroeg, herberg
bierproever	bier keurmeester
bierpul	kroes voor bier, voorzien van een deksel
biersnelleken	potje bier
biertje	biermaat in de 17e eeuw, 1 biertje = 1 ltr.
biertol	tolhuis voor de tol op bier te betalen, de tol op het bier
biest	beest
bigami	van de bigamist
bigamus	die twee mannen, of twee vrouwen tegelijk heeft. die in bigamie leeft, gelijktijdig met twee vrouwen gehuwd
biggelsteen	kiezelsteen
bigordel	geldtas, geldbuidel
bij cessie overgedragen	overdragen van een recht of zaak
bij falte (faute)	bij in gebreke blijven
bij faute	zie bij falte
bij gebreck	bij verstek
bijker	imker, bijenhouder
bijlbrief	bewijs van betaling van het schip. ook het origineel eigendomsbewijs waarin alle gegevens van koop en verkoop zijn opgenomen
bijlhouwer	timmerman
bijloper	onbetrouwbare makelaar, meestal onbevoegd makelaar
bijlust	overspel
bijnden	binden
bijnnenbrouwer	bierbrouwer die binnen de stadswallen bier brouwt
bijslag	toegift
bijstander	helper
bijsterveld	schraal en vaak onvruchtbaar terrein
bijteecken	tegen merk, tweede merkteken
bijten	fluisteren
bijtevel	kramp in de ingewanden
bijvanck	de gehele, meestal afgesloten omvang van zijn huis of erf
bijwijf	bijzit
bikken	eten
biksteen	schuurpoeder van fijngestampte zandsteen
biksteenklopper	maakt zandsteen fijn voor schuurpoeder (biksteen)
bilivige	vruchtgebruikster
biljou	baljuw
bille	bilhamer, hamer om te billen, rillen scherp maken in de molensteen
billegat	aarsgat
billen	groeven in molensteen scherp maken
billet	biljet, brief, cedulle
billietten	bevelschriften tot betaling
billion	afgekeurd
billix	billijkerwijze.
bilo	vloek
bilwortel	bilzekruid
bimaritus	voor de tweede maal gehuwd, bigamist
binati filii	zie binatus
binatus,	tweelingen
binde	platte ijzeren reep op de velg van een wiel
Bindrium	‘s Hertogenbosch
bini	twee
binnebinder	rietdekkersknecht
binnen veertien nachten	binnen twee weken
binnenbedrijver	die zijn land binnen de eigen gemeente bewerkt
binnenburger	burgerschap van persoon die binnen de stadsmuur woont
binnenjarich (pacht)	de vervallen pacht van het lopende jaar
binnenkosten	belastingen, nodig om de onkosten van de gemeentebesturen te dekken, eens per jaar mocht de omstelling (aanpassing) van de binnenkosten gedaan worden, ook dorps -, gemeentelasten
binnenloods	opslagloods aan de rivier
binnenmolen	poldermolen
binocle	lorgnet, knijpbril
binubus	voor de tweede keer getrouwd
bique	wijf, vrouw, meisje
birmenter	perkamentmaker
bis	twee ook zeer fijne stof van boomwol
bis milies	tweeduizend maal
bisaïeul	overgrootvader
bisaïeule	overgroot moeder
bise	koude noordenwind, ook donkerbruin of zwart
bisetten (enen aen enen)	iemand aan een ander toevoegen
bisex	schrikkeljaar
bislaep	zie bislaght
bislaght	valse munt
bislapen	bij iemand slapen, ook gemeenschap hebben
bispel	vertelling met een zedelijke strekking
bisse	zeer fijne stof, boomwol
bisser	hoofdstelsmid, gebittenmaker
bissextile	schrikkel
bissijn	van fijne boomwol gemaakt
bistandeman	adviseur, raadgever, geefster
bitebau	boeman
bitterlike	op een treurige wijze
bivoet	sint janskruid
biwoort	praatje.
blad	heraldiekteken, zonder verdere aanduiding altijd een lindeblad
bladarius	graanhandelaar
bladen	oogsten, de vruchten van het land verzamelen, vruchten plukken
bladergoud	bladgoud
bladinghe	vruchtgebruik
blaesbalch	blaasbalg, orgelpijp
blaet	havik ook grootspraak
blaffaard	legger
blaffard	register
blague	tabakszak
blaker	toorts, olielampje, hanglamp, ook een pan waarin ‘s nachts een vuur brandde
blakeren	vuur stoken
blamatie	schande
blame	naamschending, eervlek
blamen	lasteren, iemand te schande maken
blameren	schandelijk behandelden
blancheerder	leerbewerker
blanchir	onschuldig verklaren, vrijpleiten
blanchisseur,	wasbaas, vrouw
blanchisseuse	zie blanchisseur
blancke	Frans (zilveren) betaalmiddel, reeds bekend in 1268
blancwijn	witte wijn
blanden	mengen, mengelen, een mengsel maken
blander (mede)	bereider van een mede of honingwijn
blandiëeren	Zie blandieren
blandieren	vleien, liefkozen
blank	munt 17e-20e eeuw, gelijk aan 12 penningen
blank	betaalmiddel, zilveren munt
blanke	zie blank
blankofficier	(blanke) slaven opzichter
blankslachter	vilder, slager
blankverver	schilder speciaal voor vernis of blanke lak
blaser	balgentreder, orgeltrapper, windmaker voor het orgel
blashemie	godlasterend,
blasoen	veldteken
blason	blazoen, wapen(schild), heraldiek
blasph(e)emeeren	godlasterend, iemands eer te na spreken ook lasteren, achterklappen
blasphemie	lastering
blasse	witte vlek op voorzijde paardenhoofd
blat	aan twee zijde te beschrijven vel papier
blate	steenvalk
blaten	loeien, brullen
blatiers	kooplieden in granen
blatner	harnasmaker
blattervater	pokkenhuis beheerder
blauvoet	steenvalk
blauvoet	steenvalk
blauw	heraldiekteken, de kleur blauw, ook azuur genoemd, aangegeven door horizontale arcering
blauw	schraal, van slechte kwaliteit
blauw maken	verven van stof
blauw zijn	zie blauwen
blauwbloeme	korenbloem
blauwen	een blauwe plek hebben door een
blauwer	stofverver
blauwer Ostertag	zondag voor Pasen, palmpasen
blauwsel	bleekpoeder om het linnen mee te bleken
blazebalgche	blaasbalg voor o.a. Orgel en smidsvuur
blazen	drinken
blazoen	wapen
blé noir	boekweit
bleeckeling	soort slechte kwaliteit turf
bleecvelt	bleekveld om de witte was op te bleken
bleeser	blazer
blein	blaar
bleken	schelden
bleren	schreeuwen
blet	schouderblad, ook platte deel van een roeispaan
bley	scheldwoord tegen een vrouw
bli	lood
bliaut	een zijden stof vaak met gouddraad doorweven
blide	blijde, oorlogswerktuig om stenen mee te gooien
blidesteen	steen door de blijde weggeslingerd
bliec	witvis
bliekblank	in wit
bliekvyst	iemand die zeer bleek ziet
bliekwyt	zie bliekblank
blieter	landloper, vagebond, bedelaar, schooier
blieterij	landloperij, bedelarij, schooierij
blij	zie bly
blijberch	loodmijn
blijde	oorlogswerktuig om stenen mee weg te slingeren
blijfsels	gerechtelijke toewijzing van b.v. achterstallige renten en boeten
blijven in het sterfhuis	een nalatenschap aanvaarden met schulden, lasten en baten
blijven uit het sterfhuis	niet aanvaarden van een nalatenschap
blijver	langstlevenden
blinde	vensterluik
blinden	vensterluiken
blindencost	bijkomende onvoorziene kosten
blink	onbegroeide duintop
bliven (aen enen van iet)	aan iemand de scheidsrechterlijke uitspraak over iets opdragen
bliven (in den rechten)	het proces winnen.
bliwit	loodwit
blocdeel	houtenprop in muur om haak in te slaan
blochuus	gevangenis
blockmeester	wijkmeester in een stad
blockmuur	zeer stevige muur
blocslot	groot hangslot
blocslot	groot hangslot
blocsteen	gebakken metselsteen
bloed loop	zie bloetlaten
bloeling	Bloedworst, ook een slecht mens
bloeme	menstruatie, ook gezwel
bloetbewant	bloedverwant
bloetbewant	bloedverwant
bloetevel	bloedvloeiing, vrouwenziekte, ook genoemd “bloetsucht”, dysenterie
bloetganc	buikloop, dysenterie
bloetgewant	zie bloetbewant
bloetijl	bloedzuiger
bloetkleur	heraldiekteken, Duitse (rode)kleur, aangegeven door verticale - en schuin -linkse lijnen over elkaar
bloetkopster	vrouw die bloed aftapt met de laatkop om de koorts te verlagen
bloetlaten	behandeling door de chirurgijn, als genezing voor meerdere kwalen, ook verwonding door steekpartij waarbij bloed vloeit
bloetlater	chirurgijn
bloetschand	incest
bloetsteen	rode edelsteen
bloetsuger	bloedzuiger
bloetswege ( van)	als bloedverwant
bloetvoget	voogd, welke een bloedverwantschap had met de minderjarige
bloiende	menstruatie
blok	deel van een weiland ook houten strafwerktuig
blokbewaarder	gevangenen bewaarder, cipier
blokknecht	hulp van de gevangenen bewaarder, cipier
blokmaker	klompenmaker
blond	zie blonden
blonden	geel worden, een gele plek krijgen door een toegebrachte slag
blookster	aflegster van doden
blosen	rood worden, een rode plek krijgen door een toegebrachte slag
blote	geschoren schapenvacht
bloten	beroven
blotinge	pacht, inkomen
blouwel	Houten hamer, stamper
blouwsteen	hardsteen, arduin
blum-Ostertag	zondag voor Pasen, palmpasen
blussen	bevredigen
blussing	vernietigen
bly	lood
blycken tracherke	blikken trechter
bm.	afk. bourgemaitre, burgemeester van de gemeente
bn.	afk. bien, goed
bo.	afk. bon, goed
bobbel	bron waar het water uit de grond opborrelt
bobijn	zie babijn
bocraen,	stof van geitenhaar
bocxhoren	ram werktuig
boddeck	kuiper
bode	de persoon, die een bevel ("bot") van een overheidspersoon overbrengt (dagvaard) ook dienstbode, pedel
bodebrief	door gemachtigde getoonde stukken
bodeger	boogmaker
bodel	gerechtsbode, beul
bodel	beul, ook pedel aan een universiteit
bodelharde	zie boedelherde
bodelinc	ingewanden
bodelmeester	boedelmeester, belast met beheer van onbeheerde nalatenschappen
bodescep	boodschap
boec	bok, ook beukennoot
boecbret	boekenplank
boede	zie bode
boedeker	kuiper
boedel	huis en hof met alles er in en er aan
boedel laten verjaeren (eene)	een boedel een jaar lang onaangetast laten
boedelcedel	inventaris van den boedel, overgelegd door den boedelharder
boedeldinc	proces over een nalatenschap
boedeleet	de eed. waarmede de boedelharder de waarheid der boedelcedel bezweert
boedelgave	huwelijksgift, uitzet
boedelgoet	goederen wat tot de uitzet behoort
boedelherde	boedelhouder, de persoon, die recht heeft op het bezit van de boedel totdat deze onder de erfgenamen verdeeld is
boedelhouder	aan wie de boedel is toevertrouwd tot deze verdeeld is
boedelhuus	verkoping van (roerende) goederen in een sterfhuis
boedelinge	uitkering uit de boedel
boedelrecht	het voor de boedel geldend recht
boedels plechtich siin (des	gehouden tot betaling van de schulden van de boedel
boedelschatter	taxateur van nagelaten boedels
boedelvervolger	hij die beweert een recht te hebben op de boedel
boefclocke	tijdstip van sluiten stadspoort, avondklok
boefgelt	met dobbelen of gokken etc verworven geld
boefveclocke	avondklok, tijdstip waarop de stadspoort wordt gesloten
boegetmaker	tassenmaker
boeisel	loodgieterwerk
boek	beuk
Boeke(boom)	beukenboom
boekijn	beuken
boekkamer	bibliotheek
boel	minnaar
boelen	minnekozen, vrijen zonder bijbedoeling, ook blaffen van een hond
boeleren	overspel spelen
boelgoederen	tot de inboedel behorende goederen
boelin	vrijster, geliefde
boelschap	ongeoorloofde liefdesbetrekking
boemwol	katoen, boomwol
boen	goed
boene	zolder verhoogde vloer
boennaer	zolderknecht, maakt de pakhuiszolders schoon
boerckoishof	moestuin
boerdemaker	grappenmaker
boeren	bewoners op het platteland
boerenkikken	rommelen
boerenmin	vermoedelijk een voedster
boerewapens	burgerwapens
boerman	boer, landbouwer
boerrichter	dorpsrechter, deden o.a. schouwen van sloten hekken en hagen
boesem	hart
boet	baak
boet	schadeloosstelling ook einde
boetellie matjes	vermoedelijk knielmatjes op de knielbanken in de kerk
boeten	herstellen, terugbetalen, goedmaken
boethuus	huis waar de netten hersteld werden
boetschoudich	veroordeeld tot het betalen van een boete
boevinne	ontuchtige vrouw
bof	afk. beau-frère, zwager
boffertpanne	met klemmen af te sluiten ijzeren pan
bog	afk. bourgeois, burger, iemand uit de middenklasse
bogaert	boomgaard
bogel	ijzeren ring aan de poort van een kasteel.
bogelen	soort spel
bogeschote	maximale afstand voor een afgeschoten boogpijl
bogger	schavuit
bohémien,	zigeuner(in)
bohémienne	zie bohémien
boi	boei
bokel	borstwapen, knop op schild, ook versiersel b.v. gesp, haarspeld
boker	dorsvlegel voor vlas, koren etc. ook stamper, beuker
boksen	broek
bol	inhoudsmaat, 1 bol = 1,7 ltr
bolcraen	zie bocraen
boleren	vrijen, minnen
bolk	zeevis
bolkhouwer	zeevis schoonmaker
bolkruis	heraldiekteken, verkort kruis met bollen aan het eind, wordt ook appelkruis genoemd
bollaard	beul, ook gerechtsdeurwaarder
bolletkijn	mutsje, kalotje
Bolsverda	Bolsward
bom	blikkenbierkan
bombaerde	oorlogswerktuig om stenen mee te slingeren ook een muziekinstrument
Bombarda	geweerschot, schot
bombardarius	bliksmid
bombardicus	buksschieter, schutter, kolvenier
bombardus	buksmeester, kanonnier
bombare	zie bombaerde
bombazijn	geweven stof, waarvan de inslag van wol is en de schering van zijde, vooral voor werkmansondergoed
bombicinator	zijdewever, brokaatmaker, zijdebewerker
bomenijker	taxateur voor bomen
Bommel	zie Bommelia
Bommelia	Zaltbommel
bon	buurt, wijk
bon henri	brave Hendrik
bon papa	grootvader
bona	goederen, have, een boedel
bona fide	te goeder trouw
bona hereditaria	erfgoederen, stamgoederen
bona materna	goederen van moederszijde
bona minorum	goederen die aan een minderjarige toebehoren
bonarium	bunder
bondich	zie bundichts
bondieuserie	femelarij ?, bigotterie, kwezelarij
bonet	Zie bonetten
bonetten	muts
bongaert	boomgaard
bonge	trommel
bongeler	trommelaar
bongelersche	trommel bespeelster
bonger	trommelslager
bonget	valies, koffer
boniche	(jong) dienstmeisje
bonmeester	belast met toezicht en reparatie van de blusmiddelen
bonne maman,	grootmoeder
bonnetmaker	hoeden en petten maker
Bononia	Bologna
bonus	goed
boo	deurwaarder
boodschap	lastgeving
boom	grens, bodem, grondslag
boom (te)	aan de galg
boomacker	boomgaard
boomgaardman	kweker van (vrucht)boomstammen, tuinman
boomhouder	tolboomhouder, inner van de tol
boomhouwer	zadelboomhouder, maker van zadels
boomveller	houthakker
boonganger	(rijk of in aanzien) burger die aan de magistraatsverkiezing mocht deelnemen
boonheer	magistraat (gekozen tijdens de magistraatsverkiezing)
boonlote	loting met bonen, o.a bij de magistraat -verkiezing. Met witte en bruine bonen
boonmael	maaltijd die na de magistraatsverkiezing werd gehouden.
boonman	zie boonheern
boorch	zie borch
boortich	edelgeboren, van adel of gegoede huize
boosten	oostelijk, ten oosten
bop.	afk. beau-père, schoonvader
borcgdore	slotpoort
borch	kasteel, burcht
borchdinc	een terechtzitting zowel op het kasteel als in de stad
borchgracht	slotgracht
borchgraefnede	echtgenote van de burggraaf
borchgrave	burggraaf, ook stadsgracht
borchleen	een goed dat in leen is ontvangen voor de verdediging van een stad of gebied
borchman	hij die een borchleen heeft
borchmeester	burgemeester, ook slotvoogd
borchmik	op het kasteel gebakken mik
borchrinc	ijzeren ring aan de poort van een kasteel.
borchroede	hooibergroede
borchsate	de bewoners van de burcht
borcht	burcht
borchtocht	borg stellen
borchwal	stadsgracht
borchwerck	leenherenwerk, werk dat men moest verrichten voor de leenheer
borde	mand
bordeel	hoerenhuis
bordeelaerster	bordeelhoudster
bordeelbok	hoerenloper
bordeelbrok	zie bordeelbok
bordehouwer	houtsnijder
bordemande	draagmand, vismand
bordoen	orgelpijp
bore	vechten, twist
borech	zie borch
borg	toeverlaat
borgbrief	akte van borgtocht of indemniteit
borgbrugge	slotbrug
borge	zie borch
borge	hij die zich garant stelt
borgemeesterscap	zie borghermeisterscap
borger	zie borgeren
borgeren,	burgers
borgerscap bescutten	het burgerschap behouden zonder schade te lijden
borgerschap	waarborg
borggrave	kasteelgracht, slotgracht, burgtgracht
borghermeisters-cap	het ambt van burgemeester
borglijc	wat tot de burcht toebehoord
borne	grenssteen, grenspaal, paal,
bornehout	brandhout
bornepit	welput
bornputte	waterput
bornwater	bronwater
borrelwacht	nachtwacht
bors	schatkist
borse	zie beurse
borsedrager	kassier
borsier	rentmeester
borsse (leere)	leren beurs, geldbuidel van leer gemaakt
borsten	breken, barsten
borstkerse	kaars voor dode
borstlap	lap op de boezem gedragen door vrouwen
borstpels	kledingstuk op bovenlichaam gedragen
borstrok	onder het hemd gedragen kledingstuk
borstspanne	borstsierraad
borthouwer	zie bordehouwer
bortspiker	spijker voor vloerplanken
Borussia	Pruisen
bos	hoeveelheid, 1 bos = 104 stuks ook os ook wapen, musket, geweer, roer
bosboom	taxis, palmhout
boschcolen	houtskool
boschinge	struikgewas
boschsneppe	houtsnip
boschulu	bosuil
Boscoducem	‘s Hertogenbosch
bose	duivel
boskool	zie boschcolen
bospoederhuus	kruitmagazijn
bospoermaker	buskruitmaker
bosquet	bosje, bossage
bossaen	schapenleer
bossekruit	buskruit
bossen	stoeien, stompen, wegduwen
bostel	resten van bierbrouwerijen, veevoer, afgewerkte mout
botboer	verkoper van vis in de stad, kwam meestal uit een vissersdorp
botbrief	oproepingsbrief
botdrager	betaalmiddel, 1 botdrager = 36 schilling
boten	boeten
boterbanc	de bank op de markt waar boter verkocht wordt
botergulde	pacht betaald met boter
boterlepel	houtenlepel om boter uit de boterton te scheppen
botermeter	boterweger
boterpacht	zie botergulde
botersmout	botervet
boterstande	boterkuip
botervliege	vlinder
botje	betaalmiddel, zilveren munt in Brabant
botjesmaat	graanmaat, 1 botjesmaat = 0,32 ltr.
botse	pestbuil
bottaine	laarsje
botte	domkop, ook een draagkorf
botte	rieten mand om grond te vervoeren
botte	strobos, ook koffer en draagkorf
bottel	kornoelje
bottelerie	spijskamer
bottelier	keldermeester
bottelrie	Drank en wijnkelder van het kasteel
botten	vals spelen bij dobbelen
botter	boter, maar ook valsspeler
bottertanden	voorste tanden
bottier	laarzenmaker
botting	een soort belasting die betaald moest worden bij het (werk)bezoek van de graaf aan het dorp. Meestal hield hij er dan gelijk een rechtszitting
botularius	worstmaker, worststopper, worsthandelaar
bouambacht	landbouwbedrijf
Bouces de la Meuse	de monding van de maas
boucher	slager, beul, wreed mens
boucweit	boekweit
boude	oogst
bouffon	nar, hofnar
bouge	krot, kot, hok
bouget	een maal, een lederen zak, reiszak
bougette	leren reiszak
bouhof	boerenplaats, hoeve, boerderij
bouille	melkbus
bouilleur	(brandewijn)stoker
boulant	bouwland, akkers
bouleau	berk
boulet	(kanon) kogel
boumaent	hooimaand, juli
bouman	landbouwer, boer, tuinman
bouquetin	steenbok
bourbier	modderpoel
bourdeel	bordeel
bourg	groot dorp, stadje
bourgade	dorpje, gehucht
bourgemaitre de la commune	burgemeester van de gemeente
bourgemestre	burgemeester van de gemeente
bourgeois	inwoner, inwoonster v. dorp of stad, poorter
bourgeoise	zie bourgeois
bourgeoisie	poorterschap, poorterrecht
bournen	erfpalen
bourreau	beul, scherprechter
bourrelier	zadelmaker, leerbewerker gareelmaker,
bourse	beurs
bouseux	boer
bouster	bolster
bouvellich	bouwvallig
bouw	oogst
bouwambacht	landbouw
bouwen	kledingstuk voor vrouwen, meestal van kostbare stof
bouwen	boven rok
bouwich	in goede staat
bouwknecht	boerenknecht
bouwlien	boeren
bouwman	boer
bouwvrouw	boerin
bovelinck	hoogstammige fruitboom
boven	in weerwil van
boven recht	meer dan het recht vereist
bovencleet	overkleed
bovengaende	buitengewoon
bovenkiel	over de kleding gedragen kiel
bovenknecht	meesterknecht
bovenman	die bij het staken van de stemmen in een geschil beslist
boventien	een rechtszaak doorverwijzen naar een hoger college
boves	ossen
bovier	veehoeder
boviné	rund
bowman	boer, landbouwer
BR	afk. Bataafse Republiek
Br.	afk. brumaire, maand van de nevels
braadlepels	diepe lepels om vet te scheppen
braaister	boetster van visnetten, hersteld visnetten
braak	omgeploegd land dat men onbebouwd laat liggen
braakliggend	braakliggend gedurende een jaargetijde
braakvruchten	waarschijnlijk kleine tiendvruchten
braauwspiker	gesmede spijker
brabançon,	Brabander
brabançonne	Brabantse
brabantsch	een kleine munt
brachet	Juni
brachmond	zie brachet
brackoen	steunbalk, balk
braconnier	wildstroper, vaak met honden (brakken)
bractearius	goud en zilversmid
brader	houder van de gaarkeuken
braecmaent	Juni
braecvogel	lijster
braetketel	braadketel
braetpanne	braadpan
bragade	bluf
bragenpanne	hersenpan
brak	heraldiekteken, hondenkop(pen) met hang of flaporen en uithangende tong
braken	radbraken
brame	bramenstruiken, ook de vruchten
branche ainée	oudere linie, oudere tak
brandel	brandijzer, haardijzer
brander	brandstichter, ook brandijzer, haardijzer
brandereel	loden, ijzeren of stenen bol die rond geslingerd werd om iemand te verwonden
brandewynsvatie	brandewijn vaatje
brandhaak	ijzeren haak aan lange houten steel
branding	brandhout
brandoen	fakkel, toorts
brandteken	het teken van de stedelijke ijking van maten en gewichten
brantelle	maatstok met een geijkte el
brantgeruchte	alarm voor brand
brantmuer	gemeenschappelijke muur tussen 2 woningen of buitengevelmuur, deze mocht geen houten - en leem - (klei) delen bevatten
brantpalen	palen welke de uiterste grenzen aangaven van iemands eigendom of gebied
brantroede	haardijzer, waarop het brandhout lag
brantsack	natte met graan gevulde zak voor op de rug bij het blussen
brantschat	geld waarmee de brandstichting en plundering werd afgekocht
brantstede	de plaats waar brandend hout wordt bewaard
brantteecken	brandmerk, meestal op de schouder van een veroordeelde tot brandmerken
branttroch	waterbak voor het brandblussen
bras.	afk. brassier, brouwer
bras(s)elet	armband, ook braceletgespen
brasiator	moutmaker
braspenning	munt 17e-20e eeuw, gelijk aan 20 penningen, betaalmiddel, 1 braspenning = 1stuiver en 8 deniers, ook 1/40 van een Philippus daalder
Bratucpantus	Brabant
brauspieker	lange spijker, balknagel
brautkind	een voorkind, een kind geboren voor het huwelijk
brauwer	zie caulcer
braveren	trotsen?
braxator	brouwer
braxiator	brouwer
brazeel	zie braselet
brcgd.	afk. brigadier
bre (10)	afk. december = 10e maand van het Romeinse jaar, (dat begon op 1 maart), vaak aangeduid met een “ X”> zie ook bij ber.
breck (bij)	(bij) verstek
bredanus	van Breda
brede	breedte
breecicer	breekijzer
breecmes	snoeimes
breekbile	breekijzer
breem	brandbaar droog struikgewas
breidel	toom, teugel
breidelmaker	teugelmaker
breidentag	pap dag, 1 februari
breidschead	hulpstuk voor het breien
breidschede	hulpstuk bij het breien
breineloos	krankzinnig
breiser	passementwerker
breke	braakliggend land,
Brema	Bremen
breme	traliedeur
brese	vuurkool
bret,	plank
breuck	zie broke
breucken	boetes, misdoen
breucker	overtreder, misdadiger
breuckmeester	persoon belast met het innen van de boetes
breucksalich	die de boete moet betalen
breuke	zie broken
breuken	vergrijpen
breve	brief
brevi	in het kort
brevier	een kort begrip, een kort inhoud
brevis	kort
breviteit	kortheid
breyer	mandenmaker
breyf	brief
breyneloos	krankzinnig
bricke	tichelsteen, tegel
bricksteen	baksteen
Brida	Den Briel
brieden	brouwen
brieder	brouwer
brief	akte of oorkonde, vaak vooraf gegaan door de naam van de maker b.v. schepenbrief
briefbode	postbode, die geschreven berichten rondbrengt
briefgelt	kosten van een wettelijke akte, legeskosten
brieflesing	vonnis tot inbeslagneming verleend na inzage van de schepenbrief
brieflijc	schriftelijk
Briela	Den Briel
brieve	akte of oorkonde, vaak vooraf gegaan door de naam van de maker b.v. schepenbrief
brieve van ondertinge in forma	officiële benoemingsbrieven
brieven van çedio	brieven van boedelafstand te mogen doen
brigand	schurk, boef, ook licht bewapende soldaat
brigandage	dieverij, roverij
brigandine	borstharnas
brigant	zie brigand
brijeeren	bewerking van lakenstof
brijman	betaalmiddel, zilveren munt geslagen te Tricht, waarde onbekend
brijmannen	zie brijman
brijn	pekel
brijselet	zie braselet
briman	zie brijman
brincsprake	behandeling van een zaak op de brink, meestal een plechtige behandeling
brinctijns	Pachtgeld om het vee op de meent te laten grazen
brine	pekel
briqueterie	steenbakkerij
brochage	met goud , zilver of zijdedraad bestikken
broche	(braad)spit
broché	geweven stof, brokaat
brocheren	losse vellen tot katerns met draad en naald maken
brocheur	brokaatwever, weefster
brocheuse	zie brocheur
brocht	brengen
brodecnecht	inwonende knecht of bediende
brodeuse	borduurster
brodich	die bij iemand inwoont en in de kost is
broecachtig	zie broeck
broeck	moeras, drassig land, ook land dat jaarlijks onderloopt en begraast kan worden
broeckage	weiden, beemden
broeckighen (in iet)	zie brokigen
broeckilie	korte broek
broecriet	moerasriet
broeden	broden
broederdeel	het uit een erfenis aan een broer toekomend deel
broederlijc	broederlijk
broedersone	neef
broek	zie broeck
broeke	zie broke
broeken inne gelegen zijn (daar….)	waarmee het betalen van broken (geldboeten) gemoeid is
broeken sliten	bij vonnis geld boeten uitspreken
broekete	moerasland
broekich vinden (enen)	iemand bij vonnis aan een misdaad schuldig verklaren
broekland	weiland
broet	eieren in een nest
broeteter	kostganger
broetjong	broodmes zonder scherpe punt
broetzaet	gemalen koren waar brood van werd gebakken
broikaftich	zie broocaftich
broike	zie broke
broitgesinde	huispersoneel, bedienden
broke.	een handeling, waardoor de rechtsorde, de "vrede" gebroken wordt
brokelic	strafbaar, schuldig aan strafbaar feit
broken	inbreuk maken op de rechtsorde, strafrechtelijke overtreding
brokenn	geldstraf
brokigen (in iet)	een wet door een misdaad overtreden
brongräber	putten – bronnengraver
bronzen	met bronspoeder een voorwerp bronskleurig maken
broocaftich	schuldig aan een broke (vergrijp)
broocedich	meinedig
broocmeester	boetmeester belast met straffen van vergrijpen en het innen van de boete, ook ceremoniemeester
broodzetting	de prijs en het gewicht van brood zoals dat door het Rijnlandse bestuur werd vastgesteld omstreeks 2000
broot bidden	bedelen
brootate	kostganger
brootbacker	bakker, broodbakker
brootbagaert	lekenbroeder die met bedelen zijn brood verdient
brootbedelaer	zie brootbidder
brootbidder	bedelaar
brootbidder	bedelaar
brootcamere	kraam in de hal om brood te verkopen
brootcoren	tarwe
brootganger	bedelaar
broothuus	gildehuis van het broodbakkersgilde
brootliede	leven van aalmoezen
brootschapra	broodkast
brootse	breekijzer
brootstal	broodkraam op de markt
brootsusterhuus	oude vrouwenhuis
brootwage	bij verordening bepaalde gewicht van brood
brouhuus	brouwerij
broussaille	struikgewas, struiken, kreupelhout
broussailleux	met struikgewas bedekt
Brouwari portus	Brouwershaven
bru	schoondochter
bruchstein-schneider	steenhouwer
brudegome	bruidegom
bruden	tot vrouw nemen, gemeenschap hebben
bruek	vergrijp, misdrijf
brueke.	zie broke
brueken	zie broken.
bruel	beemd, weide
bruetkijste	bruidskist, kist met de uitzet van de bruid
Brug	zie Brugae
Brugae	Brugge
Brugis	zie Brugae
bruiden	beslapen, ook verkrachten
bruidje	bedoeld wordt een communicantje wiens tooisel geleek op dat van een bruid
bruier	plaaggeest, duivel
bruijckt door	gebruikt door
bruikweer	hofstede, pachthoeve
bruin	heraldiekteken, kleur bruin, aangeven door verticaal gekruiste arcering
bruitwech	mestweg
brulocht	bruiloft, huwelijksfeest
brum.	afk. brumaire, nevelmaand
brumaire	oktober, nevelmaand
bruneren	polijsten
brunet	fijne donkerkleurige stof
brusch	struikgewas, struiken, kreupelhout
brusque	stuurs, bars, haastig
brußtag	woensdag voor de laatste drie-eenheid zondag
brustschneider	korsettenmaker
brutaal	onbeschoft, beestachtig
bruuclant	gepacht land
bruucware	het in gebruik hebben van gebouwen, stallen etc. maar niet in eigendom ook de levende have waar mee het landbouwbedrijf werkt
bruucwere	het bezit van een vast goed als gebruiker
bruul	weide, beemd
bruunpers	donkerpaars
bruunrot	donkerrood
bruunsteen	bruinsteen, mangaan
bruut	de bruid, de net gehuwde vrouw
bruut	drek, uitwerpselen
bruutcamere	bruidssuite
bruutliede	getuigen bij een huwelijk
bruutpant	Zie morgengave, verlovingsgeschenk
bruutschat	bruidsschat
bruutstuc	huwelijksgeschenk
bruutwech	weg naar de mest / drek stortplaats
Bruvenhavia	Zie Brouwari portus
bruwet	tweewielig landbouw kar met klein extra wiel
bruwette	vervoeren
Bruxellae	Brussel
bruxellensis	van Brussel
Bruxellis	zie Bruxellae
bruycker	gebruiker
bruyken	zie: broken.
bruynswert	pikzwart
brycksteen	baksteen
BS	afk. burgerlijke stand
bubulcularius	zie bubulcus
bubulcus	koeherder, ossendrijver, ossenhoeder
buccinator	hoornblazer, trompetblazer
bûcher	brandstapel
bûcheron	houthakker
bucht	geld
bucinator	zie buccinator
budel	beul, ook geldbuidel, buidel, zak
budeldrager	zakkendrager
budelkist	zie buidelkist
buele	verwante
buer	een bewoner van het platte land
buerman.	Die rechtspreekt in het burengerecht.
buerrecht	de rechtspraak van de buren
buersprake	vergadering van de gehele burgerij
buffel	beul, scherprechter, wambuis
buffet	rechtbank, rechttafel
buffon	potsenmaker ( grappenmaker)
bugger	ketter
buggerie	ketterij, sodomie
buick ghebroken	huwelijk is ontbonden b.v. door overlijden
buidelkist	meelkist
buiingen	beschoeiing
buijeren,	burgers
buiklust	vleselijke begeerte
builen	met een ronddraaiende zeef de zemelen van het meel scheiden
builer	bediener van de builerzeef
builerzeef	zeef om de zemelen uit het meel te zeven (voor witbrood)
buiskool	witte kool
buitellaartje	inhoudsmaat van botervat, 1 buitelaartje = 1/4 kinnetje =9,36 kg
buiten......	persoon die zijn beroep buiten de stads wallen uitvoert of woont
buitenboek	kasboek
buitendach	buitengewone rechtszitting
buitenijen	het terrein buiten de stadsmuur, dat tot het stedelijke rechtsgebied behoorde
buitenluiden	vreemdelingen
buitenmaarte	boerenmeid voor het koken, karnen, en schone werkzaamheden
buitenmolenaar	molenaar op een poldermolen of buiten de stadswallen gelegen
buitennij	voorstad, gehucht
buitensbaans	afgelegen
buk	bok
bukking	bokking
buks	afk. van bukskin een gekeperde wollen stof
bukskin	gekeperde wollenstof
bulge	ingewanden van een gestorven beest
bulle	brief, pauselijke brief
bulle	stier
bulle	zegel van een oorkonde
bullen	met een zegel voorzien, van een zegel voorzien
Bullio(nium)	Bouillon
bulloper	boer die met zijn dekstier langs komt
bulsarius	tassenmaker, geldbuidelmaker
bulsnijden	stieren castreren
bulster	stromatras, kafmatras
bundel, bendel	gewicht, 1 bundel = 3,2 kg
bunder	oppervlaktemaat, 1 bunder is ca 400-450 vierkante roeden, ook gezien 2 bunder = 3 morgen
bunderboeck	kadaster, erfregister
bundergelt	grondbelasting
bundichst	bindend, in rechte
bundighsten (te)	zoveel mogelijk in rechten bindend
bunxem	bunzing
Burdigala	Bordeaux
burdonarius	lastdierendrijver
burg	zie burge
burge	borgen, borg
bûrgemeister	burgemeester van de gemeente
burgensis(-is)	burger
burgeren	dringen, dwingen, voorwenden, aandringen, op aanstaan
burgerlijk huwelijk	zonder godsdienstplechtigheden huwen
burgerlijke begrafenis	begrafenis zonder kerkelijke plechtigheden
burgerpachters	zie, grasburgers
burgerrecht recht	uit het burgerschap voortvloeiend
burgerscap	het burgerschap
burggravius	burggravin
burgrave	burggraaf
bursarius	beurzenmaker, leerbewerker, tassenmaker, zadelmaker, kassier, ontvanger, beursstudent
busbewaarder	penningmeester
busboom	taxus, zie ook bosboom
büschenmacher	geweermaker, geweersmid
buscloot	kanonskogel, loden of stenen kogel
Buscum Ducis	‘s Hertogenbosch
busecole	buiskool, kabuiskool?
busgat	schietgat
busken	bosje
busmeyster van een gild	de kashouder van een gilde
bussegat	schietgat
bust rapes	grafschender
butenborger	burger, die buiten den stadsmuur woont
butenpoorterscep	burgerschap van persoon die buiten de stadsmuur woont
buticularis	schenker
butseel	wijnzak, ook een plat kantje onder aan een kast
buttelbelezer	waarzegger,-ster
butterpanties	boterpan
buucevel	dysenterie, diarree
buucsocht	buikziekte
buurbrief	brief waarin iemand erkent wordt als buur, meestal inhoudend de rechten opgesteld voor of door de “buur” voor de buren
buurbrinc	dorpsplein
buurclocke	dorpsklok of gemeente klok, meestal niet in de kerktoren
buurgat	gemeenschappelijke doorgang
buurgerucht	oproeping van de buren in geval van nood of gevaar
buurput	gemeenschappelijke put
buurrechter	rechter voor dagelijkse kleine zaken
buurschap	gemeente, dorp, kerspel, buurtschap
buurwilcore	vonnis of besluit van het burengerecht
buysjager	assistent boevenvanger (fries)
bygerde	begeerde
byhach	behagen
byleven	believen
bysitter	eigenaar, bezitter, ook assistent rechter

Klik op de letter van uw keuze om een andere lijst te bekijken